Danh mục

Showbiz và chuyện đàn ông cầm chầu

Thứ bảy, 07/07/2012 09:45

"Người xưa khôn ngoan bảo: Ở đời có bốn cái ngu/ Làm mai lãnh nợ gác cu cầm chầu..."

Có một đạo diễn lừng danh nổi tiếng, không rõ ở lĩnh vực sân khấu hay điện ảnh, sau một đận có vẻ hạnh phúc ngồi chấm thi cho nhiều game-show truyền hình, thì than thở với một tờ báo chắc chắn không phải lá cải rằng: “Người xưa khôn ngoan bảo - ‘ở đời có bốn cái ngu. Làm mai lãnh nợ gác cu cầm chầu’; bây giờ mới biết có thêm một cái ngu nữa, đó là đi làm giám khảo cho những ‘sô’ tivi giải trí”.

Thực ra, văn minh nhân loại hình như cũng đã ngu đủ rồi, để phát hiện thêm một sự ngu nữa là chuyện thiên nan vạn nan. Có lẽ ông đạo diễn mang tiếng là thông minh này, chắc gặp nhiều nỗi bức xúc (hy vọng không phải là chuyện thù lao) nên khi tủi thân có đôi phần lầm lẫn. Bởi cái sự ngu mà ông tưởng là mới đấy cũng chỉ là sự ngu đã cũ, cái ngu số 4.


Đạo diễn Lê Hoàng

Xét về vài mặt, thao tác “cầm chầu” của ngày xưa cũng từa tựa như thao tác ngồi chấm thi gameshow có ca múa ở ngày nay. Đại loại là một thứ giám khảo, hoặc “bình” hoặc “xét” về người khác, khi người ta đang nồng nhiệt chân thành đôi lúc hớ hênh nhảy hát. “Cầm chầu”, nếu nghiêm ngắn hàn lâm thì có ở tuồng chèo. Nếu phóng khoáng dân dã thì có ở ả đào cô đầu. Nếu buông thả thời thượng thì có ở “nếc tóp mo đồ”, ở “bước nhẩy hoàn vũ”.

Đàn ông cầm chầu thường là loại tinh hoa. Hoặc am tường chuyên môn sâu sắc tự mình trải nghiệm, thậm chí như nhà văn Vũ Bằng đã tả, sẵn sàng bán nhà bán cửa để lăn lộn xóm Bình Khang nhất quyết tay không lơi roi chầu. Hoặc tứ chi mồm miệng linh hoạt, phong độ thẩm mỹ độc đáo phảng phất như có hóm hỉnh uyên bác, ví như một vị chuyên nghiệp giám khảo có nickname là “khùng”. Chính vì sự đòi hỏi già dặn khắc nghiệt đó, nên hầu hết đàn ông cầm chầu thường là người có tuổi, “No country for young men”.

Giống như những “má mì”, giống như những huấn luyện viên trưởng đội tuyển bóng đá quốc gia, ở những nghề này không có chỗ cho người trẻ. Từ cổ chí kim, tuyệt không có cái thứ gọi là thần đồng giám khảo. Có điều, đàn ông thời xưa vốn đa phần lịch lãm tinh tế, nên khi chấm thi bắt buộc phải “còm men” thì đành gửi vào tiếng trống “tom” hoặc “chát”. Cẩn thận đến vậy mà cầm chầu vẫn bị ca dao gọi là ngu. Chao ôi, để mua được ít vui cho mình rồi mua được nhiều vui cho người, sao mà cay đắng nhọc nhằn vất vả.

Tuy nhiên, dù vất vả “ngu” đến thế, nhưng không hiểu sao vẫn nườm nượp đông đàn ông nồng nàn thích cầm chầu. Phải chăng cái vô thức vinh dự của nghề giám khảo đã trong trắng thăng hoa ở họ. Theo nhiều nguồn sử liệu Đông lẫn Tây, thì nghề giám khảo là vô cùng tử tế, có từ rất lâu đời và luôn được cả xã hội tôn quý trân trọng. Không có nó, tất tật những cuộc thi kể cả có viết chữ hay không viết chữ bỗng chốc thành vô nghĩa. Ở những cuộc thi có viết chữ, nhất là thời phong kiến, giám khảo bắt buộc phải là danh sĩ tài cao đức trọng kiến văn quảng bác mênh mông. Họ đã chấm là chuẩn không cần chỉnh.

Nhỡ có ai đó được xem, thì cũng tâm phục khẩu phục, tuyệt không dám leo lên diễn đàn này nọ mà “ném đá”. Ở cái thời còn vua quan cho dù mang tiếng là thối nát ấy, những người tài muốn hiển lộ thì duy nhất chỉ bằng con đường chông gai khoa cử. Đương nhiên, để chấm được người tài thì người chấm phải tuyệt vời tài. Hơn nữa, phải có trực giác mang sự chia sẻ của đồng cảm thân phận. Nó hao hao như Kiều nghe chuyện Đạm Tiên. “Thoắt nghe nàng đã đầm đầm châu sa”. Nó hoàn toàn không hẳn là chuyện “sẽ-là-kỹnữ” xót thương “đã-là-cave”. Bởi “cùng một lứa bên trời lận đận”, chỉ có người đẹp mới xót xa nhận ra được người đẹp.

Thế nhưng, dù nhân cách siêu việt thì giám khảo cũng là con người, họ vẫn mắc những lỗi đẫm đầy nhân tính. Tiểu thuyết “Lều Chõng” của cụ Ngô Tất Tố có kể. Tình cảnh những ông giám khảo khi đang chấm thi là “khổ vô hạn”. Người ta dựng riêng mỗi ông một căn nhà lá. Có bếp, có chuồng xí, bốn bên đều có phên nứa che kín, gian nọ không thông được gian kia. Thời gian chấm thi thì dài, có ông buồn quá đành phải đánh đáo với thằng đầy tớ.

Có ông liều, thuê người cô đầu ăn bận quần áo đàn ông, xách điếu cắp tráp theo vào” (Sđd - Chương 13-NXB Văn Học). Chẳng hiểu có phải do mấy ông cùng chấm tố không, ông này bị xử nặng, tội khi quân. Chính sử “Đại Nam liệt truyện” thì chép: Thiệu Trị năm 1841, Cao Bá Quát chấm sơ khảo, ông và cử nhân Phan Nhạ, lấy muội đèn thay mực thông đồng sửa 24 quyển thi, 5 quyển lấy đỗ. Ông Cao tuy làm mô phạm giám khảo nhưng vốn xuất thân ngông ngạo danh sĩ. Ông trong trắng sửa bài thi chỉ vì tiếc tài chứ chẳng vì cái gì cả. Rồi đây rất nhiều thế hệ thí sinh vẫn kính thương ông, họ thầm mong suốt cuộc đời học hành của mình, được ông chấm bài cho một lần.

Còn ở những cuộc thi không viết chữ, mà giám khảo còn gọi là “cầm chầu”, thì thoạt kỳ thuỷ người chấm thường lại là phụ nữ. Ví như những cuộc thi tuyển phò mã thời cổ đại. Nếu thí sinh chỉ nhõn hai người như trường hợp Sơn Tinh, Thuỷ Tinh thì có thể vua và hoàng hậu cùng chấm. Nhưng nếu thí sinh bạt ngàn đông (thời nào mà chẳng nhan nhản đám đàn ông khao khát lấy được vợ có nhà mặt phố, có bố làm to) thì đích thân công chúa sẽ chọn. Nàng “cầm chầu” đứng trên lầu cao, ném quả tú cầu gieo duyên vào đầu bọn đang ngong ngóng đứng dưới. Để chắc ăn, có nàng nhét thêm vào đấy một cục sắt nặng chừng nửa cân ta, phò mã sẽ là đứa sứt răng hay u trán. Theo thuyết tiến hoá nhân chủng học, cho đến bây giờ, dấu vết điển hình đấy vẫn có rất nhiều ở cơ thể những đàn ông đi làm rể mấy nhà giầu quan lớn.

Có phải vì thao tác chấm thi khá thô bạo này, nên tới nay, hầu hết việc cầm chầu thường do đàn ông đảm nhiệm. Dấu vết truyền thống dịu dàng mang tính nữ, may mắn thay, vẫn còn thấy ở vài vị.

Nhất là khi bọn họ the thé tranh cãi khoe khôn.

24h

Tin được quan tâm

Danh sách chi tiết hơn 50 quốc gia miễn Visa cho người Việt Nam: Người dân nên biết còn thoải mái vi vu khắp thế giới

Người dân có thể sử dụng Căn cước công dân (CCCD) để thay thế hộ chiếu khi xuất cảnh, thay vì phải sử dụng hộ...
Kiến thức 2 ngày, 1 giờ trước

Khi về già, dù giàu hay nghèo, con người cũng nên để lại ba thứ cho con cháu. Đây là người có tầm nhìn

Những bậc cha mẹ yêu thương con cái sẽ lập kế hoạch lâu dài cho con mình. Tình yêu của cha mẹ dành cho con...
Kiến thức 2 ngày, 10 giờ trước

Ngừng sử dụng Căn cước công dân từ năm 2026, buộc phải đổi sang Căn cước có phải không?

Luật Căn cước đã có hiệu lực từ 7/2024 nhưng trên thực tế nhiều người còn dùng căn cước công dân. Vậy khi nào CCCD...
Tin trong ngày 2 ngày, 23 giờ trước

Thôn nghèo miền núi 'hốt bạc' nhờ trồng loại gỗ quý đắt như vàng: Cả làng xây biệt thự, sắm ô tô

Vốn chỉ là những cây trồng trong vườn nhà lấy bóng mát, bỗng dưng loại gỗ này được thu mua đắt hơn vàng khiến người...
Kiến thức 2 ngày, 18 giờ trước

Những con giáp nào cần thận trọng vào thứ Sáu ngày 22 tháng 8, tức ngày 29 tháng 6 nhuận âm lịch?

Thứ Sáu, ngày 22 tháng 8, ngày 29 tháng 6 nhuận âm lịch, tương ứng với năm Tỵ, tháng Giáp Thân và ngày Quý Hợi....
Đời sống số 2 ngày, 21 giờ trước

Từ bây giờ, người dân sẽ bị phạt nặng khi sử dụng lòng đường, vỉa hè để tổ chức đám cưới, tang lễ?

Người dân có được sử dụng lòng đường, vỉa hè để tổ chức đám cưới, tang lễ không? Đây là điều được rất nhiều người...
Kiến thức 2 ngày, 18 giờ trước

Tin cùng mục

Sam hiếm hoi hé lộ mối quan hệ hiện tại với bố mẹ chồng

Hơn 2 năm kết hôn, Sam vẫn giữ kín danh tính ông xã cũng như gia đình nhà chồng.
Chuyện làng sao 27 phút trước

Cuộc sống đối lập của 'Tứ đại mỹ nhân' Hàn Quốc: Người thì viên mãn, kẻ lận đận tình duyên, có người vất vả đi làm nuôi chồng

"Tứ đại mỹ nhân" Hàn Quốc nổi đình đám, không chỉ sở hữu nhan sắc nổi bật, họ còn có sự nghiệp rực rỡ kéo...
Chuyện làng sao 2 giờ, 55 phút trước

Sao Việt 23/8: Việt Hương và chồng chi 400 triệu chỉ để 'ngủ dưới lòng biển' 1 đêm; Hòa Minzy bật khóc ở họp báo

Tin sao Việt 23/8/2025: Việt Hương cùng ông xã Hoài Phương chi số tiền 'khủng' để trải nghiệm cảm giác nằm giữa lòng Ấn Độ...
Chuyện làng sao 7 giờ, 57 phút trước

Sao Việt 22/8: Hòa Minzy khóc nức nở, lý do là gì?; Tình trạng sức khỏe đáng lo của Quỳnh Lương hậu sinh con lần 2

Tin sao Việt 22/8/2025: Hình ảnh Hoà Minzy khóc nức nở trên sóng truyền hình gây xôn xao, lý do vì sao? Quỳnh Lương tiết...
Chuyện làng sao 8 giờ, 10 phút trước

MC 'Gặp nhau cuối tuần' từng vất vả sống chung với căn bệnh quái ác, U60 thế nào sau đổ vỡ với NSND Công Lý?

Từng là MC nổi tiếng trên VTV khi gắn bó nhiều năm với chương trình "Gặp nhau cuối tuần", Thảo Vân đến nay vẫn nhận...
Chuyện làng sao 23 giờ, 53 phút trước

Cục trưởng Xuân Bắc hé lộ bất ngờ về cuộc sống hiện tại của 'chị Hồng' trong phim 'Sóng ở đáy sông'

Nếu như dàn diễn viên 'Sóng ở đáy sông' như NSND Xuân Bắc, nghệ sĩ Kim Oanh... được nhiều người biết đến thì nhân vật...
Chuyện làng sao 24 giờ, 36 phút trước

Tin mới cập nhật

Quá sức tưởng tượng: Để đỗ vào 2 ngành thuộc trường Quân đội năm nay, thí sinh nhất định phải đạt 30/30 điểm

Chiều 22/8, Ban Tuyển sinh quân sự Bộ Quốc phòng đã công bố điểm chuẩn vào các học viện, trường Quân đội năm 2025, gây...
Tin trong ngày 10 phút trước

Những con giáp nào may mắn Chủ Nhật, ngày 24 tháng 8 là ngày thứ hai của tháng 7 âm lịch?

Mỗi chu kỳ của bốn mùa đều mang những phẩm chất và năng lượng riêng biệt. Chủ Nhật, ngày 24 tháng 8, ngày mùng 2...
Đời sống số 24 phút trước

Một trường thuộc Đại học Quốc gia Hà Nội công bố điểm chuẩn cao ngất, 9,94 điểm/môn vẫn trượt thẳng!

Mức điểm chuẩn năm 2025 vừa được Trường Đại học Giáo dục – Đại học Quốc gia Hà Nội công bố đã khiến nhiều người...
Tin trong ngày 40 phút trước

Cục CSGT: Sắp tới, người dân chỉ cần mang thẻ Căn cước khi tham gia giao thông

Khi hoàn thiện hệ thống mới, người dân tham gia giao thông không phải mang bất cứ giấy tờ gì ngoài thẻ căn cước.
Tin trong ngày 52 phút trước

'Tam xung trước cửa, mất cả người lẫn của': 'Tam xung' ở đây là gì theo lời dặn của Tổ Tiên?

'Tam xung' trước cửa nhà được cho là sẽ mang lại những điều không may mắn cho gia chủ. Cùng xem ngôi nhà của bạn...
Phong thủy 53 phút trước

Hộ chiếu sẽ bị hủy nếu quá 12 tháng không đến nhận kết quả theo quy định mới

Công an tỉnh Bắc Ninh vừa ra thông báo về quy định hủy giá trị sử dụng hộ chiếu đối với các trường hợp công...
Tin trong ngày 55 phút trước

Cần làm Sổ đỏ ngay trong năm 2025 để tránh mất rất nhiều tiền: Người dân có thể tiết kiệm được hàng trăm triệu đồng

Bước sang 2026, chi phí làm sổ đỏ sẽ tăng lên nhiều, vì thế người dân nên chủ động làm sớm trong năm 2025.
Kiến thức 56 phút trước

Nốt ruồi xấu trên mặt phụ nữ, theo tướng số nên tẩy để đổi vận sẽ tốt hơn

Nốt ruồi xui xẻo trái ngược hoàn toàn với nốt ruồi phú quý, thường mang đến vận hạn và trắc trở. Chủ nhân của nó...
Kiến thức 57 phút trước

Tại sao những người đàn ông thực sự thông minh không bao giờ lý luận với vợ mình?

Trong nhiều gia đình, ta dễ dàng bắt gặp cảnh chồng dùng lý trí để tranh biện, vợ trả lời bằng cảm xúc, dẫn đến...
Đàn ông yêu 1 giờ, 24 phút trước

Đây là hạn chót cho hàng triệu tài xế toàn quốc, nếu không làm việc này sẽ không được qua trạm thu phí

Kể từ 1/10/2025, nếu không có tài khoản giao thông, chủ phương tiện ô tô sẽ không được đi qua trạm thu phí không dừng...
Kiến thức 2 giờ, 25 phút trước