Danh mục

Tốn tiền tỷ học công nghệ đến cả công việc nhân viên nhà hàng cũng không xin được: Hiện thực tàn khốc khiến vô số sinh viên Gen Z mới tốt nghiệp khóc thét

Thứ sáu, 15/08/2025 08:38

Hơn một thập kỷ trước, các tỷ phú công nghệ, lãnh đạo tập đoàn gieo vào thế hệ trẻ một lời hứa ngọt ngào: "Học lập trình, ra trường lĩnh sáu chữ số". Giờ đây, "tấm vé vàng" đổi đời ấy đang trở thành gánh nặng cho vô số sinh viên mới tốt nghiệp khi bị AI và làn sóng sa thải tàn phá.

Giấc mơ vỡ tan

Theo tờ New York Times (NYT), viễn cảnh lương khởi điểm hơn 100.000 USD (hơn 2 tỷ đồng), thưởng ký hợp đồng 15.000 USD (hơn 393 triệu đồng) và cổ phiếu giá trị đã biến khoa học máy tính thành ngành học đáng mơ ước. "Thông thường, mức lương khởi điểm của họ là hơn 100.000 USD", Brad Smith, một giám đốc điều hành cấp cao của Microsoft, đã phát biểu vào năm 2012.

Thế nhưng, hiện thực năm 2025 lại tàn nhẫn hơn nhiều. Với tấm bằng công nghệ trị giá từ 150.000 đến 300.000 USD (từ 3 tỷ đến hơn 7 tỷ đồng) học phí và sinh hoạt phí, nhiều sinh viên tốt nghiệp ngành này lại phải sống cùng cha mẹ, ngập trong nợ vay và mòn mỏi gửi hàng nghìn đơn xin việc mà chỉ nhận lại sự im lặng.

Câu chuyện của Manasi Mishra và Zach Taylor là minh chứng rõ nét cho sự đổ vỡ này. Mishra, tốt nghiệp Đại học Purdue danh tiếng, đã phải vật lộn tìm việc suốt một năm. Cô chua chát chia sẻ trên TikTok rằng công ty duy nhất gọi cô đi phỏng vấn lại là chuỗi nhà hàng Chipotle.

Gen Z, trí tuệ nhân tạo, công nghệ

Gen Z tốt nghiệp năm 2025 được cho là bị ảnh hưởng nặng nề nhất vì nhiều trường đại học mới bắt đầu đào tạo sinh viên về các công cụ lập trình AI (Ảnh minh hoạ)

"Họ ru ngủ chúng tôi bằng những lời lẽ sáo rỗng như chỉ cần học lập trình, làm việc chăm chỉ và lấy bằng khoa học máy tính, bạn có thể nhận được mức lương khởi điểm lên đến sáu con số", cô Mishra, 21 tuổi, nhớ lại.

Trong khi đó, Zach Taylor, sau khi tốt nghiệp ngành khoa học máy tính tại Đại học Bang Oregon, đã nộp 5.762 hồ sơ nhưng chỉ nhận được 13 cuộc phỏng vấn. Đau lòng hơn, khi nộp đơn vào McDonald's để trang trải chi phí, anh bị từ chối với lý do "thiếu kinh nghiệm".

Bị AI nuốt chửng giữa thị trường bão hòa

Sự trớ trêu nằm ở chỗ, trong khi số lượng sinh viên chuyên ngành khoa học máy tính tại Mỹ năm 2024 đã tăng gấp đôi so với năm 2014, lên hơn 170.000 người (theo Hiệp hội nghiên cứu máy tính - CRA), thì tỷ lệ thất nghiệp của họ lại thuộc hàng cao nhất. Dữ liệu từ Cục dự trữ liên bang Mỹ (FED) chi nhánh New York cho thấy tỷ lệ thất nghiệp của cử nhân khoa học máy tính và kỹ thuật máy tính lần lượt là 6,1% và 7,5%, cao gấp đôi so với một số ngành xã hội.

"Tôi rất lo ngại", Jeff Forbes, cựu giám đốc chương trình giáo dục khoa học máy tính tại Quỹ Khoa học Quốc gia, cho biết. "Sinh viên khoa học máy tính tốt nghiệp ba hoặc bốn năm trước đã từng từ chối lời mời làm việc từ các công ty hàng đầu, và giờ đây chính những sinh viên đó sẽ phải vật lộn để xin được việc làm từ bất kỳ ai".

Ads

Nguyên nhân chính đến từ sự trỗi dậy của Trí tuệ nhân tạo (AI). Các công cụ lập trình AI như GitHub Copilot hay CodeRabbit đang dần thay thế các vị trí kỹ sư phần mềm cấp thấp. Matthew Martin, nhà kinh tế học tại Oxford Economics, nhận định: "Những vị trí có khả năng bị tự động hóa cao nhất chính là các vị trí cấp đầu vào mà sinh viên mới ra trường đang tìm kiếm".

Gen Z, trí tuệ nhân tạo, công nghệ

(Ảnh minh hoạ)

Thêm vào đó, làn sóng sa thải hàng loạt tại Amazon, Meta, Intel, Microsoft… đã khiến thị trường lao động công nghệ trở nên bão hòa và chật chội hơn bao giờ hết.

Cảm giác bị phản bội và vòng lặp tuyệt vọng

Nhiều sinh viên cảm thấy bị chính ngành công nghệ "phản bội". Họ theo đuổi ngành học vì lời hứa của các tỷ phú, để rồi giờ đây lại bị chính các công ty đó dùng AI để sàng lọc và loại bỏ hồ sơ trong vài giây.

"Một số công ty đang sử dụng AI để sàng lọc ứng viên và loại bỏ yếu tố con người. Thật khó để duy trì động lực khi bạn cảm thấy như một thuật toán quyết định liệu bạn có được trả lương hay không", cô Roller, một sinh viên tốt nghiệp ngành khoa học dữ liệu, chia sẻ sau khi email xin việc bị từ chối chỉ sau 3 phút.

Tình hình này tạo ra một "vòng lặp diệt vong": người tìm việc dùng AI để tùy chỉnh hồ sơ và ứng tuyển hàng loạt, còn nhà tuyển dụng dùng AI để lọc bỏ hàng loạt hồ sơ.

"Thật khó để tìm thấy động lực để tiếp tục nộp đơn", anh Taylor nói sau khi bị McDonald’s từ chối.

Gen Z, trí tuệ nhân tạo, công nghệ

(Ảnh minh hoạ)

Các chuyên gia cũng đưa ra những dự báo đáng lo ngại. Dario Amodei, CEO của Anthropic, cảnh báo AI có thể xóa sổ một nửa số công việc cấp nhập môn trong 1-5 năm tới. Tương tự, Goldman Sachs dự báo AI có thể thay thế 6-7% lực lượng lao động Mỹ trong thập kỷ tới. Ngay cả các bootcamp lập trình như Codesmith cũng chứng kiến tỷ lệ học viên tìm được việc giảm từ 83% (năm 2021) xuống còn 37% (năm 2023).

Theo Giám đốc điều hành của CRA, Tracy Camp, thế hệ tốt nghiệp năm 2025 có thể bị ảnh hưởng nặng nề nhất vì nhiều trường đại học mới bắt đầu đưa các công cụ lập trình AI vào giảng dạy, những kỹ năng mà thị trường đang đòi hỏi.

Đối mặt với thực tế, nhiều sinh viên buộc phải rẽ hướng sang các lĩnh vực ít bị AI ảnh hưởng hơn như marketing công nghệ, quản lý sản phẩm hay phân tích dữ liệu. Các tập đoàn lớn như Microsoft cũng đã tuyên bố chi 4 tỷ USD cho đào tạo AI, nhưng quá trình này cần thời gian để phát huy hiệu quả.

Câu chuyện của thế hệ cử nhân công nghệ Mỹ 2025 là một lời nhắc nhở khắc nghiệt: không có ngành nghề nào là "tấm vé bảo đảm" mãi mãi. Trong thời đại biến động, kiến thức chuyên môn phải đi đôi với khả năng thích ứng, và những kỳ vọng "mặc định thành công" đã trở nên lỗi thời.

Elly (Theo Thương Hiệu và Pháp Luật)

Nguồn: https://thuonghieuvaphapluat.vn/ton-tien-ty-ho.. Nguồn: https://thuonghieuvaphapluat.vn/ton-tien-ty-hoc-cong-nghe-den-ca-cong-viec-nhan-vien-nha-hang-cung-khong-xin-duoc-hien-thuc-tan-khoc-khien-vo-so-sinh-vien-gen-z-moi-tot-nghiep-khoc-thet-vz135551.html

Tin được quan tâm

Loại gỗ quý hiếm bậc nhất thế giới, chỉ 2 quốc gia sở hữu: Ở Việt Nam nhiều gấp 1.000 lần nơi còn lại

Theo ghi nhận, loại gỗ này chỉ 2 quốc gia có, riêng Việt Nam sở hữu tới 1.000 cây và một cây duy nhất được...
Kiến thức 2 ngày, 5 giờ trước

Chính thức: Trợ cấp hưu trí tăng lên 650.000 đồng/tháng, ai được hưởng?

Hỗ trợ 650.000 đồng/tháng trợ cấp hưu trí xã hội cho công dân đủ điều kiện và thuộc nhóm đối tượng nào theo Nghị quyết...
Kiến thức 3 ngày, 24 giờ trước

'Thị trấn du lịch hàng đầu thế giới’ của Việt Nam được giữ nguyên tên gọi sau sáp nhập, đó là?

Trong ba năm liên tiếp (2022 - 2024), Tam Đảo được vinh danh là “Thị trấn du lịch hàng đầu thế giới” tại Giải thưởng...
Kiến thức 3 ngày, 20 giờ trước

Tết Trung Thu năm nay thật đặc biệt, 60 năm mới có một lần. Năm con giáp cần phải 'trốn tránh mặt trăng'. Tại sao?

Chớp mắt đã đến ngày 13 tháng 8 âm lịch, chỉ còn một ngày nữa là đến Tết Trung Thu hàng năm.
Kiến thức 3 ngày, 18 giờ trước

Vạch mắt võng là vạch gì? Khi ở làn rẽ phải, đèn đỏ thì nên đi tiếp hay dừng lại?

Khi tham gia giao thông, chủ phương tiện rất dễ gặp các khu vực có vạch mắt võng. Bởi thế, cần nắm chắc thông tin...
Kiến thức 3 ngày, 13 giờ trước

Những con giáp nào cần thận trọng vào ngày Chủ Nhật, 5 tháng 10, tức ngày 14 tháng 8 âm lịch?

Ngày 5 tháng 10, Chủ Nhật, ngày 14 tháng 8 âm lịch, đại diện cho năm Tỵ, tháng Ất Dậu và ngày Đinh Mùi. Trong...
Đời sống số 3 ngày, 18 giờ trước

Tin cùng mục

Không phải thiếu tiền mua đồ hiệu hay bưng trà mời nước: Đây mới là 6 kiểu nhân viên 'rẻ' nhất trong mắt lãnh đạo

Trong môi trường công sở, mỗi người đều đóng một vai trò khác nhau, có người nổi bật, có người âm thầm cống hiến. Thế...
Đời sống trẻ 3 ngày, 2 giờ trước

7 biểu hiện dễ thấy ở người EQ thấp nơi công sở

Dưới đây là 7 dấu hiệu dễ nhận thấy của người có chỉ số EQ thấp tại nơi làm việc.
Đời sống trẻ 5 ngày, 21 giờ trước

9 dấu hiệu tưởng khôn ngoan ai ngờ lại là người giả thông minh, khôn vặt, mong bạn không có trong đó

Các chuyên gia tâm lý chỉ ra rằng, trí tuệ thật sự thường đi kèm với sự khiêm tốn, trong khi những hành vi tưởng...
Đời sống trẻ 5 ngày, 4 giờ trước

Giang Phùng - Mỹ Ngân tỏa sáng trong quảng cáo Chanté năng động, Top 6 tiến vào chặng nước rút

Vừa qua, tập 9 Vietnam’s Next Top Model 2025 lên sóng và để lại nhiều ấn tượng cho khán giả với thử thách quay video...

'Cô dâu U70' Thu Sao tiết lộ khoảnh khắc được chồng trẻ cầu hôn 8 năm trước, hình ảnh hiện tại gây ngỡ ngàng

Trước tin đồn 'đường ai nấy đi', cô Thu Sao đăng ảnh cũ được chồng trẻ cầu hôn như ngầm phủ nhận.

Tin mới cập nhật

Đây là lý do Đại lộ Thăng Long ngập nghiêm trọng, nhưng hầm chui Thăng Long lại không ngập

Nhiều người không khỏi thắc mắc khi Đại lộ Thăng Long dù đi qua khu vực đồng ruộng trống trải vẫn bị ngập nghiêm trọng,...
Tin trong ngày 11 phút trước

Cây gỗ siêu quý hiếm nặng 10 tấn, dài 17m ở Việt Nam: Từ rễ đến ngọn đều phát trầm, trả 40 tỷ vẫn không mua nổi

Cây gỗ vừa quý hiếm vừa đắt giá này khiến nhiều người trầm trồ khi chiêm ngưỡng.
Kiến thức 17 phút trước

Chốt từ năm 2026 trở đi sẽ thực hiện 2 đợt tinh giản biên chế mỗi năm theo Công văn 04280

Thực hiện Nghị định 154/2025/NĐ-CP ngày 15/6/2025 của Chính phủ quy định về tinh giản biên chế, trên cơ sở tham mưu của Sở Nội...
Tin trong ngày 17 phút trước

Sợi lông đắt nhất thế giới, có gì đặc biệt mà giá hơn 700 triệu đồng?

Sợi lông này “đắt hơn vàng”, nặng 9g và có giá lên tới hơn 700 triệu đồng.
Kiến thức 18 phút trước

Nút âm lượng điện thoại có 6 chức năng ẩn, vô cùng thiết thực: Ai không biết thì thật đáng tiếc!

Nút âm lượng trên điện thoại tưởng chừng chỉ dùng để điều chỉnh to nhỏ tiếng chuông hay nhạc, nhưng thực tế lại ẩn chứa...
Xài gì 18 phút trước

Sinh nhật để sẻ chia – Phụng sự để hạnh phúc: Doanh nhân Phan Thị Mai chọn con đường lan tỏa yêu thương

Ngày 5/10/2025, tại Tu viện Vĩnh Nghiêm (Quận 12, TP.HCM), doanh nhân Phan Thị Mai – Tổng Giám Đốc Hệ thống Thẩm mỹ viện Mailisa,...
Làm sao 45 phút trước

Nghiên cứu của Harvard phát hiện: Trẻ em có ba 'thói quen xấu' có thể có chỉ số IQ cao và lớn lên dễ thành công vượt trội

Nhiều bậc cha mẹ thường than thở rằng: "Con mình sao khó bảo quá, dạy mãi không nghe!". Thực ra, không có đứa trẻ nào...
Chăm con 49 phút trước

Đây là những ngành học được dự đoán sẽ là xu hướng trong thập kỷ tới: Học sinh Gen Alpha hãy lưu tâm!

Nhu cầu về nguồn nhân lực chất lượng cao cho ngành này đang trở nên cấp bách hơn bao giờ hết.
Kiến thức 49 phút trước

Thu thập đời tư người khác qua camera có vi phạm không?

Trong bối cảnh công nghệ giám sát phát triển mạnh mẽ, việc đặt camera hoặc thiết bị ghi hình đang trở nên phổ biến trong...
Tin trong ngày 49 phút trước

Công chức được phép làm thêm để tăng thu nhập, nhưng những ngành nghề này thì bị cấm tuyệt đối

Theo quy định pháp luật hiện nay, công chức được phép làm thêm để tăng thu nhập, nhưng có những giới hạn nhất định cần...
Kiến thức 50 phút trước