Danh mục

Về Chu-ru xem gái... bắt chồng!

Thứ tư, 28/01/2015 11:53

Với bà con trên cao nguyên đất đỏ, ngày xuân - ngày những "con ong làm mật" gõ cửa cũng đồng nghĩa với niềm vui nhân đôi ùa tới từng ngõ xóm, buôn làng. Lâng lâng bên những ché rượu cần, khắp nơi rộn ràng mùa cưới - mùa bắt chồng.

Srí và câu chuyện về ước hiệu của tình yêu

Trong tục lệ của đồng bào dân tộc Tây Nguyên, tín vật mang tính linh thiêng nhất của vợ chồng là cặp nhẫn cưới. Người Churu gọi “srí”(nhẫn mái) có nghĩa là chiếc nhẫn dành cho nữ giới và sră là chiếc nhẫn dành cho nam giới (nhẫn trống). Đối với gái trai Churu sinh sống trong các plêi dọc triền thung lũng phì nhiêu bên dòng Đa Nhim, chiếc nhẫn bạc họ được sở hữu không chỉ là đồ trang sức, là của hồi môn quý giá mà còn là một tín vật thiêng liêng trong hôn ước của ngày đôi lứa nên duyên cầm sắt.


Đồ nghề làm nhẫn

Đến thời điểm này ở Lâm Đồng chỉ còn duy nhất một nghệ nhân làm được “nhẫn bắt chồng”, đó là Ya Tuất ở Đơn Dương. Hơn 20 năm nay, anh vẫn miệt mài làm ra hàng triệu chiếc nhẫn. Làm nhẫn tuy không đòi hỏi kỹ thuật cao nhưng phải là người thực sự có năng khiếu. Sinh thời cha anh đã miệt mài làm nhưng không thành công, chỉ có Ya Tuất may mắn học làm được từ sự chỉ dạy của cậu là Ya Grang. Anh cho hay: “Người Kinh thường rộn ràng với lễ tình yêu, còn đồng bào mình, đặc biệt là những cô gái khi đã đến tuổi trưởng thành luôn khao khát đến mùa bắt chồng để được đeo Srí vào tay người mình hết lòng yêu và nhớ… Nhiều cô gái mang chiếc nhẫn về ôm chặt vào ngực thổn thức cả ngày trời trước khi đi đeo cho người mình yêu." Có lẽ vì vậy anh dốc lòng với nghề dù là truyền nhân cuối cùng.


Nghệ nhân Ya Tuất đang đúc nhẫn

Để cho ra đời một cặp nhẫn hoàn hảo phải trải qua nhiều công đoạn tỉ mỉ: Lấy sáp ong nấu chảy, trộn phân trâu rồi dùng que gỗ tròn bằng ngón tay nhúng vào, chờ khô rút que gỗ ra, sáp ong và phân trâu khô quánh thành những ống và được cắt thành khuyên nhỏ làm khuôn đúc. Bạc sau khi đun nóng sẽ đổ vào khuôn, trước sức nóng của bạc mới nấu, sáp ong và phân trâu bết chặt tạo thành một lớp men bên ngoài nhẫn. Trong quá trình đánh bóng và chạm trổ nghệ nhân dùng nước bồ kết hoặc nước lá cây Kơ -nia đun sôi để rửa và gửi gắm ước vọng về một mùa xuân vĩnh hằng.

Kèm với sự cầu kì của việc làm nhẫn là những nguyên tắc "kì lạ" mà Ya Tuất tự tuân thủ, được xem như bí quyết riêng. Ví dụ như dung dịch phân trâu sử dụng để tạo khuôn nhẫn phải là của trâu đực ba tuổi trộn với đất (đất đó lấy từ một nơi bí mật trong rừng chỉ anh biết) để cho ra một hỗn hợp không bị cháy ở nhiệt độ nóng chảy của bạc. Củi đốt là một loại cây rừng có tên kasiu, nếu đốt bằng các loại khác thì nhẫn bị nứt, gãy. Đêm trước khi bắt tay vào đúc nhẫn, người thợ phải tắm rửa sạch sẽ bằng nước một loại lá thơm hái trong rừng, đồng thời phải cách ly, không được gần gũi vợ. Tuy người đàn bà đóng vai trò mang nhẫn đi hỏi cưới và đeo nhẫn cho người đàn ông nhưng lại không được tham gia làm nhẫn vì người ta cho rằng sức mạnh gắn kết từ người đàn ông uy lực, tiềm ẩn và phóng túng hơn. Bốn giờ sáng bắt đầu nấu bạc, đúc nhẫn và tới tám giờ thì phải hoàn thành công đoạn cuối cùng, đây là "khung giờ thiêng" để lứa đôi tương hợp.

Xem ra, với tín vật mà mình tôn thờ, người Churu có cách thể hiện sự nghiêm cẩn hiếm có và thật đáng ca ngợi.

Xốn xang đêm hội bắt chồng

Đám cưới được coi là một trong những nghi lễ đời người quan trọng nhất của người Churu. Theo chế độ mẫu hệ, con cái trong dân tộc này mang họ mẹ và hôn nhân là do phái nữ chủ động trước. Khi đến tuổi trưởng thành, các cô gái thường chọn cho mình một “ý trung nhân”, tự đi đặt nhẫn bắt chồng.


Nghi lễ trong đám cưới

Hôn nhân được bắt đầu bằng việc cô gái và gia đình mình chọn một đêm tốt lành sang nhà trai “chạm ngõ”. Thường thì cô không xuất hiện ngay mà tạm lánh vào nhà người quen gần nhà chàng trai nhất. Sau khi nhà gái trình bày nguyện vọng muốn kết duyên của cô gái đối với chàng trai, nếu anh ta đồng ý thì cô có mặt để tiến hành nghi lễ đeo nhẫn. Trường hợp anh ta không thích có thể tháo trả lại nhưng 7 ngày sau, cô gái chọn một đêm đẹp trời khác đến đeo nhẫn cho chàng trai. Cứ thế lặp đi, lặp lại cho tới khi nào người con trai thương và chấp nhận thì đám cưới diễn ra.


Đôi vợ chồng son

Trước khi cưới một ngày, buôn làng tổ chức đêm hội gọi là “Đêm bắt chồng”. Trong đêm hội này, họ thề hẹn bằng cách đọc một số câu luật tục riêng của đồng bào mình, như: “Tìm vợ, tìm chồng phải hỏi mẹ cha; ăn ruộng, ăn rẫy phải hỏi tai con trâu, con bò; làm bẫy phải hỏi thần núi; về với vợ như về với nước,...”. Hôm cưới, đôi vợ chồng trẻ rút nhẫn đeo lại cho nhau. Kết thúc hôn lễ, họ về ra mắt nhà trai, có thể lưu lại ở đó vài bữa, rồi người con trai khăn gói sang ở hẳn bên gia đình vợ. Hết 7 ngày, cô gái tháo nhẫn đưa mẹ chồng cất giữ và ngược lại nhẫn chàng trai do mẹ vợ cất giữ.


Dân làng múa chiêng chúc mừng đôi vợ chồng trẻ

Lễ cưới của đôi trai gái Churu là dịp vui của cả cộng đồng. Hôn nhân thủy chung một vợ, một chồng được người Churu đặc biệt coi trọng. Ly hôn xem như tội trọng khi srí, sra đã lồng ngón tay nhau...Nếu cuộc sống vợ chồng sau đó xảy ra mâu thuẫn, không hòa hợp, ai đề nghị ly hôn trước thì người đó phải nộp một con trâu cho người kia (thường là trâu đực). Đồng thời sau lễ bắt chồng, ai đi ngoại tình sẽ phải đền ba con trâu đực to và số trâu sẽ tăng lên nếu ngoại tình nhiều lần. Đây cũng được xem như luật tục riêng làm tăng tính gắn kết và chung thủy trong cuộc sống.

Theo Depplus.vn/MASK

Tin được quan tâm

Tại sao hầu hết nhà ở Mỹ đều được xây bằng gỗ? Cuối cùng tôi đã hiểu sau khi đọc nó

Việc xây nhà rất đơn giản đối với chúng ta, và hầu hết đều sử dụng bê tông cốt thép làm vật liệu chính, vì...
Kiến thức 3 ngày, 17 giờ trước

Khi chiên trứng, đừng đổ dầu vào chảo trước. Cách làm mới của đầu bếp nhà hàng rất ngon, học sớm sẽ có lợi sớm

Nhiều người thích ăn trứng chiên. Một mặt, nó rất tiện lợi và có thể hoàn thành chỉ trong vài phút. Ngược lại, trứng chiên...
Địa chỉ ăn ngon 3 ngày, 18 giờ trước

Việt Nam sắp có thêm khu du lịch tâm linh vốn đầu tư 35.000 tỷ đồng, nằm ở tỉnh thành nào?

Toàn bộ dự án Huyền tích Am Tiên sẽ được hoàn thiện trong khoảng thời gian từ năm 2027 - 2030 với số vốn đầu...
Tin trong ngày 2 ngày, 11 giờ trước

Từ nay tới 31/12: Trường hợp này bị xóa hộ khẩu thường trú, người dân nên biết kẻo thiệt thòi

Theo quy định, những trường hợp này bị xóa hộ khẩu thường trú, ai cũng nên biết kẻo thiệt thòi.
Kiến thức 3 ngày, 13 giờ trước

Trong năm 2025, người đi xe máy phải đổi bằng lái theo mẫu mới nếu không sẽ bị phạt đến 6 triệu đồng, đúng không?

Nhiều thông tin cho rằng, người đi xe máy bắt buộc phải đổi bằng lái xe theo mẫu mới nếu không sẽ bị phạt đến...
Kiến thức 2 ngày, 9 giờ trước

Kể từ nay: Nhà nghỉ, khách sạn có được quyền giữ thẻ Căn cước, CCCD của khách lưu trú không?

Khi lưu trú tại nhà nghỉ, khách sạn, chúng ta thường nhận được yêu cầu cung cấp thông tin trên thẻ Căn cước, Căn cước...
Kiến thức 2 ngày, 19 giờ trước

Tin cùng mục

‘Mỏ vàng’ giúp tỉnh đông dân nhất Việt Nam thu gần 4.200 tỷ đồng chỉ trong 4 ngày nghỉ Lễ

Trong kỳ nghỉ lễ 30/4 và 1/5, tỉnh này đã đón khoảng 1,6 triệu lượt khách du lịch, tăng 5,3% so với cùng kỳ năm...
Du lịch Việt 13 giờ, 23 phút trước

Thành phố đáng sống nhất Việt Nam sắp có khu du lịch quốc gia mới, sở hữu tượng Phật Bà cao nhất cả nước

Đà Nẵng, thành phố biển năng động và được mệnh danh là "thành phố đáng sống nhất Việt Nam", đang ấp ủ kế hoạch biến...
Du lịch Việt 4 ngày, 16 giờ trước

Hai thành phố trực thuộc Trung ương kết hợp với một tỉnh sắp 'cất cánh' thành trung tâm du lịch tốt nhất Đông Nam Á

Trong tương lai, khu vực này ở miền Trung được dự đoán sẽ trở thành một trung tâm du lịch sinh thái, nghỉ dưỡng ven...
Du lịch Việt 5 ngày, 14 giờ trước

Đi đâu, ăn gì khi tới TP.HCM du lịch dịp nghỉ lễ 30/4 - 1/5?

Không cần phải đi xa, bạn vẫn có thể tận hưởng trọn vẹn chuyến du lịch 30/4 tại TP.HCM với các điểm tham quan lịch...
Du lịch Việt 7 ngày, 16 giờ trước

Tháp gạch cổ nghìn năm bí ẩn của Việt Nam vừa được xếp hạng Di tích Quốc gia đặc biệt

Công trình này còn được biết đến với nhiều tên gọi như tháp Trà Long hay tháp Lục Hiền.
Du lịch Việt 28.04.2025

Lần đầu tiên: Việt Nam có 'khu đô thị tâm linh trắng' 35.000 tỷ đồng tại tỉnh đông dân nhất cả nước

Dự án được triển khai tại khu vực núi Nưa, nơi tọa lạc quần thể danh thắng đền Nưa - động Am Tiên, vốn được...
Du lịch Việt 28.04.2025

Tin mới cập nhật

Sao Việt 5/5: Mối quan hệ giữa NSND Thanh Lam và vợ mới của chồng cũ; Ảnh hiếm MC Thảo Vân chụp cùng Mỹ Tâm năm 20 tuổi

Tin sao Việt 5/5/2025: Dù đã ly hôn nhưng Diva Thanh Lam vẫn giữ được mối quan hệ thân thiết với chồng cũ và vợ...
Chuyện làng sao 2 giờ, 29 phút trước

Hơn 30 thủ tục hành chính người dân được làm tại Công an xã, mọi người nên biết

Bộ Công an ban hành Hướng dẫn số 08 ngày 17/2/2025 phân cấp thực hiện tiếp nhận, giải quyết thủ tục hành chính và dịch...
Kiến thức 3 giờ, 33 phút trước

4 loại quả bổ như sâm, không thuốc trừ sâu, chợ Việt nào cũng bán

Ngoài những quả sử dụng thuốc trừ sâu, vẫn còn một số loại quả tự nhiên, dễ trồng, ít sâu bệnh, và hầu như không...
Kiến thức 3 giờ, 34 phút trước

Đến cuối năm 2025, mức tiền thưởng với người đủ 30 năm tuổi Đảng là bao nhiêu?

Mức tiền thưởng huy hiệu Đảng năm 2025 dự kiến được tính theo mức lương cơ sở quy định tại Nghị định 73/2024/NĐ-CP.
Kiến thức 4 giờ, 24 phút trước

Vì sao Vương Phi yêu say đắm Tạ Đình Phong? Câu trả lời rất thực tế

Vương Phi trải qua hai cuộc hôn nhân tan vỡ. Vậy, điều gì khiến cô yêu say đắm Tạ Đình Phong?
Chuyện làng sao 4 giờ, 25 phút trước

Tử vi ngày 6/5/2025 của 12 con giáp: Tuổi Dần có cơ hội khẳng định năng lực, Dậu cần thận trọng

Cùng xem tử vi dự đoán gì về vận mệnh, tình duyên, cuộc sống,... của 12 con giáp trong ngày 6/5/2025.
Đời sống số 4 giờ, 26 phút trước

Chính thức chốt nhóm cán bộ, công chức cấp xã hưởng chế độ thấp hơn khi nghỉ hưu trước tuổi, gồm những ai?

Cán bộ, công chức cấp xã hưởng chế độ thấp hơn về nghỉ hưu trước tuổi, nghỉ thôi việc đã được áp dụng chính sách...
Tin trong ngày 4 giờ, 26 phút trước

Năm 2025, có 2 trường hợp được cấp sổ mới khi sang tên sổ đỏ, là ai?

Sang tên sổ đỏ là thủ tục đăng ký biến động khi chuyển nhượng, tặng cho, thừa kế quyền sử dụng đất. Theo quy định...
Tin trong ngày 4 giờ, 27 phút trước

Hoa hậu Thiên Ân có động thái cực gắt khi bị réo tên về drama tình cảm giữa Kỳ Duyên - Minh Triệu, nhưng vội làm điều này

Động thái của Hoa hậu Thiên Ân giữa lùm xùm tình cảm đang nhận được sự quan tâm cực lớn từ phía khán giả.
Chuyện làng sao 4 giờ, 29 phút trước

Những con giáp nào cần thận trọng vào thứ ba ngày 6 tháng 5, tức ngày 9 tháng 4 âm lịch?

Ngày 6 tháng 5, thứ Ba, là ngày mùng 9 tháng 4 âm lịch, tức là năm Tỵ, tháng Canh Tý, con giáp nào nên...
Đời sống số 7 giờ, 21 phút trước