NSND Thanh Hoa tên thật là Nguyễn Thị Thanh, sinh năm 1950 tại Đại Mỗ, Từ Liêm, Hà Nội. Ngay từ khi còn nhỏ, bà đã bộc lộ năng khiếu âm nhạc khi giành giải Nhất cuộc thi Tiếng hát Họa mi của thị xã Hà Đông vào năm 9 tuổi. Đến năm 16 tuổi, bà theo học tại Trường Âm nhạc Việt Nam (nay là Học viện Âm nhạc Quốc gia Việt Nam) và tốt nghiệp hệ Trung cấp vào năm 1970.
Trên sân khấu chương trình Cassette hoài niệm của VTV3, NSND Thanh Hoa chia sẻ: "Tham gia cuộc thi Tiếng hát Họa mi, tôi hát bài Mong Bác Hồ vào miền Nam chơi. Với giải thưởng âm nhạc đầu tiên trong đời, tôi được tặng một nải chuối, một chiếc khăn quàng đỏ và một chiếc bút chì. Nải chuối đó tôi đem về chia cho mọi người trong nhà mỗi người một quả".
Năm 1970, NSND Thanh Hoa về đài Phát thanh Giải phóng làm việc, ca khúc đầu tiên bà thể hiện là Cánh chim mùa xuân, ca ngợi người chiến sĩ giao liên. "Hồi ấy tôi rất gầy, chỉ có 42 cân, nhưng khi cất tiếng hát thì hơi dài lắm đấy. Mọi người ngạc nhiên vì những nốt cao ngân dài của tôi, cho đến tận bây giờ khi mọi người hỏi tôi cũng không thể trả lời được vì sao giọng hát của tôi lại ngân dài được như vậy" - bà thổ lộ.
Một nữ nghệ sĩ U70 mới mặc đầm cưới, cuộc sống hiện tại gây ngỡ ngàng.
NSND Thanh Hoa cũng là một trong những nữ nghệ sĩ đi phục vụ chiến dịch Hồ Chí Minh từ khi còn rất trẻ. Bà từng tâm sự thời điểm đó mình đi bộ khoảng 30 - 40km, hát bằng một chiếc loa bán báo, tuy vậy luôn hạnh phúc khi được đại diện cho một lớp nghệ sĩ đóng góp tiếng hát của mình vào cuộc kháng chiến chống Mỹ".
Sau thời gian biểu diễn phục vụ quân đội, Thanh Hoa trở lại công tác tại Đài Tiếng nói Việt Nam. Trong sự nghiệp của mình, bà ghi dấu ấn với khoảng 500 bản thu âm, trở thành một trong những giọng ca có số lượng thu âm nhiều nhất tại đài. Những ca khúc gắn liền với tên tuổi của bà có thể kể đến như: Tình yêu của đất và nước, Con kênh ta đào, Khúc hát ru của người mẹ trẻ, Tàu anh qua núi, Tình yêu trên dòng sông quan họ, Giữa Mạc Tư Khoa nghe câu hò Nghệ Tĩnh, Đường tàu mùa Xuân...
Chia sẻ với Dân Việt, NSND Thanh Hoa tâm sự: "Khi mới đi hát, tôi không nghĩ mình sẽ nổi tiếng, tuy nhiên luôn dành trọn đam mê cho nghề. Tôi làm việc tại Đài Tiếng nói Việt Nam hơn 35 năm. Tổng cộng, tôi đã có gần 500 bản đơn ca, chưa kể lĩnh xướng, đồng ca, tốp ca… có lẽ số bài hát tôi thể hiện lên đến hàng nghìn".
Năm 2001, bà được trao danh hiệu Nghệ sĩ Nhân dân, ghi nhận hàng loạt cống hiến của bà đối với nền âm nhạc nước nhà. Trải qua nhiều thăng trầm, NSND Thanh Hoa tìm được bến đỗ bình yên bên nghệ sĩ xiếc Tôn Thất Lợi – người kém bà 6 tuổi. Hai người đã chung sống hạnh phúc suốt 40 năm qua.
NSND Thanh Hoa viên mãn bên chồng.
Nghệ sĩ Tôn Thất Lợi cho biết, hai người gặp nhau lần đầu trong một chuyến lưu diễn chung đoàn. Hình ảnh người phụ nữ nhỏ nhắn nhưng mạnh mẽ, luôn bên cạnh hai cô con gái khiến ông đặc biệt chú ý. Càng tìm hiểu, ông càng yêu mến và rung động lúc nào không hay. Gia đình nghệ sĩ Tôn Thất Lợi ban đầu phản đối gay gắt, không chấp nhận cho cuộc hôn nhân này. Tuy nhiên, sự chung tình của ông đã gỡ bỏ mọi khúc mắc sau đó.
Vào năm 2017, khi đã ngoài 60 tuổi, NSND Thanh Hoa lần đầu tiên khoác lên mình chiếc váy cưới, cùng chồng tổ chức hôn lễ. Đám cưới này được ê-kíp chương trình Người phụ nữ hạnh phúc của VTV2 sắp xếp, bởi cảm động trước chuyện tình đầy thử thách nhưng kết thúc viên mãn của hai người.
Trò chuyện về cuộc sống hôn nhân, NSND Thanh Hoa chân thành chia sẻ: "Tôi không giỏi nữ công gia chánh, mỗi lần vào bếp là cả nhà lại lo lắng vì chắc chắn tôi sẽ làm hỏng một món nào đó. Tính tôi không yểu điệu, mà luôn bận rộn với công việc bên ngoài. May mắn, chồng tôi rất hiểu và sẻ chia, chăm lo cho vợ con. Tôi nghĩ điều quan trọng nhất trong hôn nhân là sự tôn trọng và yêu thương nhau. Đó mới là sự lãng mạn và ngọt ngào thật sự".
Hiện tại, hai vợ chồng nghệ sĩ có cuộc sống yên bình trong căn nhà rộng hơn 1.000 mét vuông tại ngoại thành Hà Nội. Bà thường cùng chồng và các cháu trồng cây, chăm sóc hoa cỏ. Hai vợ chồng có thói quen ngồi uống trà, cà phê và tận hưởng những tháng ngày bình yên của tuổi già.
Thanh Lam (Theo Thương Hiệu và Pháp Luật)