Chuyện làm từ thiện: Các nghệ sĩ 'giận dỗi', nhưng Trấn Thành lại chọn cách 'dỗi' riêng để không bị 'sa lưới giấc mơ'

Đã làm từ thiện thì không nên "dỗi" với những "giấc mơ"

Sau sự việc danh hài Hoài Linh vướng ồn ào chậm giải ngân khi giữ tài khoản số tiền hơn 13 tỷ đồng quyên góp, ủng hộ đồng bào miền Trung cùng cuộc giải ngân hài hước, không đúng mục đích ban đầu, công chúng bắt đầu hoài nghi về tính minh bạch của câu chuyện từ thiện từ giới nghệ sĩ. Hàng loạt tên tuổi bị gọi tên trong giấc mơ của một nữ streamer nhưng công chúng vẫn tin sái cổ. Và mỗi nghệ sĩ lại có cách phản ứng riêng khi bị dư luận chất vấn, đặt dấu hỏi đầy nghi ngờ. Nếu Đàm Vĩnh Hưng liên tục livestream thách thức rồi dọa kiện, thì Công Vinh lại thay mặt vợ là Thủy Tiên tuyên chiến rằng sẽ sao kê và đòi lại công bằng từ người vu khống nếu đối phương dám khẳng định với công chúng điều mình nói là thật thay vì cứ nói mơ hoài mơ mãi... Các nghệ sĩ có cái lí để "dỗi" chứ. Bởi làm từ thiện, làm việc có ích cho xã hội cho người dân, làm việc không công nhưng tự nhiên bị biến thành 'tội phạm' trong mắt của nhiều người.

Khác với những đồng nhiệp của mình, Trấn Thành có một kiểu "dỗi" rất riêng. Anh âm thầm chịu đựng mọi lời miệt thị, chấp nhận việc cư dân mạng tổng tấn công mình lẫn bà xã một cách dữ dội trên trang cá nhân. Anh không livestream phân bua vì càng nói càng bị ghét chứ ích lợi gì. Anh lặng lẽ cùng ê kíp tư vấn luật sư và tiến hành sao kê từ ngân hàng. Để rồi một buổi tối nọ, anh tung gần 100 trang sao kê và kèm bài viết giải thích chi tiết cụ thể những thắc mắc của mọi người. Sau đó, nam danh hài còn cẩn thận hơn khi quay cả clip cận cảnh chứng cứ của mình và tiếp tục làm rõ những chi tiết mà công chúng chưa hiểu.

Hành động và chứng cứ Trấn Thành đưa ra đủ khiến tất cả mọi người phải tin anh chưa? Chắc chắn là chưa. Trên các diễn đàn mạng xã hội vẫn nhan nhãn những người cố gắng tìm ra sơ hở hoặc tự suy diễn thêm nhiều tình tiết để có cớ mắng chửi anh. Một số khác còn đòi phải có kiểm toán và công an vào cuộc họa may mới chứng tỏ được sự trong sạch của nam danh hài. Trấn Thành làm gì tiếp theo? Anh tục im lặng và sống tiếp cuộc đời mình. Những anti fan lại cho rằng anh sợ nên không đi kiện tụng để lấy 50 tỷ như thách thức của nữ streamer, không dám lấy lại danh dự cho bản thân. Thấu đáo mà nhìn nhận, đây lại là nước cờ đúng đắn nhất của Trấn Thành.

Giải trình không phải là nhiệm vụ của nghệ sĩ và việc làm từ thiện cũng không phải chức năng của nghệ sĩ. Họ làm từ thiện, mục đích cuối cùng vẫn là giúp đỡ người khác thoát khỏi cơ cực khó khăn bằng tâm sức một cách tự nguyện của mình. Đã tự nghuyện thì không nên than, đừng hờn dỗi và cần có trách nhiệm đến cùng với từng đồng tiền mà các mạnh thường quân, các khán giả gần xa đã gửi gắm cho mình, chẳng có ngoại lệ ưu ái nào chỉ vì bạn là nghệ sĩ thì có quyền không minh bạch số tiền từ thiện.

Trấn Thành đã sao kê và công khai toàn bộ trước công chúng. Bên cạnh đó là lời khẳng định, nếu có bất kì khuất tất hay sai phạm nào, anh sẽ chịu trách nhiệm hoàn toàn trước pháp luật. Những điều anh làm và dõng dạc tuyên bố là vì những người đã yêu thương và tin tưởng anh. Họ mới chính là những người bỏ tiền ra ủng hộ vào tài khoản của Trấn Thành để đi cứu trợ. Anh hiểu rõ họ đã đặt lòng tin nơi mình thì khi trình bày đủ lí lẽ, họ sẽ tin anh đến cùng. Còn một số người chửi mắng ngoài kia, chắc gì họ đã bỏ được đồng nào ủng hộ cho người dân gặp nạn. Thậm chí, chưa nói đến việc, đa phần những người đó còn là thành phần chửi hùa, tát nước theo mưa cho có tụ. Và hơn nữa, nghệ sĩ như nghề làm dâu trăm họ. Ngày thường đã có không ít người ghét bên cạnh số người thương. Cái chuyện làm hài lòng tất cả là không thể, hà cớ gì phải cố gắng để rồi rước mệt mỏi vào người.

Nói thêm về chuyện kiện tụng để đòi 50 tỷ từ một nữ streamer thích mơ và cứ nói mãi về những giấc mơ thiếu căn cứ nhưng xỏ mũi được quá nhiều người. Trấn Thành đã nhìn quá thông suốt chuyện không nên "dỗi" với công chúng thì cũng đủ thông minh để hiểu bản thân không nên ăn thua với một người hay mơ. Một người khi đã dám chắc bản thân có chứng cứ về những gì mình phát ngôn sẽ dám chịu trách nhiệm trước pháp luật với những điều mình nói. Đằng này, nữ streamer nọ cứ dựa vào chuyện mình mơ để xúc phạm, nhục mạ và chà đạp danh dự hết người này đến người khác mà không đưa ra được chứng từ nào cụ thể để chứng minh cho sức nặng của lời nói. Sau đó, khi đối phương tung được sao kê như lời thách thức lại bảo chuyện không liên quan tới mình mà thuộc về pháp luật giải quyết. Thôi thì với một người thích mơ, nói lời lại quên lấy lời, Trấn Thành đâu có dại mà hi vọng người đó sẽ thực hiện lời đã nói. Kiện tụng cũng càng là vô ích vì đâu khung phạt nào áp dụng cho giấc mơ.

Đã đến lúc thôi "dỗi" để im lặng và học

Hiện tại, hầu hết các nghệ sĩ đều hoạt động từ thiện một cách tự phát. Vì mục đích giúp người gặp nạn, họ dựa vào uy tín và sức ảnh hưởng của mình để kêu gọi sự chung tay của mạnh thường quân, khán giả. Sau đó, họ mang số tiền đó đi cứu trợ cho người dân khó khăn. Họ vô tình quên mất là khi số tiền ủng hộ càng lớn nghĩa là trách nhiệm với con người và trách nhiệm pháp lí càng nặng. Pháp luật chỉ có quy định về hoạt động cụ thể cho các tổ chức từ thiện, chứ chưa thừa nhận cá nhân kêu gọi từ thiện vì tránh những trường hợp lừa đảo, chiếm dụng tiền.

Chưa kể, các nghệ sĩ chưa có ê kíp chuyện nghiệp hỗ trợ việc kiểm kê thu chi, chưa biết cách thức phân phối nguồn tiền sao cho hợp lí và giấy tờ chi tiết để khi kết thúc chuyến đi có thể mang đến sự minh bạch cho bản thân mà không bị bắt bẻ ở khía cạnh này, hay câu chuyện nọ. Câu chuyện đã diễn ra và khó thể quay trở về lại thời điểm ban đầu. Việc các nghệ sĩ có thể và nên làm lúc này là nên im lặng nhìn nhận lại cách làm từ thiện của mình vẫn thiết sót. Xuất phát điểm từ lòng tốt, sự tử tế, muốn giúp người là không sai, nhưng nóng vội và thiếu kinh nghiệm làm từ thiện khiến các nghệ sĩ rơi vào những cái hố đen do chính mình tạo ra.

Các nghệ sĩ phải cân nhắc khi quyết định gây quỹ, hiểu rõ năng lực bản thân và cần có sự hoạt động một cách chuyên nghiệp nếu số tiền của quỹ quá lớn. Cần có sự hỗ trợ của chuyên viên ngân hàng trong việc thu chi và chứng minh tài chính. Thêm vào đó là tổ chức chuyên nghiệp trong truyền thông để mọi thông điệp truyền đi thật chính xác. Nghệ sĩ cần có sự hướng dẫn cụ thể để điều hướng các đóng góp. Bên cạnh đó, nghệ sĩ nên vận động và điều hướng sự hỗ trợ của xã hội thông qua các tổ chức thiện nguyện, nhân đạo và tình nguyện chính thống.

Đã đến lúc các sao Việt nên dừng làm từ thiện kiểu "cây nhà lá vườn". Bởi bất kì công việc nào cũng có nguyên tắc và cách thức riêng. Nếu không nắm chắc cách thức quản trị, điều hành quỹ lớn, có khi lòng tốt lại nhận về những điều ngoài mong muốn. Xây dựng niềm tin là điều quan trọng và phải làm cả cuộc đời. Nhưng đánh mất niềm tin thì chỉ trong tích tắc, làm lại càng khó hơn nhiều.

Lam Khánh (Theo Công lý & xã hội)