Quy trình xét xử vụ án Minh Béo tại Mỹ

Theo luật pháp Mỹ, trong một phiên tòa hình sự các luật sư đại diện cho bị cáo không có nghĩa vụ phải chứng minh rằng thân chủ mình vô tội. Chính phủ Mỹ phải cung cấp các bằng chứng để thuyết phục bồi thẩm đoàn tin rằng bị cáo có tội.

Bên nguyên phải chứng minh 'vượt trên sự nghi ngờ hợp lý', có nghĩa là các bằng chứng phải rất chắc chắn, xác đáng, thuyết phục, để bồi thẩm đoàn không có bất cứ băn khoăn gì về khả năng bị cáo vô tội.

Trong vụ Minh Béo, các công tố viên Mỹ phải đưa ra được các bằng chứng đầy đủ cho thấy nghệ sĩ hài có quan hệ ấu dâm.

Minh Béo sẽ ra hầu tòa ngày 15/4. Ảnh: OC Register.

Luận tội và tại ngoại

Ngày 15/4 sẽ là lần đầu tiên Minh Béo xuất hiện tại tòa. Tại đây, chánh án sẽ thông báo các tội danh mà nghệ sĩ hài bị cáo buộc. Minh Béo sẽ phải tuyên bố có nhận tội hay không.

Theo thống kê của trang www.uscourts.gov, trong các vụ án hình sự, hơn 90% bị cáo nhận tội để được chính phủ bỏ một số tội danh hoặc đề ra mức án nhẹ hơn.

Hình thức này gọi là điều đình nhận tội. Khi bị cáo nhận tội, chánh án có thể sẽ lập tức tuyên án phạt. Tuy nhiên trong phần lớn trường hợp, thẩm phán mở một phiên điều trần sau đó để xác định mức án phạt. Ngược lại nếu bị cáo khẳng định mình vô tội, chánh án sẽ chọn ngày mở phiên tòa xét xử.

Chánh án sẽ quyết định Minh Béo có được nộp tiền thế chân để tại ngoại hay không, hay sẽ bị giam giữ cho đến khi ra tòa. Theo luật pháp California, tòa án chỉ được quyền từ chối cho bị cáo đóng tiền thế chân để tại ngoại trong những vụ án giết người, bị cáo có thể đối mặt với án tử hình.

Thông thường, số tiền thế chân đối với tội danh Minh Béo bị cáo buộc là 100.000 USD (khoảng 2,2 tỷ đồng). Như phóng viên đã đưa tin, Chánh biện lý Quận Cam Tony Rackauckas giải thích nhà chức trách đặt mức thế chân đối với Minh Béo lên tới 1 triệu USD (khoảng 22 tỷ đồng) do lo ngại nghệ sĩ hài Việt Nam bỏ trốn khi được tại ngoại.

Các công tố viên California sẽ đề nghị tòa án giữ hộ chiếu của Minh Béo nếu anh được tại ngoại. Do vụ Minh Béo, Thượng nghị sĩ California Janet Nguyễn đã đệ trình một dự luật mới cho phép các chánh án từ chối yêu cầu đóng tiền tại ngoại của người bị buộc tội hình sự.

Chánh Biện lý quận Cam, ông Tony Rackauckas, lo ngại khả năng Minh Béo trốn khỏi Mỹ
sau khi được tại ngoại. Ảnh: AP.

Lựa chọn bồi thẩm đoàn

Sau các cuộc điều trần sơ bộ để bên nguyên và bên bị đạt sự đồng thuận cuối cùng về các cáo buộc Minh Béo phải đối mặt, phiên tòa sẽ diễn ra. Một trong những bước đầu tiên của phiên tòa hình sự là lựa chọn bồi thẩm đoàn.

Phần lớn các luật sư bào chữa muốn phiên xử có bồi thẩm đoàn thay vì việc xét xử bởi một thẩm phán. Vì khi đó phán quyết chỉ được đưa ra trên sự đồng thuận của toàn bộ tập thể các bồi thẩm viên.

Trong buổi lựa chọn bồi thẩm đoàn, chánh án, bên nguyên và bên bị sẽ phỏng vấn một nhóm công dân có khả năng trở thành bồi thẩm viên. Cả bên nguyên và bên bị đều sẽ dùng 'lý do bác bỏ' để loại bỏ những cá nhân bị xem là không phù hợp ra khỏi bồi thẩm đoàn.

Ví dụ, luật sư biện hộ thường quyết loại những công dân có chuyên môn pháp lý hoặc có hoàn cảnh tương tự như nạn nhân, vì có thể thông cảm với nạn nhân. Ngược lại, bên phía công tố viên sẽ chặn những người tỏ ra có thiện cảm đối với bị cáo.

Một bồi thẩm đoàn có thể gồm 12 người. Luật pháp Mỹ yêu cầu 100% số phiếu của các thành viên để tuyên có tội đối với bị cáo. Nếu 1 hoặc 2 bồi thẩm viên không đồng tình thì cả bồi thẩm đoàn không thể kết tội bị cáo.

Mở màn phiên tòa

Sau khi bồi thẩm đoàn đã được lựa chọn xong, phiên tòa sẽ mở màn với 2 tuyên bố của bên công tố viên và bên luật sư biện hộ. Công tố viên đọc lại các cáo buộc đối với bị cáo, trình bày sơ lược vụ án, giải thích cho bồi thẩm đoàn về các bước bên nguyên sẽ thực hiện để chứng minh bị cáo có tội.

Phía luật sư bào chữa sẽ khẳng định các cáo buộc đưa ra là không đủ vững vàng, thiếu chứng cứ xác đáng, bị cáo bị oan… Luật sư sẽ kêu gọi bồi thẩm đoàn ra phán quyết đem lại công lý cho bị cáo.

Ở giai đoạn này của phiên tòa, phía công tố viên chưa đưa ra các bằng chứng vật lý và cũng không có nhân chứng nào đưa lời khai trước tòa.

Luật sư bào chữa trình bày trước bồi thẩm đoàn trong một phiên toàn hình sự ở Mỹ
Ảnh: Blairdefense.com.

Nhân chứng đưa lời khai và bị chất vấn

Ngay sau đó là trọng tâm của phiên tòa. Công tố viên sẽ trình các bằng chứng để thuyết phục bồi thẩm đoàn tin rằng bị cáo có tội. Phía luật sư bào chữa sẽ tìm cách chứng minh rằng các bằng chứng này không được thu thập và bảo quản theo đúng trình tự pháp luật, có thể là giả mạo…

Công tố viên cũng sẽ triệu tập các nhân chứng và chuyên gia đưa lời khai trước tòa. Nhân chứng sẽ phải tuyên thệ rằng chỉ nói ra sự thật. Công tố viên sẽ đưa ra các câu hỏi để nhân chứng trả lời, cung cấp thông tin cho thấy bị cáo có tội. Sau đó, luật sư bào chữa có quyền chất vấn nhân chứng.

Mục tiêu của luật sư bào chữa lúc này là tìm ra những sơ hở trong lời khai của nhân chứng, tìm cách chứng minh rằng lời khai không đáng tin cậy, mâu thuẫn với các bằng chứng, hoặc nhân chứng có thể có thể có mưu đồ gì đó để đổ tội cho bị cáo.

Sau khi công tố viên đưa ra hết các bằng chứng và nhân chứng, đến lượt luật sư bào chữa đưa ra các nhân chứng và bằng chứng của phía mình để chứng minh thân chủ vô tội. Luật sư bào chữa có thể đưa chính bị cáo ra làm nhân chứng, đưa lời khai trước tòa.

Đây là biện pháp mạo hiểm bởi bị cáo khi đó có thể bị công tố viên xoay, dẫn tới sơ sẩy để lộ thông tin bất lợi hoặc vô tình thú tội. Do đó, trong mọi trường hợp, bị cáo phải thành thật 100% với luật sư để luật sư tính toán xem có sử dụng phương án này hay không.

Theo luật pháp, luật sư bào chữa không được phép tiết lộ bất cứ thông tin nào về bị cáo nếu không được sự đồng thuận của thân chủ này.

Lời kết

Sau khi đã trình hết mọi bằng chứng và nhân chứng, 2 bên sẽ đưa ra lời kết phiên tòa. Công tố viên sẽ trình bày gọn các lời khai và bằng chứng, chỉ ra các sơ hở của bên bị để kêu gọi bồi thẩm đoàn kết án bị cáo. Còn luật sư bào chữa sẽ khẳng định rằng các chứng cứ của bên nguyên là không đủ sức thuyết phục.

Hình vẽ minh họa chủ tịch bồi thẩm đoàn đọc phán quyết có tội hay không trong một phiên tòa ở Mỹ
Ảnh: The Atlantic.

Bồi thẩm đoàn luận tội và quyết định

Sau đó, chánh án sẽ đề ra các tiêu chuẩn pháp lý cụ thể để bồi thẩm đoàn áp dụng nhằm quyết định xem bị cáo có tội hay không. Và bồi thẩm đoàn bắt đầu họp kín để luận án và đi đến sự đồng thuận về việc bị cáo có tội hay không.

Quá trình này có thể kéo dài từ vài giờ cho tới vài tuần. Trong thời gian luận án, bồi thẩm đoàn không được phép về nhà. Cuối cùng, họ sẽ bỏ phiếu để đưa ra phán quyết cuối cùng. Chủ tịch bồi thẩm đoàn (do các bồi thẩm viên tự bầu) sẽ thông báo kết quả tới chánh án.

Chánh án sẽ thông báo kết quả luận tội của bồi thẩm đoàn trước tòa. Bị cáo chỉ bị kết án nếu toàn bộ các thành viên bồi thẩm đoàn cùng xác định người đó có tội. Ngược lại, nếu bồi thẩm đoàn không đạt được sự đồng thuận, chánh án sẽ tuyên bố phiên tòa bị treo hoặc phiên tòa xử sai quy trình.

Như vậy, chánh án có thể hủy bỏ phiên tòa, trả tự do cho bị cáo, hoặc yêu cầu xử lại từ thời điểm lựa chọn bồi thẩm đoàn.

Còn nếu bồi thẩm đoàn xác định bị cáo có tội, chánh án sẽ tổ chức phiên điều trần mới để tuyên bố bản án tù và phạt tiền đối với bị cáo. Phía bên bị có quyền kháng cáo trong vòng 10 ngày sau khi bản án được công bố.

Theo thống kê của Bộ Tư pháp Mỹ, trong số những người kháng cáo, chỉ có 20% thành công.