Danh mục

Độc đáo lễ cấp sắc của người Dao Tiền ở Cao Bằng

Thứ ba, 26/11/2013 09:27

Đây là điểm khác biệt của người Dao Tiền ở Cao Bằng với các nhóm người Dao khác là làm lễ cấp sắc cho người con trai từ tuổi vị thành niên trở lên và coi đây là sự trưởng thành đủ điều kiện kết hôn

Theo phong tục tập quán của người Dao Tiền ở Cao Bằng, nam giới đã có vợ con phải làm lễ cấp sắc để chứng tỏ người đó đã trưởng thành, có vị thế trong xã hội và cũng nhằm đặt tên âm cho người con trai đó.

Theo các cụ cao niên, lễ cấp sắc được bà con làm rất chu đáo, thường được tổ chức vào dịp cuối năm, nhưng phải chuẩn bị cho buổi lễ trước đó vài tháng như xem ngày đẹp tháng tốt, mời thầy cúng. Lễ vật bắt buộc phải có là 2 con lợn tế thần nặng từ 80kg trở lên, gà từ 5-10 con, thịt sóc sấy khô, hương đốt, giấy bản, một đôi chiếu mới, tiền xu hay đồng bạc trắng, rượu, đồ ăn chay, tranh thờ các vị thần...để tiến hành các nghi lễ.

Cấp sắc của người Dao Tiền có nhiều cấp bậc: bậc đầu tiên là 3 đèn, bậc thứ hai được cấp 7 đèn, tham gia buổi lễ có rất nhiều thầy cúng, thầy cả và thầy hai giữ vai trò chính, thầy cả gọi là “Chềnh mềnh say”, thầy hai gọi là “Chì chiều say”, người được cấp sắc gọi là “con hương”.

Người Dao Tiền, trong thời gian 2 tháng trước và sau khi làm lễ cấp sắc, thì thầy tào, vợ chồng người thụ lễ phải giữ người trong sạch, không nói tục, không để người khác vào chạm người con hương. Trước khi hành lễ con hương phải tắm rửa sạch sẽ, mặc y phục mới, vợ của người thụ lễ phải ở trong buồng riêng, muốn ra vào cần có bà hát đi trước dọn đường để tránh va chạm vào đàn ông. Tất cả người dự lễ đều phải ăn cơm chay với rau xanh không cho dầu mỡ, không sát sinh…Những điều kiêng kỵ này rất nghiêm ngặt và khắt khe, nó làm tăng tính chất linh thiêng, mọi người đều phải thừa nhận tạo thành những quy tắc không thể thay đổi.

Việc đầu tiên của buổi lễ là sửa soạn đồ dâng lên bàn thờ tổ tiên bữa cơm chay gồm có bát cơm, bát rau xanh, rượu. Trên bàn thờ được treo hai bộ tranh lớn gọi là Tam thanh lớn và Tam thanh nhỏ vẽ hình ảnh các vị thần thánh. Tiếp đó là các thầy ngồi trước bàn thờ đại đường cúng mời tổ tiên, Bàn Vương, thần thánh, thổ công, táo quân về dự lễ để chứng giám, phù hộ và công nhận người trong họ tộc trưởng thành được phép nhận tên âm.

Sau lễ thỉnh cầu, gia đình mời anh em, họ hàng và những người biết múa để múa những bài về tổ tiên gọi là “laap miến”. Trong khi múa, tiếng chiêng tiếng trống vang lên tạo nên không khí tưng bừng như ngày hội xuân. Đây là phần hấp dẫn được mọi người ưa thích, bất kể ai cũng có thể tham gia, thể hiện được vai trò văn hóa văn nghệ trong lễ cấp sắc và lễ cấp sắc bắt đầu.

Lễ cấp sắc được tiến hành tuần tự theo 10 nghi lễ nhỏ, bao gồm lễ ban mũ, lễ trình diện, lễ lên đèn, lễ đặt tên, lễ qua cầu, lễ trình diện Ngọc Hoàng, lễ tơ hồng, lễ thăm thiên đình, lễ trả ơn Bàn Vương. Trong đó quan trọng nhất là lễ lên đèn, người được cấp sắc ngồi trên chiếc ghế nhỏ đặt trước bàn thờ tổ tiên và hai đàn cúng. Hai tay giữ cây đèn được làm bằng thân cây tre hoặc nứa gắn trên các giá đỡ, thầy cả và thầy hai bắt đầu làm phép rồi đặt một đèn lên đỉnh đầu, đèn hai, đèn ba đặt lên vai con hương. Trong phần này, con hương được thầy đọc cho: mười độ, mười điều kiêng cấm, mười lời nguyện, mười lời thề, có ý nghĩa giáo dục hướng người đó làm điều hay lẽ phải, ngay thẳng, dũng cảm, không mê sắc, không vụ lợi, sẵn sàng giúp đỡ người khác.

Sau đó là lễ đặt tên, nghi lễ này được xem như lễ khai sinh để con hương nhận lấy tên do thần thánh ban định, nó là điều kiện để người đó được nói chuyện với thần thánh, được đứng vào hàng ngũ những người quan trọng trong họ tộc, có trách nhiệm trong việc thờ cúng tổ tiên.

Kết thúc buổi lễ, hai con lợn tế thần được gia chủ chia lộc cho tất cả các thành viên đến dự. Người được cấp sắc được coi là người trưởng thành, có vị thế trong xã hội, đủ tư cách tham gia vào thực hiện các công việc như làm quan làng, đốt lửa vào nhà mới, khấn tổ tiên, được thánh thần công nhận, được cấp âm binh.

Ngày nay, lễ cấp sắc của người Dao Tiền ở Nguyên Bình có nhiều đổi mới tích cực, không còn nặng về lễ nghĩa hình thức như xưa rất tốn kém. Thời gian hành lễ được rút ngắn từ 5- 6 ngày xuống còn 2- 3 ngày, chi phí cho lễ chỉ ở mức vừa đủ, đáp ứng yêu cầu cần thiết của việc hành lễ mà không gây lãng phí, ảnh hưởng đến kinh tế gia đình.

Nay lễ cấp sắc còn được tổ chức để cầu an, cầu tài, cầu lộc cho gia đình, vừa nhận tên thánh để khi còn sống mới được làm thầy cúng..chứ bà con không còn nặng phân biệt đối xử giữa người được cấp sắc với người chưa được cấp sắc như trước kia. Bên cạnh đó, người Dao Tiền còn có lòng tin sâu sắc rằng khi được cấp sắc làm ăn mới may mắn phát đạt, sinh hoạt mọi mặt thuận lợi, dòng họ mới thịnh vượng./.

Theo Dulichvn.org.vn

Tin được quan tâm

Sao Việt 15/10: Tình cảnh hiện tại của Phương Oanh; Siu Black đón cháu nội ở tuổi 58

Tin sao Việt 15/10/2025: Ngay lúc này, tình hình hiện tại của Phương Oanh được nhiều người quan tâm. Vượt qua loạt biến cố, ca...
Chuyện làng sao 2 ngày, 7 giờ trước

Từ bây giờ, có 3 trường hợp chỉ mất 100 nghìn đồng khi làm Sổ đỏ, là ai?

Theo Luật mới nhất, 3 trường hợp dưới đây chỉ phải nộp khoản phí 100.000 đồng khi làm sổ đỏ.
Chuyện làng sao 2 ngày, 9 giờ trước

Người dân đặc biệt lưu ý 2 khung giờ này khi tham gia giao thông nếu không muốn bị phạt nặng

2 khung giờ phải đặc biệt lưu ý khi tham gia giao thông là khung giờ nào?
Kiến thức 2 ngày, 17 giờ trước

Những con giáp nào may mắn vào thứ Sáu, ngày 17 tháng 10, tức 26 tháng 8 âm lịch?

Thứ Sáu, ngày 17 tháng 10, ngày 26 tháng 8 âm lịch, đại diện cho năm Tỵ, tháng Bính Thân và ngày Kỷ Mùi. Dưới...
Đời sống số 24 giờ, 57 phút trước

Nơi nào ở Việt Nam vừa được Giải thưởng Du lịch Thế giới gọi tên 2 lần liên tục: Cảnh quan 'đẹp vô thực', khách Tây đi 1 lần nhớ cả đời?

Vườn quốc gia Phong Nha - Kẻ Bàng một lần nữa làm rạng danh du lịch Việt Nam khi được xướng tên ở hai hạng...
Du lịch Việt 2 ngày, 19 giờ trước

Lương Bằng Quang khẳng định két sắt không có gì giá trị, quên mật khẩu khi bị khám xét

Ca sĩ Lương Bằng Quang - chồng Ngân 98 cho biết bên trong chiếc két sắt không chứa vật gì có giá trị nên không...
Chuyện làng sao 1 ngày, 6 giờ trước

Tin cùng mục

Việt Nam có một vùng đất đẹp như 'hành tinh khác': Hồ nước treo lơ lửng, hoang sơ ít người biết đến

Điểm nhấn ấn tượng nhất của nơi này chính là hồ Lơ Lửng. Đây là một hồ canxi nằm cao hơn dòng sông ngầm khoảng...
Du lịch Việt 9 giờ, 36 phút trước

Đảo nào của Việt Nam đẹp nhất châu Á năm 2025, vượt qua cả Bali và Maldives?

Tạp chí du lịch danh tiếng của Mỹ, Condé Nast Traveler, đã vinh danh đảo Phú Quốc của Việt Nam ở vị trí dẫn đầu...
Du lịch Việt 19 giờ, 46 phút trước

Hai khách sạn Việt Nam được Michelin chấm 'xuất sắc', bên trong có gì đặc biệt?

Ngày 8/10, cẩm nang Michelin công bố danh sách xếp hạng khách sạn toàn cầu (Michelin Key). Trong đó, khách sạn Capella Hanoi và khu...
Du lịch Việt 4 ngày, 5 giờ trước

Đảo ngọc của Việt Nam lần đầu tiên dẫn đầu châu Á, lọt top 3 hòn đảo đẹp nhất thế giới 2025

Tạp chí du lịch danh tiếng của Mỹ Condé Nast Traveler mới đây đã công bố bảng xếp hạng “Những hòn đảo đẹp nhất thế...
Du lịch Việt 5 ngày, 5 giờ trước

Vượt Thái Lan, Việt Nam bất ngờ đón tin vui lớn khi lọt top thế giới ở hạng mục này

Mới đây, tạp chí du lịch CN Traveller đã công bố kết quả bình chọn Readers' Choice Awards 2025. Trong đó, đáng chú ý nhất...
Du lịch Việt 6 ngày, 19 giờ trước

Việt Nam sắp có Khu du lịch tâm linh trắng 35.000 tỷ đồng, sở hữu tượng Phật bằng đồng lớn nhất thế giới

Toàn bộ dự án Huyền tích Am Tiên sẽ được hoàn thiện trong khoảng thời gian từ năm 2027 - 2030 với số vốn đầu...
Du lịch Việt 09.10.2025

Tin mới cập nhật

Khi bạn già đi và nằm trên giường bệnh, bạn sẽ hiểu: chỉ có hai người gần gũi với bạn nhất trên thế giới này!

Khi bạn đạt đến một độ tuổi nhất định, bạn đã trải nghiệm mọi cung bậc của cuộc sống và chứng kiến ​​ngày càng nhiều...
Kiến thức 21 phút trước

Tài sản gắn liền với đất thuộc những trường hợp này sẽ không được cấp sổ đỏ, người dân cần nắm rõ

Theo quy định, sẽ có một số trường hợp tài sản gắn liền với đất không được cấp sổ đỏ.
Kiến thức 22 phút trước

Tổ Tiên căn dặn: 'Nữ nhân mở ra 2 cánh cửa, khó bảo toàn tính mạng và của cải', 'hai cánh cửa' ám chỉ điều gì?

Trong dân gian có câu: “Một người phụ nữ mở hai cánh cửa, người và của đều khó giữ”. Nghe qua tưởng như mê tín,...
Tâm sự 22 phút trước

Đến hẹn lại lên, điều mà nhiều giáo viên 'lo sợ' nhất đã đến: Xin phụ huynh tinh tế lên, đừng làm thầy cô thấy ngại ngùng và mệt mỏi!

Gần tới ngày Phụ nữ Việt Nam 20/10 và Nhà giáo Việt Nam 20/11, nhiều phụ huynh lại đau đầu chuyện… tặng quà cho giáo...
Tin trong ngày 22 phút trước

Tin vui: Chính thức mức giảm trừ gia cảnh nâng lên 15,5 triệu đồng/tháng

Sáng nay (17/10), Ủy ban Thường vụ Quốc hội quyết nghị mức giảm trừ đối với đối tượng nộp thuế là 15,5 triệu đồng/tháng (186...
Tin trong ngày 23 phút trước

Vì sao Càn Long không thể xa Hòa Thân dù vị cận thần cả đời tham ô, gây ra vô số tội?

Đã có nhiều giai thoại lan truyền về sự ưu ái “có một không hai” của vua Càn Long dành cho "gian thần" Hòa Thân...
Tin trong ngày 1 giờ, 18 phút trước

Con vật gì ở Việt Nam ai cũng gọi là 'Cụ'? Đáp án quen thuộc đến mức ai nghe cũng bật cười vì… quá đúng!

Trong kho tàng văn hóa Việt Nam, có một con vật duy nhất được người dân kính cẩn gọi bằng chữ "Cụ". Không ai bảo...
Kiến thức 1 giờ, 19 phút trước

Đề xuất mới: Rút thời gian cấp bằng tốt nghiệp THPT còn 30 ngày

Bộ GD-ĐT vừa công bố dự thảo thông tư về quy chế văn bằng, chứng chỉ với nhiều điểm mới. Theo đó, thời hạn cấp...
Kiến thức 1 giờ, 19 phút trước

Cận cảnh bên trong 'hang ổ địa ngục' ở Campuchia được truyền thông Hàn Quốc công bố gây ngỡ ngàng

Theo hãng tin KBS, khu phức hợp “Thái tử” là hang ổ của một trong những mạng lưới lừa đảo trực tuyến, gồm cả lừa...
Tin trong ngày 1 giờ, 19 phút trước

Vụ nghi bố ôm 2 con nhảy sông: Tang thương ba nấm mộ đặt cạnh nhau

Theo thông tin từ lãnh đạo UBND phường Trường Vinh (tỉnh Nghệ An) cho biết: Đến khoảng 16h30 ngày 15/10, các lực lượng cứu hộ...
Tin trong ngày 1 giờ, 20 phút trước