Danh mục

Ngắm nhìn cối xay gió cổ đại xuất hiện đầu tiên trên Trái đất

Thứ năm, 17/07/2014 06:39

Bạn có biết, chiếc cối xay gió đầu tiên không phải phát minh của người Hà Lan!

Năng lượng gió đã được con người phát hiện và sử dụng từ thời xa xưa. Đó là những con thuyền căng buồm để lợi dụng sức gió khám phá biển cả mênh mông, chiếc “máy” thô sơ dùng sức gió để nghiền hạt hay vận chuyển nước qua ruộng đồng.

Một trong những phát minh cổ đại mang tính hình tượng và được sử dụng cho đến ngày nay chính là chiếccối xay gió. Chúng ta hãy đến thăm một trong những cối xay gió cổ nhất tại Nashtifan qua bài viết dưới đây.

Nashtifan là một thị trấn nằm ở phía Nam tỉnh Khorasan Razavi, cách thành phố Khaf 20km và cách biên giới Afghanistan 30km. Một trong những đặc điểm nổi trội của khu vực này là những cơn gió cực mạnh thường thổi qua nơi đây. 

Chính vì thế mà thị trấn này còn được gọi là Nish Toofan hay “nọc bão”. Với nguồn năng lượng tự nhiên dồi dào như vậy, cối xay gió đã trở thành một phần quan trọng trong nền công nghiệp sáng tạo của vùng và người dân nơi đây đã sử dụng năng lượng gió từ hàng thế kỉ nay.

Nói về lịch sử của cối xay gió, những cối xay gió đầu tiên được dựng lên ở Ba Tư vào khoảng thế kỉ thứ V. Hình dáng nguyên thủy của chúng có dáng nằm ngang với những trục phát động dọc với 6-12 bản hứng gió hình chữ nhật được phủ lên bởi tấm chiếu bằng sậy hoặc vải.

Những chiếc cối xay gió này được sử dụng trong nghành công nghiệp xay xát mía và lúc mạch thời xưa. Bắt nguồn từ đây, những chiếc cối xay gió trở nên nổi tiếng. 

Mô hình này lan rộng và trở nên phổ biến khắp Trung Đông và Trung Á, sau đó lan sang Trung Quốc, Ấn Độ và phần còn lại của châu Âu.

Những cối xay gió ở Nashtifan là một trong số những mô hình cối xay gió đầu tiên được xây dựng và sử dụng. Khu vực này có khoảng 30 cối xay gió với chiều cao từ 15 - 20m. 

Những chiếc cối xay này được cho là có niên đại từ triều đại Safavid vào khoảng năm 1500 và là một trong những cối xay lâu đời nhất trên thế giới

Những chiếc cối xay gió ở đây phần lớn được dựng từ rơm, đất sét hoặc gỗ. Các cánh gỗ của chúng sử dụng sức gió để làm xoay hòn đá màu trong một căn phòng làm bằng đất sét. 

Mỗi cối xay bao gồm 8 phòng quay với 6 cánh gỗ thẳng đứng ở mỗi phòng. Khi những phòng này bắt đầu quay, nó làm trục chính của cối xay quay và làm quay máy nghiền hạt. 

Những rung động tạo ra từ các vòng quay như vậy cũng góp phần đẩy các hạt từ ngăn chứa rơi vào máy nghiền. Và cứ như thế, những hạt lúa mì được nghiền thành bột mà không cần đến chút sức lực nào của con người.

Cối xay gió kế ở Nashtifan có thiết kế theo chiều ngang với trục phát động thẳng đứng và các tấm chắn gió nằm theo chiều ngang. Đây chính là mẫu cối xay đầu tiên được ghi lại, giống với mẫu cối xay ở Ba Tư. 

Tuy nhiên chúng lại được ghi nhận là không hiệu quả bằng mẫu cối xay gió thẳng đứng với cánh gió xoay theo chiều dọc như ngày nay.

Nhược điểm của những cối xay gió ngang này chính là các tấm hứng gió. Những tấm hứng này chỉ có một mặt có thể hấp thụ năng lượng từ gió trong khi mặt còn lại phải tốn năng lượng để đi ngược lại chiều gió. 

Kết quả là những tấm chắn này không bao giờ có thể di chuyển nhanh hơn hay thậm chí bằng với tốc độ của gió.

Những hạn chế này lại được bù đắp lại một phần bởi nguồn năng lượng gió rất lớn có sẵn trong vùng. Tại Nashtifan, tốc độ gió thường đạt đến 120km/h.

Rất nhiều phòng gạch nung nằm bên dưới các cối xay gió này đã bị sụp đổ do thời gian tuy nhiên một số đã được trùng tu để cứu một phần di sản độc đáo này. 

Những cối xay này vẫn được sử dụng cho đến nay dù là rất ít. Vào năm 2002, cối xay gió của Nashtifan đã được Cục di sản văn hóa của Iran xếp hạng là một trong những di tích quốc gia có tầm quan trọng lớn về lịch sử và du lịch.

Tri thức trẻ

Tin được quan tâm

Kể từ bây giờ, người dân không cần trực tiếp đến cơ quan Công an để đổi thẻ CCCD, đúng không?

Người dân cần đổi thẻ căn cước công dân có thể không cần đến trực tiếp cơ quan công an nếu không phải thu nhận...
Dòng sự kiện 2 ngày, 3 giờ trước

Tin vui với hàng triệu người dân sống ở Hà Nội, hưởng lợi chưa từng có

Hà Nội là địa phương đầu tiên của Việt Nam làm điều này. Sắp tới, hàng triệu người dân sẽ được hưởng loạt lợi ích....
Tin trong ngày 3 ngày, 22 giờ trước

Công viên sông Tô Lịch trải rộng đến hơn 700.000 m2, phải dùng bao nhiêu tỉ đền bù giải phóng mặt bằng?

Khi UBND TP Hà Nội cung cấp thông tin về chi phí dùng để giải phóng mặt bằng cho dự án công viên sông Tô...
Tin trong ngày 3 ngày, 24 giờ trước

Theo Quy định mới nhất: Khách sạn, nhà nghỉ có được giữ CCCD, thẻ Căn cước của khách lưu trú không?

Một số nhà nghỉ, khách sạn kiểm tra CCCD, thẻ Căn cước của khách hàng và giữ lại vì lý do an ninh hoặc đảm...
Kiến thức 2 ngày, 11 giờ trước

Tin vui: Từ năm 2026, Quốc hội đồng ý nghỉ hưu trước tuổi không bị giảm tiền hưởng lương hưu đối với giáo viên mầm non có nguyện vọng trong trường hợp đã đóng BHXH bao nhiêu năm trở lên?

Cụ thể từ ngày 1/1/2026, giáo viên mầm non nếu có nguyện vọng thì có thể nghỉ hưu ở tuổi thấp hơn tuổi nghỉ hưu...
Tin trong ngày 2 ngày, 21 giờ trước

UBND cấp xã không được làm điều này, liên quan đến đất đai sau sáp nhập

Kể từ bây giờ, UBND cấp xã không được làm điều này, người dân cần nắm để đảm bảo quyền lợi của mình.
Tin trong ngày 3 ngày, 20 giờ trước

Tin cùng mục

'Thiên đường hạ giới' cách Hà Nội 200km có gì mà 'gây bão' mạng xã hội?

Chỉ cách Hà Nội hơn 200km, Tà Xùa (Sơn La) đang trở thành điểm đến "chữa lành" lý tưởng cho những chuyến đi chơi mùa...
Du lịch Việt 3 ngày, 18 giờ trước

Những địa điểm khách Việt nên đi du lịch dịp Trung thu năm nay để vừa 'ăn ngon' vừa 'chơi vui'

Trung Thu không chỉ là dịp đoàn viên mà còn là thời điểm để tận hưởng không khí lễ hội. Cùng khám phá những địa...
Du lịch Việt 3 ngày, 1 giờ trước

Cách Hà Nội khoảng 80km, có kiểu làm du lịch đang hot thu hút khách nườm nượp vào cuối tuần và dịp lễ

Chỉ sau quãng thời gian ngắn gây dựng, nông trại đã trở thành một điểm đến hấp dẫn, thu hút du khách đến tham quan...
Du lịch Việt 4 ngày, 24 giờ trước

Việt Nam có 1 thành phố lọt Top 5 danh sách Điểm ngắm lá mùa thu đẹp nhất châu Á

Hà Nội là đại diện duy nhất của Việt Nam lọt Top điểm đến ngắm lá mùa thu đẹp nhất châu Á do tạp chí...
Du lịch Việt 5 ngày, 23 giờ trước

Việt Nam có một ngôi làng nằm trong top 20 đẹp nhất thế giới, không đi quá tiếc

Trong danh sách những ngôi làng đẹp nhất thế giới năm 2025 vừa được công bố, có một địa điểm ở Việt Nam.
Du lịch Việt 6 ngày, 16 giờ trước

Công viên nước 'ma mị' ở Huế từng lên báo Mỹ: Bỏ hoang gần 20 năm, nay 'hồi sinh' thành điểm tham quan miễn phí

Sau gần 20 năm bị bỏ hoang và trở nên nổi tiếng thế giới với vẻ đẹp ma mị, công viên nước Hồ Thủy Tiên...
Du lịch Việt 6 ngày, 20 giờ trước

Tin mới cập nhật

Loại hạt có giá hơn 2 triệu đồng/kg, đắt đỏ bậc nhất thế giới, ở Việt Nam trồng khắp nơi

Theo các chuyên gia, bạch đậu khấu là cây thuộc họ gừng. Đây là loại gia vị quen thuộc ở Việt Nam và nhiều quốc...
Kiến thức 3 phút trước

Tái xuất sau sinh, Quỳnh Lương khoe vòng một táo bạo, liên tục phải dùng đồ để che chắn

Có thể thấy, Quỳnh Lương vẫn giữ vững phong độ xinh đẹp với gương mặt sắc sảo. Chiếc váy được cô lựa chọn không chỉ...
VIDEO 3 phút trước

Sự khác biệt giữa trẻ sơ sinh trong ống nghiệm và trẻ sơ sinh bình thường là gì? Có sự khác biệt về chỉ số IQ không? Nói cho bạn biết sự thật nhé!

Trong nhiều năm trở lại đây, khái niệm “thụ tinh trong ống nghiệm” (thường gọi là IVF) không còn xa lạ. Tuy nhiên, quanh phương...
Chăm sóc sức khỏe 23 phút trước

Nấu canh cá nên dùng nước sôi hay nước lạnh để khử tanh, giữ trọn vị ngọt và còn tăng thêm chất bổ?

Canh cá từ lâu đã là món ăn quen thuộc trong bữa cơm của nhiều gia đình Việt. Tuy nhiên, câu hỏi “nấu canh cá...
Địa chỉ ăn ngon 23 phút trước

Nghi vấn một 'Anh Trai Say Hi' đưa vợ đi mua nhà, phải chăng sắp tổ chức đám cưới?

Ca sĩ Quân A.P nhận được nhiều sự chú ý về chuyện tình cảm
Chuyện làng sao 35 phút trước

Sau 6 năm tư vấn cho sinh viên, tôi phát hiện ra rằng những người tìm được việc làm tốt trước khi tốt nghiệp đều có một điểm chung

Trong nhiều năm tư vấn cho sinh viên mới ra trường tìm việc, tôi rút ra một điều thú vị, đó là những bạn có...
Làm sao 36 phút trước

Sao nữ Mưa đỏ ám ảnh ra toà, không dám đăng kí kết hôn lần nửa

Đinh Thúy Hà ly hôn chồng doanh nhân vào năm 2018 sau 15 năm chung sống.
Chuyện làng sao 36 phút trước

Dù một người có tài giỏi đến đâu cũng không thể thoát khỏi ba 'số mệnh' này

Cổ nhân có câu: “Người lực có hạn, thiên đạo tự định”. Dù con người có bản lĩnh và trí tuệ đến mấy, có những...
Kiến thức 1 giờ, 9 phút trước

Xe máy từ nay không bật đèn khi trời mưa có thể bị phạt tới 14.000.000 đồng, đúng không?

Nhiều người khi tham gia giao thông băn khoăn việc điều khiển xe máy lúc trời mưa có cần phải bật đèn xe không và...
Kiến thức 1 giờ, 11 phút trước

4 loại cá là 'báu vật omega-3', giàu canxi mà giá rẻ hơn cá hồi, chợ Việt bán nhiều, thấy nhớ mua ngay

Dưới đây là 4 loại cá giàu omega-3 và canxi, vừa ngon, vừa tốt cho sức khỏe, lại có giá hợp lý, nếu thấy bán...
Chăm sóc sức khỏe 1 giờ, 11 phút trước