Danh mục

Tốn tiền tỷ học công nghệ đến cả công việc nhân viên nhà hàng cũng không xin được: Hiện thực tàn khốc khiến vô số sinh viên Gen Z mới tốt nghiệp khóc thét

Thứ sáu, 15/08/2025 08:38

Hơn một thập kỷ trước, các tỷ phú công nghệ, lãnh đạo tập đoàn gieo vào thế hệ trẻ một lời hứa ngọt ngào: "Học lập trình, ra trường lĩnh sáu chữ số". Giờ đây, "tấm vé vàng" đổi đời ấy đang trở thành gánh nặng cho vô số sinh viên mới tốt nghiệp khi bị AI và làn sóng sa thải tàn phá.

Giấc mơ vỡ tan

Theo tờ New York Times (NYT), viễn cảnh lương khởi điểm hơn 100.000 USD (hơn 2 tỷ đồng), thưởng ký hợp đồng 15.000 USD (hơn 393 triệu đồng) và cổ phiếu giá trị đã biến khoa học máy tính thành ngành học đáng mơ ước. "Thông thường, mức lương khởi điểm của họ là hơn 100.000 USD", Brad Smith, một giám đốc điều hành cấp cao của Microsoft, đã phát biểu vào năm 2012.

Thế nhưng, hiện thực năm 2025 lại tàn nhẫn hơn nhiều. Với tấm bằng công nghệ trị giá từ 150.000 đến 300.000 USD (từ 3 tỷ đến hơn 7 tỷ đồng) học phí và sinh hoạt phí, nhiều sinh viên tốt nghiệp ngành này lại phải sống cùng cha mẹ, ngập trong nợ vay và mòn mỏi gửi hàng nghìn đơn xin việc mà chỉ nhận lại sự im lặng.

Câu chuyện của Manasi Mishra và Zach Taylor là minh chứng rõ nét cho sự đổ vỡ này. Mishra, tốt nghiệp Đại học Purdue danh tiếng, đã phải vật lộn tìm việc suốt một năm. Cô chua chát chia sẻ trên TikTok rằng công ty duy nhất gọi cô đi phỏng vấn lại là chuỗi nhà hàng Chipotle.

Gen Z, trí tuệ nhân tạo, công nghệ

Gen Z tốt nghiệp năm 2025 được cho là bị ảnh hưởng nặng nề nhất vì nhiều trường đại học mới bắt đầu đào tạo sinh viên về các công cụ lập trình AI (Ảnh minh hoạ)

"Họ ru ngủ chúng tôi bằng những lời lẽ sáo rỗng như chỉ cần học lập trình, làm việc chăm chỉ và lấy bằng khoa học máy tính, bạn có thể nhận được mức lương khởi điểm lên đến sáu con số", cô Mishra, 21 tuổi, nhớ lại.

Trong khi đó, Zach Taylor, sau khi tốt nghiệp ngành khoa học máy tính tại Đại học Bang Oregon, đã nộp 5.762 hồ sơ nhưng chỉ nhận được 13 cuộc phỏng vấn. Đau lòng hơn, khi nộp đơn vào McDonald's để trang trải chi phí, anh bị từ chối với lý do "thiếu kinh nghiệm".

Bị AI nuốt chửng giữa thị trường bão hòa

Sự trớ trêu nằm ở chỗ, trong khi số lượng sinh viên chuyên ngành khoa học máy tính tại Mỹ năm 2024 đã tăng gấp đôi so với năm 2014, lên hơn 170.000 người (theo Hiệp hội nghiên cứu máy tính - CRA), thì tỷ lệ thất nghiệp của họ lại thuộc hàng cao nhất. Dữ liệu từ Cục dự trữ liên bang Mỹ (FED) chi nhánh New York cho thấy tỷ lệ thất nghiệp của cử nhân khoa học máy tính và kỹ thuật máy tính lần lượt là 6,1% và 7,5%, cao gấp đôi so với một số ngành xã hội.

"Tôi rất lo ngại", Jeff Forbes, cựu giám đốc chương trình giáo dục khoa học máy tính tại Quỹ Khoa học Quốc gia, cho biết. "Sinh viên khoa học máy tính tốt nghiệp ba hoặc bốn năm trước đã từng từ chối lời mời làm việc từ các công ty hàng đầu, và giờ đây chính những sinh viên đó sẽ phải vật lộn để xin được việc làm từ bất kỳ ai".

Ads

Nguyên nhân chính đến từ sự trỗi dậy của Trí tuệ nhân tạo (AI). Các công cụ lập trình AI như GitHub Copilot hay CodeRabbit đang dần thay thế các vị trí kỹ sư phần mềm cấp thấp. Matthew Martin, nhà kinh tế học tại Oxford Economics, nhận định: "Những vị trí có khả năng bị tự động hóa cao nhất chính là các vị trí cấp đầu vào mà sinh viên mới ra trường đang tìm kiếm".

Gen Z, trí tuệ nhân tạo, công nghệ

(Ảnh minh hoạ)

Thêm vào đó, làn sóng sa thải hàng loạt tại Amazon, Meta, Intel, Microsoft… đã khiến thị trường lao động công nghệ trở nên bão hòa và chật chội hơn bao giờ hết.

Cảm giác bị phản bội và vòng lặp tuyệt vọng

Nhiều sinh viên cảm thấy bị chính ngành công nghệ "phản bội". Họ theo đuổi ngành học vì lời hứa của các tỷ phú, để rồi giờ đây lại bị chính các công ty đó dùng AI để sàng lọc và loại bỏ hồ sơ trong vài giây.

"Một số công ty đang sử dụng AI để sàng lọc ứng viên và loại bỏ yếu tố con người. Thật khó để duy trì động lực khi bạn cảm thấy như một thuật toán quyết định liệu bạn có được trả lương hay không", cô Roller, một sinh viên tốt nghiệp ngành khoa học dữ liệu, chia sẻ sau khi email xin việc bị từ chối chỉ sau 3 phút.

Tình hình này tạo ra một "vòng lặp diệt vong": người tìm việc dùng AI để tùy chỉnh hồ sơ và ứng tuyển hàng loạt, còn nhà tuyển dụng dùng AI để lọc bỏ hàng loạt hồ sơ.

"Thật khó để tìm thấy động lực để tiếp tục nộp đơn", anh Taylor nói sau khi bị McDonald’s từ chối.

Gen Z, trí tuệ nhân tạo, công nghệ

(Ảnh minh hoạ)

Các chuyên gia cũng đưa ra những dự báo đáng lo ngại. Dario Amodei, CEO của Anthropic, cảnh báo AI có thể xóa sổ một nửa số công việc cấp nhập môn trong 1-5 năm tới. Tương tự, Goldman Sachs dự báo AI có thể thay thế 6-7% lực lượng lao động Mỹ trong thập kỷ tới. Ngay cả các bootcamp lập trình như Codesmith cũng chứng kiến tỷ lệ học viên tìm được việc giảm từ 83% (năm 2021) xuống còn 37% (năm 2023).

Theo Giám đốc điều hành của CRA, Tracy Camp, thế hệ tốt nghiệp năm 2025 có thể bị ảnh hưởng nặng nề nhất vì nhiều trường đại học mới bắt đầu đưa các công cụ lập trình AI vào giảng dạy, những kỹ năng mà thị trường đang đòi hỏi.

Đối mặt với thực tế, nhiều sinh viên buộc phải rẽ hướng sang các lĩnh vực ít bị AI ảnh hưởng hơn như marketing công nghệ, quản lý sản phẩm hay phân tích dữ liệu. Các tập đoàn lớn như Microsoft cũng đã tuyên bố chi 4 tỷ USD cho đào tạo AI, nhưng quá trình này cần thời gian để phát huy hiệu quả.

Câu chuyện của thế hệ cử nhân công nghệ Mỹ 2025 là một lời nhắc nhở khắc nghiệt: không có ngành nghề nào là "tấm vé bảo đảm" mãi mãi. Trong thời đại biến động, kiến thức chuyên môn phải đi đôi với khả năng thích ứng, và những kỳ vọng "mặc định thành công" đã trở nên lỗi thời.

Elly (Theo Thương Hiệu và Pháp Luật)

Nguồn: https://thuonghieuvaphapluat.vn/ton-tien-ty-ho.. Nguồn: https://thuonghieuvaphapluat.vn/ton-tien-ty-hoc-cong-nghe-den-ca-cong-viec-nhan-vien-nha-hang-cung-khong-xin-duoc-hien-thuc-tan-khoc-khien-vo-so-sinh-vien-gen-z-moi-tot-nghiep-khoc-thet-vz135551.html

Tin được quan tâm

Gia tộc danh giá, giàu có nhất nhì Việt Nam: 5 người con đều là Chủ tịch, Giám đốc

Không chỉ thành công trong lĩnh vực kinh doanh mà bà Nguyễn Thị Sơn còn được ngưỡng mộ bởi nghị lực nuôi dạy 5 người...
Doanh nghiệp 2 ngày, 24 giờ trước

'Tuyệt tác' hang động ở Quảng Ninh: Cảnh quan huyền bí ngỡ như trong phim, 'gây sốt' nhờ một bộ ảnh, du khách không kìm được lòng mà muốn đến trải nghiệm

Nhờ một bộ ảnh cưới của cặp đôi Việt - Nga, hang Ngọc Rồng tại Quảng Ninh bỗng nhiên trở thành điểm đến được săn...
Du lịch Việt 3 ngày, 12 giờ trước

Từ 1/2026, lương sàn của giáo viên có thể tăng lên 13.455.000 đồng trong trường hợp nào?

Theo một dự thảo Thông tư mới của Bộ Giáo dục và Đào tạo, từ tháng 1 năm 2026, mức lương sàn của một số...
Tin trong ngày 3 ngày, 13 giờ trước

Sao Việt 25/10: Hà Anh Tuấn diện trang phục biểu diễn gây bão mạng; Hồ Ngọc Hà mặc váy xẻ sâu hoắm, phải lấy tay che vòng một

Tin sao Việt 25/10/2025: Đây có lẽ là một trong những lần hiếm hoi 'quý ông' Hà Anh Tuấn khiến fans phải bàn tán về...
Chuyện làng sao 3 ngày, 13 giờ trước

Sao Việt 26/10: Chồng Đỗ Thị Hà lộ tin nhắn với 'cô gái khác' gửi lúc 4h20p sáng ngày cưới; Hình ảnh mới nhất của Hồ Hoài Anh

Tin sao Việt 26/10/2025: Một đoạn tin nhắn của chồng Đỗ Hà được lan truyền gây chú ý. Hồ Hoài Anh lộ diện khi đi...
Chuyện làng sao 1 ngày, 6 giờ trước

Hàng nghìn người được hưởng thêm 3-4 triệu đồng/tháng kể từ bây giờ, là tiền gì?

Từ năm 2025, hàng ngàn người dân Thủ đô sẽ được hưởng lợi từ những thay đổi đáng kể trong chính sách an sinh xã...
Kiến thức 1 ngày, 10 giờ trước

Tin cùng mục

Vì sao CV của bạn gửi đi không hồi âm? AI chỉ ra 5 lỗi 'chí mạng' nhiều người mắc phải

Trong bối cảnh một vị trí tuyển dụng có thể thu hút hàng trăm hồ sơ chỉ sau vài giờ, việc CV của bạn "biến...
Đời sống trẻ 6 giờ, 9 phút trước

Thầy cô và bạn bè nói về khả năng đặc biệt của Quán quân Olympia năm 2025 Trần Bùi Bảo Khánh

Sau nhiều năm nỗ lực, Trần Bùi Bảo Khánh đã hiện thực hóa ước mơ chạm tay vào chiếc vòng nguyệt quế danh giá của...
Đời sống trẻ 11 giờ, 50 phút trước

Từ nghề 'tay trái' làm nên sự nghiệp: Nhiều người trẻ đang kiếm hàng trăm triệu mỗi tháng nhờ làm việc này

Freelancer công nghệ, content creator hay chuyên viên tư vấn tài chính đang trở thành những nghề hấp dẫn, giúp nhiều người trẻ vừa kiếm...
Đời sống trẻ 12 giờ, 38 phút trước

Quán quân Olympia 2025: Thích đọc tiểu thuyết và nấu ăn, nhen nhóm ước mơ đội vòng nguyệt quế từ năm cấp 1

Trần Bùi Bảo Khánh, học sinh Trường THPT chuyên Hà Nội - Amsterdam đã giành vòng nguyệt quế tại cuộc thi Đường lên đỉnh Olympia...
Đời sống trẻ 1 ngày, 10 giờ trước

'Quán quân giàu nhất' Đường lên đỉnh Olympia: Sở hữu công ty triệu đô, sống trong biệt thự tựa 'thiên đường nghỉ dưỡng' rộng 1.000m²

Không chỉ được biết đến với thành tích học tập đáng nể và sự nghiệp thành công rực rỡ ở nước ngoài, nhà vô địch...
Đời sống trẻ 1 ngày, 11 giờ trước

Bài văn kể về bố làm nghề thợ hồ đạt điểm 10, nội dung viết gì mà cô khen 'người cha vĩ đại'?

Hiện tại, bài văn này vẫn đang được chia sẻ rộng rãi trên mạng xã hội, thu hút nhiều tranh luận trái chiều.
Đời sống trẻ 2 ngày, 13 giờ trước

Tin mới cập nhật

Theo chính sách mới, người tham gia BHXH tự nguyện sẽ được nhận ít nhất 2.000.000 đồng, là ai?

Với chính sách mới, điều này đánh dấu bước tiến quan trọng trong việc tăng cường an sinh xã hội, khuyến khích người dân tham...
Tin trong ngày 26 phút trước

Tử vi ngày 28/10/2025 của 12 con giáp: Tuổi Thân đón vận may tài lộc, Mão gặp nhiều rắc rối

Cùng xem tử vi dự đoán gì về vận mệnh, tình duyên, cuộc sống,... của 12 con giáp trong ngày 28/10/2025.
Đời sống số 28 phút trước

Tỉnh nào có dân cư thưa thớt nhất Việt Nam?

Đây là một tỉnh miền núi, địa hình hiểm trở, diện tích lớn nhưng dân số thuộc nhóm thấp nhất.
Kiến thức 52 phút trước

Con trai Quang Dũng và Jennifer Phạm cao 1,9m, sở hữu ngoại hình chuẩn soái ca ở tuổi 17

Con trai của ca sĩ Quang Dũng và hoa hậu Jennifer Phạm sở hữu chiều cao 1,9m và thực sự là "soái ca".
Chuyện làng sao 53 phút trước

Ông Trịnh Văn Quyết đã hoàn thành nghĩa vụ thi hành án dân sự

Cựu Chủ tịch Tập đoàn FLC, ông Trịnh Văn Quyết đã hoàn thành xong nghĩa vụ thi hành án dân sự, theo Phó Cục trưởng...
Tin trong ngày 55 phút trước

'Vua cá' sông Hậu: Loài cá 'quý như vàng sống', hiếm đến mức có tiền cũng khó mua

Người dân nơi đây luôn xem loài cá này là biểu tượng của sông Hậu. Nó không chỉ là thực phẩm quý mà còn là...
Kiến thức 2 giờ, 45 phút trước

Loại rau này có lượng canxi gấp 5 lần thịt lợn và lượng protein gấp 3 lần cà chua, ít calo hơn bông cải xanh. Ăn nhiều hơn để giảm cân

Đậu đũa hay còn gọi là đậu dải áo là loại rau dân dã nhưng cực kỳ bổ dưỡng, phù hợp cho cả bữa ăn...
Địa chỉ ăn ngon 2 giờ, 46 phút trước

Tại sao gen Z chủ động thất nghiệp thay vì chịu cực và hy sinh?

Thay vì chấp nhận một công việc cực khổ và thiếu sự công nhận, nhiều người trẻ thuộc thế hệ Z đang chọn cách tạm...
Đời sống trẻ 2 giờ, 48 phút trước

Không khí lạnh 'lạ thường' dồn dập, dự báo ngày rét đậm nhất 2025 tại miền Bắc

Mùa đông năm nay, miền Bắc được dự báo có nhiệt độ xấp xỉ trung bình các năm. Tuy nhiên, vẫn có khả năng xảy...
Tin trong ngày 2 giờ, 48 phút trước

U50 tôi mới ngỡ ngàng nhận ra có 5 khoản chi tưởng nhỏ mà âm thầm rút cạn tài chính suốt bao năm

Nhìn lại mới thấy có 5 khoản chi này tưởng nhỏ nhưng đã âm thầm rút cạn tài chính của tôi suốt bao năm.
Tâm sự 2 giờ, 48 phút trước