Danh mục

6 dấu hiệu nhận diện kẻ đạo đức giả: Điểm đầu tiên rất dễ 'nhìn thấu'

Chủ nhật, 07/09/2025 08:52

Nghiên cứu của Jordan và Monin (2008) cho thấy những người hay “phô trương đạo đức” thường ích kỷ hơn khi không bị giám sát, lợi dụng chuẩn mực xã hội để mưu lợi riêng và che giấu khoảng trống nhân cách bằng hình ảnh hào nhoáng.

Thêm vào đó, dễ dàng nhận diện người đạo đức giả bằng những dấu hiệu sau đây:

Buôn chuyện

Một dấu hiệu khác là họ thích buôn chuyện, nói xấu, gieo rắc tin đồn. Đây không chỉ là trò giải trí, mà phản ánh sự bất an bên trong. Nghiên cứu của Robbins và Karan (2019) cho thấy những người thường xuyên buôn chuyện có mức độ lo âu và tự ti cao hơn. Họ tìm cách hạ thấp người khác để tạm thời cảm thấy mình nổi bật.

Ngược lại, người chân thành có thể góp ý, chia sẻ quan điểm, nhưng hiếm khi dùng ngôn từ để bôi nhọ hay hạ nhục người khác.

đạo đức giả, nhận biết người đạo đức giả, kiến thức

Người đạo đức giả thích buôn chuyện, nói xấu, gieo rắc tin đồn (Ảnh minh họa).

Tử tế chỉ dành cho người có quyền lực

Một trong những dấu hiệu dễ thấy nhất là họ chỉ biết nịnh trên, nạt dưới. Với người có quyền lực, họ tỏ ra ngọt ngào, khiêm nhường, lễ phép đến mức khiến người đối diện có cảm giác dễ chịu. Nhưng khi đứng trước những người yếu thế hơn, một nhân viên phục vụ, một người lao động phổ thông lớp vỏ tử tế ấy lập tức rơi xuống, nhường chỗ cho sự khinh thường và thiếu tôn trọng.

Hiện tượng này được gọi là “hiệu ứng địa vị” trong tâm lý học xã hội. Nghiên cứu của Susan Fiske (2010) cho thấy những người có xu hướng thiên vị địa vị cao thường thiếu đồng cảm. Họ nhìn con người qua lăng kính lợi ích, chứ không phải nhân phẩm.

Khó chịu trước thành công của người khác

Người đạo đức giả thường khó chịu trước thành công của người khác. Thay vì được truyền cảm hứng, họ lại cảm thấy bị đe doạ. Để xoa dịu cái tôi tổn thương, họ chọn cách công kích và gièm pha.

Ads

Theo thuyết so sánh xã hội của Leon Festinger (1954), con người có xu hướng tự định giá bản thân bằng cách so sánh với người khác. Ở những cá nhân có lòng tự trọng thấp, so sánh này thường dẫn đến sự ghen tỵ và mong muốn kéo người khác xuống. Điều trái ngược lại xảy ra ở những người có nội lực: thành công của người khác trở thành động lực để họ cố gắng nhiều hơn.

đạo đức giả, nhận biết người đạo đức giả, kiến thức

Sự giúp đỡ chỉ là một hình thức trao đổi

Một đặc trưng rõ ràng khác của kẻ đạo đức giả là họ chỉ sẵn sàng giúp đỡ khi việc đó mang lại lợi ích. Nếu có tiền bạc, danh tiếng, hoặc quyền lực, họ sẽ xuất hiện ngay. Nhưng nếu không, họ sẽ lảng tránh.

Trong tâm lý học, điều này được gọi là chủ nghĩa vị lợi cá nhân (egoistic motivation). Nghiên cứu của Batson (1991) chứng minh rằng chỉ có lòng trắc ẩn thật sự mới dẫn đến hành vi giúp đỡ vô điều kiện. Còn khi thiếu vắng sự đồng cảm, hành vi giúp đỡ chỉ là công cụ để kiếm lợi.

Thích được chú ý

Người đạo đức giả luôn khao khát được chú ý. Một thành quả nhỏ cũng đủ để họ “đánh trống khua chiêng”. Điều này xuất phát từ một dạng lệ thuộc ngoại tại: giá trị bản thân của họ chỉ được định nghĩa bằng sự công nhận từ người khác.

Nghiên cứu của Campbell & Foster (2007) về chủ nghĩa ái kỷ cho thấy những người quá chú trọng đến hình ảnh xã hội thường mất kết nối với giá trị cốt lõi của bản thân. Trong khi đó, người tử tế chỉ quan tâm đến suy nghĩ của những người họ thực sự yêu thương, chứ không cần sự tung hô từ đám đông.

đạo đức giả, nhận biết người đạo đức giả, kiến thức

Thích hứa hẹn

Cuối cùng, người đạo đức giả thường nói rất nhiều nhưng làm chẳng bao nhiêu. Họ thích khoác lác, hứa hẹn viển vông, nhưng khi đến lúc thực hiện thì dễ dàng bỏ cuộc. Đây là một dạng “ảo tưởng đạo đức” cố xây dựng hình ảnh đẹp để che giấu sự bất lực thực sự.

Nghiên cứu của Baumeister (2001) về khả năng tự kiểm soát đã chỉ ra rằng những người có xu hướng khoe khoang thường thiếu kiên trì, và dễ buông bỏ khi lợi ích không còn. Ngược lại, người tử tế ít khi hứa, nhưng đã hứa thì sẽ làm bằng mọi giá.

A.Dương (Theo Thương Hiệu và Pháp Luật)

Nguồn: https://thuonghieuvaphapluat.vn/6-dau-hieu-nha.. Nguồn: https://thuonghieuvaphapluat.vn/6-dau-hieu-nhan-dien-ke-dao-duc-gia-diem-dau-tien-rat-de-nhin-thau-vz131494.html

Tin được quan tâm

Người lao động đón tin vui lớn: Nhận 1,3 triệu đồng trong dịp Tết Nguyên đán 2026 nếu đáp ứng điều kiện sau

Theo kế hoạch, Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam sẽ tổ chức nhiều hoạt động cho người lao động trong dịp Tết Nguyên đán...
Doanh nghiệp 3 ngày, 1 giờ trước

Từ 1/1/2026 chính thức tăng từ 11.700.000 đồng/tháng lên ít nhất 17.250.000 đồng/tháng tiền trợ cấp thất nghiệp tối đa, ai được hưởng lợi?

Đối với người lao động từ 1/1/2026 sẽ thống nhất dùng lương tối thiểu vùng trong cơ số tính mức hưởng trợ cấp thất nghiệp...
Kiến thức 2 ngày, 22 giờ trước

Tin vui: Từ nay đến 31/12/2025, hỗ trợ thêm 3 triệu 6 mỗi tháng cho toàn thể cán bộ công chức viên chức, cụ thể là?

Nghị quyết 09/2025/NQ-HĐND quy định chính sách hỗ trợ điều kiện đi lại và làm việc cho cán bộ công chức viên chức và người...
Kiến thức 3 ngày, 2 giờ trước

Kể từ nay hàng triệu người đang hưởng lương hưu: Tăng lần 3 sau đợt tăng 15%, ai được hưởng?

Đối tượng dưới đây sẽ tiếp tục được điều chỉnh tăng lương hưu lần thứ 3, biết để hưởng đủ quyền lợi.
Dòng sự kiện 3 ngày, 3 giờ trước

Loài cá duy nhất trên thế giới có thể sống 5 năm mà không cần nước, xuất hiện từ cách đây 390 triệu năm

Loài cá này có hệ thống hô hấp tiến hóa cao, lấy oxy thẳng từ không khí giống những động vật trên cạn.
Kiến thức 3 ngày, 2 giờ trước

Những con giáp nào cần thận trọng vào thứ Năm ngày 9 tháng 10, tức ngày 18 tháng 8 âm lịch?

Ngày 9 tháng 10, thứ Năm, ngày 18 tháng 8 âm lịch, tương ứng với năm Tỵ, tháng Bính Thân và ngày Tân Hợi. Nên...
Đời sống số 2 ngày, 3 giờ trước

Tin cùng mục

Người EQ cao hay viết 4 điều này trong tin nhắn, nếu bạn có thì xin chúc mừng!

EQ không nằm ở những điều to tát, mà thể hiện qua những hành động nhỏ trong giao tiếp hàng ngày, thậm chí chỉ là...
Đời sống trẻ 1 ngày, 5 giờ trước

Không phải thiếu tiền mua đồ hiệu hay bưng trà mời nước: Đây mới là 6 kiểu nhân viên 'rẻ' nhất trong mắt lãnh đạo

Trong môi trường công sở, mỗi người đều đóng một vai trò khác nhau, có người nổi bật, có người âm thầm cống hiến. Thế...
Đời sống trẻ 6 ngày, 11 giờ trước

7 biểu hiện dễ thấy ở người EQ thấp nơi công sở

Dưới đây là 7 dấu hiệu dễ nhận thấy của người có chỉ số EQ thấp tại nơi làm việc.

9 dấu hiệu tưởng khôn ngoan ai ngờ lại là người giả thông minh, khôn vặt, mong bạn không có trong đó

Các chuyên gia tâm lý chỉ ra rằng, trí tuệ thật sự thường đi kèm với sự khiêm tốn, trong khi những hành vi tưởng...

Giang Phùng - Mỹ Ngân tỏa sáng trong quảng cáo Chanté năng động, Top 6 tiến vào chặng nước rút

Vừa qua, tập 9 Vietnam’s Next Top Model 2025 lên sóng và để lại nhiều ấn tượng cho khán giả với thử thách quay video...

'Cô dâu U70' Thu Sao tiết lộ khoảnh khắc được chồng trẻ cầu hôn 8 năm trước, hình ảnh hiện tại gây ngỡ ngàng

Trước tin đồn 'đường ai nấy đi', cô Thu Sao đăng ảnh cũ được chồng trẻ cầu hôn như ngầm phủ nhận.

Tin mới cập nhật

Nếu bạn xin sếp cho nghỉ ốm và ông ấy nói 'chúc bạn nghỉ ngơi tốt', đừng chỉ nói 'cảm ơn vì đã quan tâm'. Một câu trả lời EQ cao là thế này

Tình huống: Bạn xin nghỉ vì bị ốm. Sếp nói: "Sức khỏe của bạn rất quan trọng. Hãy nghỉ ngơi đi." Bạn nên trả lời...
Làm sao 3 giờ, 53 phút trước

Sự thật kinh hoàng đằng sau những bộ phim khiêu dâm: 3 mối nguy hiểm lớn sẽ khiến bạn choáng váng! Bạn còn dám xem sau khi đọc bài viết này không?

Phim khiêu dâm không chỉ là công cụ "giải trí người lớn" như nhiều người vẫn nghĩ. Ẩn sau những hình ảnh kích thích ấy...
Đời sống số 4 giờ, 46 phút trước

Tỉnh nào duy nhất Việt Nam có tên viết 'sai' chính tả sau sáp nhập?

Sau khi hợp nhất 2 tỉnh Đắk Lắk và Phú Yên, tỉnh mới sẽ trở thành địa phương duy nhất của Việt Nam sở hữu...
Kiến thức 4 giờ, 47 phút trước

Phát hiện kho báu gây chấn động khi khoan qua 3 lớp đá, có khả năng ảnh hưởng tới giá vàng thế giới

Lúc đầu, công ty chỉ lên kế hoạch khảo sát khu vực này trong vòng 3 đến 4 tuần. Nhưng sau phát hiện bất ngờ,...
Kiến thức 4 giờ, 47 phút trước

Chuyên gia cảnh báo, nếu không kịp điều chỉnh, Hà Nội ngập úng sẽ còn nặng nề hơn

Thực tế, tình trạng “mưa là ngập” đã trở thành nỗi ám ảnh quen thuộc của người dân Thủ đô, dù thành phố đã đầu...
Tin trong ngày 4 giờ, 47 phút trước

3 lĩnh vực mới mà Đại học Kinh tế Quốc dân dự kiến sẽ đào tạo thêm là gì?

Bên cạnh các ngành thế mạnh truyền thống như kinh tế, quản lý sắp tới Đại học Kinh tế Quốc dân dự kiến sẽ đào...
Tin trong ngày 4 giờ, 48 phút trước

Làm thế nào để vệ sinh, khử trùng sau lũ lụt?

Môi trường có liên quan mật thiết đến sức khỏe con người. Sau lũ lụt, việc làm sạch môi trường là vô cùng quan trọng....
Kiến thức 4 giờ, 53 phút trước

Những con giáp nào may mắn vào ngày 20 tháng 8 âm lịch, tức thứ Bảy, ngày 11 tháng 10?

Ngày 11 tháng 10, thứ Bảy, ngày 20 tháng 8 âm lịch, đại diện cho năm Tỵ, tháng Bính Thân và ngày Quý Sửu. Với...
Đời sống số 5 giờ, 47 phút trước

Loại cua sông đắt hơn cua biển, chỉ có vào mùa Thu, hiện đang được giới sành ăn săn lùng ráo riết

Có một loài cua lạ được mệnh danh là đặc sản Bắc Giang (nay thuộc Bắc Ninh) có giá vô cùng đắt đỏ. Vậy loại...
Địa chỉ ăn ngon 5 giờ, 47 phút trước

Ngày càng nhiều gia đình thích mua nhà ở gần nơi này: Lúc đầu không ít người chê, càng ở mới càng thấy 'lãi' cả về mặt tài chính, chất lượng sống

Từ góc độ đầu tư, bất động sản gần nơi này luôn nằm trong nhóm tài sản dễ khai thác và có mức thanh khoản...
Tin trong ngày 5 giờ, 48 phút trước