Danh mục

Lũng Vân, nóc nhà xứ Mường

Thứ hai, 04/11/2013 21:24

Ruộng bậc thang ở đây không cao và dốc như trên vùng Cao Bằng, Hà Giang, Lao Cai…) sự “tinh sạch” trên từng thửa ruộng cứ như nó thường xuyên được “quét dọn” (tinh sạch tới mức tôi cũng không nỡ vứt vỏ của chiếc bánh vừa ăn, đành cho vào túi đem về Hà Nội

 Đường đến Lũng mây, nóc nhà xứ Mường của chúng tôi bắt đầu từ 7h sáng. Sau khi thoát khỏi Hà Nội với những dòng người và xe đông đúc, với những khói và bụi, tôi mới hỏi “Rốt cuộc chỗ đó thế nào? “Cứ đi rồi sẽ biết ngay thôi!”. Không vào trung tâm của Thành phố Hoà Bình, chúng tôi chạy theo con đường mới mở ven Thành phố, tiếp tục ra Quốc lộ 6. 

Chỉ lên núi Ông Tượng, anh bạn hỏi tôi có muốn lên thăm tượng Bác không? Tôi hỏi anh lên chưa, anh bảo lên rồi, “Vậy anh có biết ý nghĩa của những bậc thang dẫn lên tượng đài Bác không?” “Không, bậc thang cũng có ý nghĩa nữa sao?”. “Tất nhiên! mỗi bậc đá và chiếu nghỉ đều có ý nghĩa liên quan đến cuộc đời hoạt động và tượng đài Bác”. Hồi đấy, sau đợt tình nguyện tại Lạc Sơn (Hoà Bình), chúng tôi được đưa đến viếng tượng đài Bác và tham quan công trình thuỷ điện Sông Đà. Từ dưới chân núi, những bậc thềm đầu tiên, tượng trưng cho tuổi thơ của Bác, và từ những bậc thềm này, chúng ta nhìn lên vẫn chỉ là đỉnh núi cao, chưa hề thấy bóng Bác. Sau chiếu nghỉ thứ nhất, là những bậc thang, chiếu nghỉ tiếp theo, tượng trưng cho từng giai đoạn hoạt động cách mạng của Bác, cũng theo đó chúng ta sẽ dần thấy hình ảnh Bác trọn vẹn hơn.

Kết thúc câu chuyện về Bác cũng là lúc chúng tôi rời Quốc lộ 6 đi Lũng Vân. Nhìn xa phía trước là chập trùng những ngọn núi hùng vĩ thấp thoáng ẩn hiện trong biển mây - Cao và xa vời, khó lòng tin được, rồi đây chúng tôi sẽ lại được đứng trên đỉnh cao kia mà nhìn xuống. Thời tiết khá xấu, mây mù bao phủ khiến cho quang cảnh núi rừng càng thêm âm u, anh bạn tôi lên tiếng “Sáng qua báo là không mưa, nhưng tới tối thì báo là có mưa nhỏ”, tôi cười “Thế thì lát nữa trời sẽ nắng”. Từ sau cái ngày Hà Nội ngập lụt tôi không còn quan tâm nhiều tới mục dự báo thời tiết nữa. Đường lên thung Mây còn xa lắm, nhưng cảnh sắc nơi đây đã quá sức tưởng tượng của chúng tôi rồi. Dốc Mun, con dốc nổi tiếng với Cổng Trời và những vòng cua ngoằn ngèo như muốn thử thách sức người. Từ đây, con đường cũng trở nên khó khăn hơn, những sườn dốc đứng cheo leo mà có lúc không kìm nén được tôi đã hét lên vì sợ. Ngày còn là sinh viên thực tập, khi đi qua những đoạn đường đèo dốc quanh co, tôi cảm thấy nó thật đẹp, ví như những viền đăng ten trắng trên nền chiếc áo màu xanh đầy thơ mộng. Giờ đây, cũng trên những con đèo, dốc cua như thế này, tôi lại nghĩ tới những bàn tay khối óc đã đổ bao tâm huyết, mồ hôi và công sức; và nghĩ tới những người dân tộc thiểu số, những bản làng sống cheo leo trên đỉnh núi đã và sẽ sống ra sao trước và sau khi có con đường? 

Tấm biển chỉ dẫn: Lũng Mây 3.5km, Ngổ Luông 11km - vùng đất thuộc khu bảo tồn thiên nhiên Ngọc Sơn - Ngổ Luông, khiến lòng tham trong tôi lại nổi lên, giá như thân mình có thể chia làm hai nửa. Nhưng cảm giác sắp được đặt chân lên nóc nhà của xứ Mường Bi, cũng là bản làng cao nhất của toàn xứ Mường Hoà Bình, đã kéo chúng tôi đi (đa số dân ở Hòa Bình là người Thái và người Mường). Không biết bao lần chúng tôi phải dừng lại bởi những thung lũng hiện ra sau mỗi khúc cua, ruộng bậc thang, dẫu không vào mùa lúa chín, vẫn đẹp đến say đắm lòng người, ở đó có những người dân tộc Mường đang cần mẫn lao động vun trồng một vụ mùa bội thu. Nhưng có lẽ, chưa nơi nào chúng tôi lại dừng lâu như ở thung lũng của những người dân xóm Lự.

Một bức tranh với khung cảnh yên bình, trong lành mà hết sức sinh động. Xa xa phía triền núi, là những nếp nhà sàn cheo leo lúc ẩn lúc hiện trong mây. Ruộng bậc thang ở đây không cao và dốc như trên vùng Cao Bằng, Hà Giang, Lao Cai…), sự “tinh sạch” trên từng thửa ruộng cứ như nó thường xuyên được “quét dọn” (tinh sạch tới mức tôi cũng không nỡ vứt vỏ của chiếc bánh vừa ăn, đành cho vào túi đem về Hà Nội); những người phụ nữ Mường đang lao động, từng nhát cuốc bổ xuống thật đều đặn. Thấy chúng tôi chụp ảnh, họ thì thầm điều gì đó với nhau rồi cười vang. Tôi nhờ anh bạn, giọng khoẻ, nói vọng xuống, “Cho xin chụp mấy tấm ảnh nhé!”. Tôi cứ lo là họ không hiểu được tiếng Kinh, nhưng thật không ngờ, họ lại nói rất sõi “Chụp không đẹp đâu”, “Khi nào thì có lúa chín?” “Còn lâu lắm” “Sao lại có chỗ đã cấy lúa rồi mà có chỗ chưa cấy?” “Chỗ nào có nước cấy trước, còn thì phải chờ đến tháng năm có nước, tháng sáu mới cấy được” “Thế đàn ông đâu mà để toàn phụ nữ đi làm vậy?” “Phụ nữ thì lo việc đồng áng, đàn ông làm việc khác” “Không có trâu bò hay sao mà lại dùng cuốc thế kia?” “Có ít lắm, cuốc đất rồi để đấy chờ nước” “Một năm làm được mấy vụ lúa?” “Có nơi được hai vụ, nhưng nơi không có nước chỉ làm một vụ thôi” “Có đủ ăn không?” “Không đủ ăn đâu” “Thế thì sống ra sao?” “Phải vào rừng, phải trồng thêm ngô, thêm sắn”. Tiếng cười nói dường như thưa dần, rồi họ lại cần mẫn với từng nhát cuốc của mình. “Làm việc nhé, chúng tôi đi đây”, anh bạn tôi chào sau khi chụp thêm vài tấm ảnh, họ ngẩng đầu nhìn chúng tôi rồi vẫy tay chào lại. Cuộc hành trình tiếp tục. 

CÂU CHUYỆN Ở THUNG LŨNG MÂY

Vậy là chúng tôi đang đứng trên Lũng Vân - nóc nhà của xứ Mường Bi ở độ cao gần 1000m so với mặt nước biển, cách biệt với các khu vực phụ cận bởi những ngọn đèo có độ cao gần 1300m. Trong “Tứ đại đất Mường” - bốn cái nôi văn minh lớn và cổ xưa nhất của xứ Mường, người xưa căn cứ theo diện tích vùng, dân số, sự sung túc, gái đẹp, rượu cần ngon, quyền lực của nhà Lang, trâu bò nhiều và những chiếc chiêng có tiếng vang xa nhất mà phân theo thứ tự: nhất Bi, nhì Vang, tam Thàng, tứ Động.

Ở đây tôi đã được nghe một truyền thuyết như thế này: Có vùng núi non, nơi những bản làng đang sinh sống yên bình. Một cơn hồng thuỷ ập đến bất thần trong đêm cuốn trôi hết tất thảy nhà cửa, bản làng, người dân, trâu bò và nhấn chìm cả rừng núi. Có đôi vợ chồng nhà nọ bám được một chiếc bè luồng, chiếc bè chìm nổi giữa sóng dữ hết ngày này sang ngày khác, thế nhưng họ vẫn bám chặt lấy nhau không rời. Rồi chiếc bè vướng vào cây Bi - một cây cổ thụ khổng lồ, rễ cây ăn xuyên qua chín sông mười núi nên vẫn vững vàng trong cơn hồng thuỷ. Cơn hồng thuỷ rút cũng là lúc tất cả trở nên hoang xơ. Không còn đường về, họ dựng lều ở ngay dưới gốc cây Bi để ở và sinh con đẻ cái, phát rừng làm nương, cày cuốc thung lũng thành ruộng bậc thang, làm cọn (guồng) để lấy nước, thuần phục thú rừng thành vật nuôi, lập nên mường bản. Nhớ ơn cây cứu mạng, họ lấy tên cây đặt cho tên mường, hình thành nên vùng Mường Bi ngày nay, một vùng núi rừng rộng lớn bao gồm nhiều xã thuộc huyện Tân Lạc. Và Lũng Vân là nơi sinh sống cao nhất của Mường Bi.

Trưa ở Lũng Vân, mặt trời bắt đầu ló rạng, nắng đã tràn xuống thắp sáng khắp thung lũng, những thửa ruộng lúa mướt xanh vẫn còn đọng sương, nắng chiếu xuống cả những ngôi nhà ven sườn núi vẫn nằm im lìm như những chú mèo còn ngái ngủ. Thốt vui khi nhìn thấy vạt cải hoa vàng nho nhỏ trước vài nếp nhà, bạn tôi xuống xe bấm máy lia lịa. Cả thung lũng mây hoàn toàn yên tĩnh, không một bóng người, chỉ có những nếp nhà đứng đó, điều duy nhất báo hiệu chủ nhà đi vắng là vài ba cây luồng vừa bằng cổ tay được dùng làm then cài chắn ngay trước cổng. Cảm giác hoang mang và thích thú cứ đan xen vào nhau. Hoang mang bởi ở đây vắng lặng quá, vắng lặng nhưng không hoang lạnh, cứ như những nếp nhà ấy riêng dành cho ai đó lỡ độ đường thì ghé vào dừng chân; thích thú bởi phong cảnh quả là đẹp, đẹp như ở xứ sở “Bồng lai tiên cảnh” vậy.

Thú vị nhất là những làn mây mỏng tang cứ là là bay ngang mình. Cứ thế, tôi chạy đi chạy lại, hết nơi này đến nơi khác, cho đến khi được gọi đi tiếp. Những thửa ruộng bậc thang đây rồi, ngay sát bước chân tôi. Gặp một phụ nữ Mường gùi củi nặng, tôi ngỏ ý làm quen và xin chụp ảnh, nhưng không thấy phản ứng gì, cứ lầm lũi mà đi. Có thể bà không hiểu được tiếng Kinh hoặc do lạ, do nặng cũng không biết nữa. Sau đó, chúng tôi gặp tổ điều tra dân số, được biết trên thung lũng cao ngút ngàn này có tới 12 thôn xóm với gần 2000 khẩu, một anh trong đội cười “Đấy là số liệu cũ, còn số liệu mới thì giờ chúng tôi mới bắt đầu điều tra đây!”. “Đời sống của người dân có khá không anh?” “Trên đây cũng vừa ra khỏi dự án 135 của Chính phủ, nhưng đời sống vẫn còn vất vả khó khăn về vật chất lắm”, rồi anh lại tiếp “Được cái đời sống tinh thần thoải mái, khí hậu trong lành, đây là một trong những nơi có tỉ lệ người sống thọ rất cao” “sao em thấy ở đây toàn phụ nữ ra đồng vậy?” “bây giờ bình đẳng rồi, phụ nữ chuyên việc đồng áng, còn đàn ông thì lên núi lên rừng” “công việc điều tra có vất vả không anh?” “vất chứ, thôn xóm đều ở rải rác trên các sườn núi, đi lại xa xôi mà có khi không gặp ai ở nhà”.

Thật tiếc vì chỉ có kế hoạch đi trong ngày nên không có nhiều thời gian tác nghiệp, đành chia tay mà lòng đầy luyến tiếc. Theo như dự định, chúng tôi sẽ về bằng đường khác để thoả chí khám phá của anh bạn tôi. Con đường dưới chân núi (gọi là chân núi, chứ thực tế đó là những thung lũng cao vào loại bậc trung) này không những dài hơn mà còn gập gềnh khó khăn hơn rất nhiều.

Theo Depplus.vn

Tin được quan tâm

Song Hye Kyo công khai xuất hiện với người đàn ông mà cô từng yêu đơn phương

Nữ diễn viên Song Hye Kyo một lần nữa làm dấy lên nghi vấn cô đang có mối quan hệ yêu đương với người đàn...
Chuyện làng sao 3 ngày, 18 giờ trước

Việt Nam có một vùng đất đẹp như 'hành tinh khác': Hồ nước treo lơ lửng, hoang sơ ít người biết đến

Điểm nhấn ấn tượng nhất của nơi này chính là hồ Lơ Lửng. Đây là một hồ canxi nằm cao hơn dòng sông ngầm khoảng...
Du lịch Việt 3 ngày, 24 giờ trước

Sao Việt 17/10: Lương Bằng Quang khóc nấc đọc lời cuối của Ngân 98; Chia sẻ đầu tiên của Hoa hậu Đỗ Thị Hà sau lễ nạp tài

Tin sao Việt 17/10/2025: Lương Bằng Quang bất ngờ đăng tải video giữa đêm, anh lộ nhiều dấu hiệu bất ổn. Bài đăng của Hoa...
Chuyện làng sao 3 ngày, 23 giờ trước

Mối quan hệ của Ngân 98 và mẹ ruột có thật sự tốt?

Bố mẹ Ngân 98 buôn bán hoa quả, không phải đại gia giàu có.
Chuyện làng sao 3 ngày, 21 giờ trước

Đám cưới Hoa hậu Đỗ Thị Hà ở nhà chồng: Cơ ngơi thiếu gia đồ sộ đến choáng

Lộ cơ ngơi gây tranh cãi của chồng Đỗ Thị Hà là thiếu gia tập đoàn Sơn Hải tại Quảng Trị khiến ai cũng bất...
Chuyện làng sao 2 ngày, 8 giờ trước

Chồng Hoa hậu Đỗ Thị Hà lộ thái độ thật với bố vợ, nàng Hậu lần đầu lên tiếng về lễ ăn hỏi

Hoa hậu Đỗ Thị Hà và bạn trai đã tổ chức lễ ăn hỏi khá kín tiếng.
Chuyện làng sao 3 ngày, 15 giờ trước

Tin cùng mục

Hai ngôi làng của Việt Nam được vinh danh 'Làng du lịch tốt nhất thế giới 2025'

Làng văn hóa du lịch cộng đồng Quỳnh Sơn (Lạng Sơn) và thôn Lô Lô Chải (Tuyên Quang) tự hào góp mặt trong số 52...
Du lịch Việt 10 giờ, 53 phút trước

Sát Sầm Sơn có một bãi biển hoang sơ, đẹp như ‘viên ngọc ẩn’ ít ai ngờ tới

Nơi này sở hữu tiềm năng lớn để phát triển thành điểm du lịch biển, góp phần đa dạng hóa lựa chọn nghỉ dưỡng bên...
Du lịch Việt 3 ngày, 18 giờ trước

Đảo nào của Việt Nam đẹp nhất châu Á năm 2025, vượt qua cả Bali và Maldives?

Tạp chí du lịch danh tiếng của Mỹ, Condé Nast Traveler, đã vinh danh đảo Phú Quốc của Việt Nam ở vị trí dẫn đầu...
Du lịch Việt 3 ngày, 10 giờ trước

Nơi nào ở Việt Nam vừa được Giải thưởng Du lịch Thế giới gọi tên 2 lần liên tục: Cảnh quan 'đẹp vô thực', khách Tây đi 1 lần nhớ cả đời?

Vườn quốc gia Phong Nha - Kẻ Bàng một lần nữa làm rạng danh du lịch Việt Nam khi được xướng tên ở hai hạng...
Du lịch Việt 4 ngày, 10 giờ trước

Hai khách sạn Việt Nam được Michelin chấm 'xuất sắc', bên trong có gì đặc biệt?

Ngày 8/10, cẩm nang Michelin công bố danh sách xếp hạng khách sạn toàn cầu (Michelin Key). Trong đó, khách sạn Capella Hanoi và khu...
Du lịch Việt 7 ngày, 21 giờ trước

Đảo ngọc của Việt Nam lần đầu tiên dẫn đầu châu Á, lọt top 3 hòn đảo đẹp nhất thế giới 2025

Tạp chí du lịch danh tiếng của Mỹ Condé Nast Traveler mới đây đã công bố bảng xếp hạng “Những hòn đảo đẹp nhất thế...
Du lịch Việt 12.10.2025

Tin mới cập nhật

Bạn có biết tại sao theo phong thủy, ngôi nhà phải hướng về phía Nam không?

Từ xa xưa, người Việt khi xây nhà thường đặc biệt chú trọng đến hướng. Trong đó, hướng Nam luôn được xem là hướng "vàng"...
Phong thủy 15 phút trước

Vì sao trong tang lễ người ta kiêng 'quan tài không chạm đất' trước khi chôn? Không chỉ là mê tín, mà còn có cơ sở khoa học nhất định

Trong văn hóa tang lễ của người Việt, có một tập tục truyền đời ít ai không biết đó là "quan tài không được đặt...
Kiến thức 16 phút trước

Cha mẹ đi xe máy chở con vi phạm lỗi này có thể bị phạt lên tới 10.000.000 đồng, rất nhiều người dễ mắc phải

Mức phạt mới được quy định tại Nghị định 168/2024/NĐ-CP đối với hành vi này đã tăng hơn 20 lần so với quy định trước...
Tin trong ngày 18 phút trước

Đề xuất chuyển từ trả lương tối thiểu sang lương đủ nuôi 2 con, cụ thể thế nào?

Cùng với điều chỉnh tuổi nghỉ hưu theo lộ trình hợp lý, GS. Nguyễn Thiện Nhân đề nghị chuyển từ trả lương tối thiểu sang...
Dòng sự kiện 27 phút trước

4 con giáp sẽ có sự bùng nổ tài chính lớn từ tháng 11 đến cuối năm

Vận may tài chính của một số người sẽ thăng hoa cho đến cuối năm! Chuyên trang tử vi liệt kê bốn con giáp sẽ...
Đời sống số 32 phút trước

Sau 35 tuổi, ngoài công việc chính, bạn phải có thêm một nghề phụ, nếu không bạn có thể sẽ hối hận! Đây không phải là doạ

Khi bước sang tuổi 35, lợi thế công việc của bạn rõ ràng giảm sút. Nếu đột nhiên nhận được thông báo sa thải, tay...
Kiến thức 53 phút trước

Trưởng thôn, Tổ trưởng Tổ dân phố dự kiến sẽ có thêm trách nhiệm mới

Tại dự thảo Nghị định, Bộ Nội vụ dành Điều 9 quy định trách nhiệm, phạm vi giải quyết công việc của công chức và...
Tin trong ngày 8 giờ, 47 phút trước

Tử vi ngày 20/10/2025 của 12 con giáp: Tuổi Thân tiền bạc rủng rỉnh, Tý cần đề phòng tiểu nhân

Cùng xem tử vi dự đoán gì về vận mệnh, tình duyên, cuộc sống,... của 12 con giáp trong ngày 20/10/2025.
Đời sống số 8 giờ, 5 phút trước

Dân tình sốc trước diện mạo của Ngân 98 cách đây 9 năm

Nhiều người phải cảm thán nhan sắc ở thì quá khứ của Ngân 98.
Chuyện làng sao 8 giờ, 7 phút trước

Khi hôn, nếu một người phụ nữ có phản ứng sau đây, điều đó có nghĩa là cô ấy thực sự yêu bạn

Trong thế giới kỳ diệu và mộng mơ của tình yêu, nụ hôn chắc chắn là một hành động độc đáo, thể hiện sự thân...
Đàn ông yêu 8 giờ, 19 phút trước