Chuyên gia hướng nghiệp Trương Tuyết Phong (Trung Quốc) cho rằng, dù bằng cấp đặc biệt là bằng thạc sĩ là "tấm vé thông hành" quan trọng, nhưng nếu sinh viên chỉ dựa vào danh tiếng trường học mà thụ động trong 4 năm đại học, thì vẫn khó có được tương lai suôn sẻ.
Ông cảnh báo có hai kiểu sinh viên dễ bị đào thải ngay khi vừa tốt nghiệp:
Sinh viên thiếu trách nhiệm với chính mình
Theo thầy Trương, những sinh viên dễ bị “đào thải” không phải là vì họ học trường hạng hai, hạng ba, mà vì họ không có trách nhiệm với bản thân. Ngược lại, dù học ở trường bình thường, chỉ cần có ý thức rõ ràng, chủ động lên kế hoạch học tập, rèn luyện kỹ năng, tìm hiểu thị trường thì vẫn có thể lội ngược dòng và thành công.
Chính bản thân ông là một minh chứng. Khi học ngành cấp thoát nước tại Đại học Trịnh Châu, ông thừa nhận mình không hề yêu thích chuyên ngành này và cũng không thực sự học tốt. Tuy nhiên, ông hiểu rõ điểm mạnh của bản thân và dành thời gian tham gia các cuộc thi dẫn chương trình, tranh biện trong trường để rèn luyện khả năng nói. Nhờ vậy, ông có cơ hội làm việc tại trung tâm luyện thi cao học, từ đó trở thành một trong những người có ảnh hưởng lớn trong cộng đồng hướng nghiệp ở Trung Quốc.
Chuyên ra cảnh báo kiểu sinh viên dễ thất nghiệp (Ảnh minh họa).
Sinh viên không nhận thức về khủng hoảng
Thầy Trương chỉ rõ nếu một sinh viên cho rằng chỉ cần đỗ vào trường hoặc ngành mình mơ ước thì sau này chắc chắn sẽ tìm được công việc tốt, lương cao... đó là những người dễ bị đánh bật khỏi thị trường lao động. Họ không nhận thức được tốc độ thay đổi chóng mặt của xã hội và các ngành nghề, cũng không có tinh thần cạnh tranh và điều đó vô cùng nguy hiểm.
“Thiếu ý thức về khủng hoảng” có nghĩa là những sinh viên này không theo dõi xu hướng phát triển của ngành nghề mình học, cũng không có kế hoạch dài hạn. Họ tin rằng chỉ cần vào được trường tốt, học ngành hot là có sẵn lợi thế khi ra trường. Nhưng nếu không linh hoạt, không theo kịp thay đổi của thị trường, thì đến lúc tốt nghiệp, họ sẽ hoàn toàn bị động.
Ví dụ rõ ràng nhất nhiều sinh viên nhập học từ năm 2019 thời điểm mà các ngành như kỹ thuật xây dựng hay kiến trúc rất được ưa chuộng. Ai cũng nghĩ học xong sẽ dễ kiếm việc và có thu nhập cao. Nhưng chỉ sau vài năm, ngành xây dựng rơi vào khủng hoảng, lượng công việc tụt dốc không phanh, buộc nhiều sinh viên ngành này phải chuyển hướng nghề nghiệp. Điều này cho thấy sinh viên cần luôn giữ tinh thần cạnh tranh và cập nhật sát sao tình hình ngành nghề.
(Ảnh minh họa)
Lời khuyên:
Từ những chia sẻ của thầy Trương Tuyết Phong, có thể rút ra lời khuyên thiết thực dành cho sinh viên hiện nay rằng hãy có trách nhiệm với bản thân. Dù có học đúng ngành mình thích hay không, dù vào được trường top hay không, thì trong 4 năm đại học, đừng cho phép bản thân “nằm im”.
- Nếu yêu thích chuyên ngành mình học, hãy học thật chắc chuyên môn, theo dõi sát thị trường việc làm và tích lũy thêm kỹ năng mới để tăng sức cạnh tranh.
- Nếu không hứng thú với ngành mình đang học, thì càng cần chủ động khám phá hướng đi khác, trải nghiệm nhiều hơn, không được buông xuôi hay mặc kệ.
Tóm lại, tấm bằng đại học là khởi đầu, không phải là đích đến. Người có thể thích nghi và không ngừng nâng cấp bản thân mới là người trụ vững được trong xã hội đầy biến động này.
T.San (Theo Thương Hiệu và Pháp Luật)