Danh mục

6 dấu hiệu nhận diện kẻ đạo đức giả: Điểm đầu tiên rất dễ 'nhìn thấu'

Chủ nhật, 07/09/2025 08:52

Nghiên cứu của Jordan và Monin (2008) cho thấy những người hay “phô trương đạo đức” thường ích kỷ hơn khi không bị giám sát, lợi dụng chuẩn mực xã hội để mưu lợi riêng và che giấu khoảng trống nhân cách bằng hình ảnh hào nhoáng.

Thêm vào đó, dễ dàng nhận diện người đạo đức giả bằng những dấu hiệu sau đây:

Buôn chuyện

Một dấu hiệu khác là họ thích buôn chuyện, nói xấu, gieo rắc tin đồn. Đây không chỉ là trò giải trí, mà phản ánh sự bất an bên trong. Nghiên cứu của Robbins và Karan (2019) cho thấy những người thường xuyên buôn chuyện có mức độ lo âu và tự ti cao hơn. Họ tìm cách hạ thấp người khác để tạm thời cảm thấy mình nổi bật.

Ngược lại, người chân thành có thể góp ý, chia sẻ quan điểm, nhưng hiếm khi dùng ngôn từ để bôi nhọ hay hạ nhục người khác.

đạo đức giả, nhận biết người đạo đức giả, kiến thức

Người đạo đức giả thích buôn chuyện, nói xấu, gieo rắc tin đồn (Ảnh minh họa).

Tử tế chỉ dành cho người có quyền lực

Một trong những dấu hiệu dễ thấy nhất là họ chỉ biết nịnh trên, nạt dưới. Với người có quyền lực, họ tỏ ra ngọt ngào, khiêm nhường, lễ phép đến mức khiến người đối diện có cảm giác dễ chịu. Nhưng khi đứng trước những người yếu thế hơn, một nhân viên phục vụ, một người lao động phổ thông lớp vỏ tử tế ấy lập tức rơi xuống, nhường chỗ cho sự khinh thường và thiếu tôn trọng.

Hiện tượng này được gọi là “hiệu ứng địa vị” trong tâm lý học xã hội. Nghiên cứu của Susan Fiske (2010) cho thấy những người có xu hướng thiên vị địa vị cao thường thiếu đồng cảm. Họ nhìn con người qua lăng kính lợi ích, chứ không phải nhân phẩm.

Khó chịu trước thành công của người khác

Người đạo đức giả thường khó chịu trước thành công của người khác. Thay vì được truyền cảm hứng, họ lại cảm thấy bị đe doạ. Để xoa dịu cái tôi tổn thương, họ chọn cách công kích và gièm pha.

Ads

Theo thuyết so sánh xã hội của Leon Festinger (1954), con người có xu hướng tự định giá bản thân bằng cách so sánh với người khác. Ở những cá nhân có lòng tự trọng thấp, so sánh này thường dẫn đến sự ghen tỵ và mong muốn kéo người khác xuống. Điều trái ngược lại xảy ra ở những người có nội lực: thành công của người khác trở thành động lực để họ cố gắng nhiều hơn.

đạo đức giả, nhận biết người đạo đức giả, kiến thức

Sự giúp đỡ chỉ là một hình thức trao đổi

Một đặc trưng rõ ràng khác của kẻ đạo đức giả là họ chỉ sẵn sàng giúp đỡ khi việc đó mang lại lợi ích. Nếu có tiền bạc, danh tiếng, hoặc quyền lực, họ sẽ xuất hiện ngay. Nhưng nếu không, họ sẽ lảng tránh.

Trong tâm lý học, điều này được gọi là chủ nghĩa vị lợi cá nhân (egoistic motivation). Nghiên cứu của Batson (1991) chứng minh rằng chỉ có lòng trắc ẩn thật sự mới dẫn đến hành vi giúp đỡ vô điều kiện. Còn khi thiếu vắng sự đồng cảm, hành vi giúp đỡ chỉ là công cụ để kiếm lợi.

Thích được chú ý

Người đạo đức giả luôn khao khát được chú ý. Một thành quả nhỏ cũng đủ để họ “đánh trống khua chiêng”. Điều này xuất phát từ một dạng lệ thuộc ngoại tại: giá trị bản thân của họ chỉ được định nghĩa bằng sự công nhận từ người khác.

Nghiên cứu của Campbell & Foster (2007) về chủ nghĩa ái kỷ cho thấy những người quá chú trọng đến hình ảnh xã hội thường mất kết nối với giá trị cốt lõi của bản thân. Trong khi đó, người tử tế chỉ quan tâm đến suy nghĩ của những người họ thực sự yêu thương, chứ không cần sự tung hô từ đám đông.

đạo đức giả, nhận biết người đạo đức giả, kiến thức

Thích hứa hẹn

Cuối cùng, người đạo đức giả thường nói rất nhiều nhưng làm chẳng bao nhiêu. Họ thích khoác lác, hứa hẹn viển vông, nhưng khi đến lúc thực hiện thì dễ dàng bỏ cuộc. Đây là một dạng “ảo tưởng đạo đức” cố xây dựng hình ảnh đẹp để che giấu sự bất lực thực sự.

Nghiên cứu của Baumeister (2001) về khả năng tự kiểm soát đã chỉ ra rằng những người có xu hướng khoe khoang thường thiếu kiên trì, và dễ buông bỏ khi lợi ích không còn. Ngược lại, người tử tế ít khi hứa, nhưng đã hứa thì sẽ làm bằng mọi giá.

A.Dương (Theo Thương Hiệu và Pháp Luật)

Nguồn: https://thuonghieuvaphapluat.vn/6-dau-hieu-nha.. Nguồn: https://thuonghieuvaphapluat.vn/6-dau-hieu-nhan-dien-ke-dao-duc-gia-diem-dau-tien-rat-de-nhin-thau-vz131494.html

Tin được quan tâm

Tại sao hầu như không có tàu thuyền nào trên sông Hằng? Tại sao sông Hằng gần như bị bỏ hoang hoàn toàn?

Tại sao hầu như không có giao thông đường thủy trên sông Hằng, một con sông rộng với nguồn nước dồi dào, nằm ở vùng...
Kiến thức 3 ngày, 22 giờ trước

4 đại gia tộc trí thức lẫy lừng bậc nhất Việt Nam: Riêng gia đình này có tới 8 người con đều là Giáo sư, Phó Giáo sư, Tiến sĩ

Những thành viên của các gia tộc này ai cũng có học vấn cao, làm Giáo sư, Tiến sĩ và đứng đầu trong lĩnh vực...
Kiến thức 2 ngày, 4 giờ trước

Người về hưu qua đời sớm, thân nhân có được nhận trợ cấp tuất tới 48 tháng lương hưu không?

Theo quy định của Luật Bảo hiểm xã hội, trong trường hợp người lao động không may qua đời ngay sau khi bắt đầu hưởng...
Tin trong ngày 3 ngày, 24 giờ trước

Giá vàng giảm mạnh nhất 10 năm nhưng thay vì bán người dân Thái Lan, Mỹ... tranh thủ mua vào, vì sao?

Trong tuần qua giá vàng thế giới giảm mạnh tới 6,3%, song nhiều nhà đầu tư vẫn tranh thủ mua vào khi giá điều chỉnh...
Tin trong ngày 3 ngày, 2 giờ trước

Người dân chứng kiến hiện trường kể lại điểm lạ vụ cô gái tử vong sau khi lội xuống Hồ Gươm

Mới đây, mạng xã hội xôn xao trước đoạn video ghi lại hình ảnh một cô gái không mặc quần áo, nhảy xuống hồ Hoàn...
Tin trong ngày 3 ngày, 2 giờ trước

Làng du lịch tốt nhất thế giới 2025, Lô Lô Chải có gì mà 'hút' nhiều du khách đến vậy?

Vượt qua hơn 270 ứng viên từ 65 quốc gia, thôn Lô Lô Chải, tỉnh Tuyên Quang đã chính thức được Tổ chức Du lịch...
Du lịch Việt 1 ngày, 12 giờ trước

Tin cùng mục

Cô gái Phú Thọ mất tứ chi trong 1 tháng vì bạo bệnh, nỗ lực livestream bán hàng lại bị 'chỉ trích'

Gần đây, khi livestream bán hàng Nga nhận được những bình luận tiêu cực như: "AI đấy, đừng tin", hay "Lại là trò AI câu...
Đời sống trẻ 55 phút trước

Triệu phú tự thân tuổi 30 chia sẻ 4 nguyên tắc đầu tư làm giàu, ai cũng áp dụng được

Từ một chàng trai trẻ chứng kiến mẹ đơn thân vất vả kiếm sống, Todd Baldwin đã tự mình xây dựng khối tài sản triệu...
Đời sống trẻ 21 giờ, 44 phút trước

Ái nữ của 'vua hàng hiệu' Johnathan Hạnh Nguyễn - Tiên Nguyễn sắp kết hôn với chồng Tây, danh tính em rể Tăng Thanh Hà khiến dân tình tò mò

Em chồng Hà Tăng là Tiên Nguyễn thông báo chuẩn bị kết hôn với vị hôn phu Justin Cohen.
Hotgirl, hotboy 2 ngày, 1 giờ trước

3 ngôi trường nắm kỷ lục nhiều năm có thí sinh vào Chung kết Olympia: Số 1 thiết lập kỷ lục khó xô đổ trong chương trình

Nhiều năm liên tiếp, học sinh của 3 ngôi trường này đã mang cầu truyền hình trận chung kết năm cuộc thi Đường lên đỉnh...
Đời sống trẻ 2 ngày, 1 giờ trước

WATERBOMB HO CHI MINH CITY 2025: Cú “bật mood” cuối năm trước thềm countdown, chậm tay là miss trend 2025 liền

Từng khiến fan châu Á “phát sốt” suốt nhiều năm, WATERBOMB – “đại chiến nhạc nước” đình đám nhất Hàn Quốc, chuẩn bị “đổ bộ”...
Đời sống trẻ 3 ngày, 14 giờ trước

Phát hiện một hiện tượng lạ: Những người đã nghỉ việc hoặc thất nghiệp, dù không còn lương, nhưng sau một thời gian lại không muốn quay lại đi làm nữa

Ngày càng nhiều người sau khi nghỉ việc hay thất nghiệp lại không còn muốn quay lại công sở. Họ nhận ra thứ quý giá...
Đời sống trẻ 3 ngày, 18 giờ trước

Tin mới cập nhật

Trường hợp con theo mẹ sau ly hôn, có được hưởng thừa kế khi cha chết?

Sau khi cha mẹ ly hôn, người con theo và sống với mẹ thì có được hưởng thừa kế đất đai khi cha qua đời...
Tin trong ngày 13 phút trước

Hướng dẫn bạn cách xem phong thủy nghĩa trang: Phong thủy mộ tổ tiên có ảnh hưởng đến con cháu không? Nguyên tắc lựa chọn vị trí nghĩa trang

Theo quan niệm Á Đông, phong thủy mộ phần (âm trạch) có ảnh hưởng trực tiếp đến vận mệnh con cháu. Mộ đặt trên đất...
Phong thủy 13 phút trước

5 dấu hiệu cho thấy nhà bạn là 'đất vàng' phong thủy, chớ vội bán kẻo đánh mất tài lộc

Trong quan niệm phong thủy, không phải mảnh đất nào cũng mang năng lượng may mắn, giúp gia chủ ăn nên làm ra. Có những...
Phong thủy 13 phút trước

Nên học logistics hay Thương mại điện tử?

“Nên học ngành logistics hay thương mại điện tử?” là câu hỏi mà nhiều bạn trẻ đang trăn trở. Đây đều là hai lĩnh vực...
Kiến thức 14 phút trước

9X từng là sinh viên công nghệ đến kẻ dùng súng sát hại 3 người ở Đồng Nai: Hé lộ kế hoạch lạnh người trước khi gây án

Cơ quan Cảnh sát điều tra Công an tỉnh Đồng Nai đã hoàn tất kết luận điều tra, hé lộ quá trình chuẩn bị tỉ...
Tin trong ngày 54 phút trước

Vụ nam thanh niên lạ mặt trà trộn đám cưới Á hậu Quỳnh Châu: Chuyên gia nói gì?

Sự việc một nam thanh niên lạ mặt trà trộn vào đám cưới của Á hậu Quỳnh Châu đã làm dấy lên nhiều tranh luận....
Chuyện làng sao 54 phút trước

Lộ diện phân khúc dẫn dắt thị trường bất động sản Hà Nội cuối năm 2025

Theo nhận định của một số chuyên gia trong ngành, phân khúc nhà chung cư cao tầng tiếp tục là nhóm chủ lực dẫn dắt...
Tin trong ngày 56 phút trước

Không khí lạnh bao trùm miền Bắc, nhiệt độ thấp nhất là bao nhiêu?

Do ảnh hưởng của không khí lạnh kết hợp với nhiễu động trong đới gió Đông nên ở khu vực Đông Bắc Bộ có mưa...
Tin trong ngày 56 phút trước

Miền Trung mưa đến khi nào dừng?

Miền Trung đang trải qua những ngày mưa trắng trời, ngập lụt tứ bề, chuyên gia khí tượng đưa ra nhận định thời điểm mưa...
Tin trong ngày 56 phút trước

Gặp sự cố bất ngờ, Hồ Ngọc Hà xử lý ra sao mà được khen ngợi hết lời?

Bất ngờ gặp phải sự cố, thay vì tỏ ra lúng túng hay dừng lại giữa chừng, Hồ Ngọc Hà vẫn giữ vững phong thái...
VIDEO 57 phút trước