Danh mục

Độc đáo lễ cấp sắc của người Dao Tiền ở Cao Bằng

Thứ ba, 26/11/2013 09:27

Đây là điểm khác biệt của người Dao Tiền ở Cao Bằng với các nhóm người Dao khác là làm lễ cấp sắc cho người con trai từ tuổi vị thành niên trở lên và coi đây là sự trưởng thành đủ điều kiện kết hôn

Theo phong tục tập quán của người Dao Tiền ở Cao Bằng, nam giới đã có vợ con phải làm lễ cấp sắc để chứng tỏ người đó đã trưởng thành, có vị thế trong xã hội và cũng nhằm đặt tên âm cho người con trai đó.

Theo các cụ cao niên, lễ cấp sắc được bà con làm rất chu đáo, thường được tổ chức vào dịp cuối năm, nhưng phải chuẩn bị cho buổi lễ trước đó vài tháng như xem ngày đẹp tháng tốt, mời thầy cúng. Lễ vật bắt buộc phải có là 2 con lợn tế thần nặng từ 80kg trở lên, gà từ 5-10 con, thịt sóc sấy khô, hương đốt, giấy bản, một đôi chiếu mới, tiền xu hay đồng bạc trắng, rượu, đồ ăn chay, tranh thờ các vị thần...để tiến hành các nghi lễ.

Cấp sắc của người Dao Tiền có nhiều cấp bậc: bậc đầu tiên là 3 đèn, bậc thứ hai được cấp 7 đèn, tham gia buổi lễ có rất nhiều thầy cúng, thầy cả và thầy hai giữ vai trò chính, thầy cả gọi là “Chềnh mềnh say”, thầy hai gọi là “Chì chiều say”, người được cấp sắc gọi là “con hương”.

Người Dao Tiền, trong thời gian 2 tháng trước và sau khi làm lễ cấp sắc, thì thầy tào, vợ chồng người thụ lễ phải giữ người trong sạch, không nói tục, không để người khác vào chạm người con hương. Trước khi hành lễ con hương phải tắm rửa sạch sẽ, mặc y phục mới, vợ của người thụ lễ phải ở trong buồng riêng, muốn ra vào cần có bà hát đi trước dọn đường để tránh va chạm vào đàn ông. Tất cả người dự lễ đều phải ăn cơm chay với rau xanh không cho dầu mỡ, không sát sinh…Những điều kiêng kỵ này rất nghiêm ngặt và khắt khe, nó làm tăng tính chất linh thiêng, mọi người đều phải thừa nhận tạo thành những quy tắc không thể thay đổi.

Việc đầu tiên của buổi lễ là sửa soạn đồ dâng lên bàn thờ tổ tiên bữa cơm chay gồm có bát cơm, bát rau xanh, rượu. Trên bàn thờ được treo hai bộ tranh lớn gọi là Tam thanh lớn và Tam thanh nhỏ vẽ hình ảnh các vị thần thánh. Tiếp đó là các thầy ngồi trước bàn thờ đại đường cúng mời tổ tiên, Bàn Vương, thần thánh, thổ công, táo quân về dự lễ để chứng giám, phù hộ và công nhận người trong họ tộc trưởng thành được phép nhận tên âm.

Sau lễ thỉnh cầu, gia đình mời anh em, họ hàng và những người biết múa để múa những bài về tổ tiên gọi là “laap miến”. Trong khi múa, tiếng chiêng tiếng trống vang lên tạo nên không khí tưng bừng như ngày hội xuân. Đây là phần hấp dẫn được mọi người ưa thích, bất kể ai cũng có thể tham gia, thể hiện được vai trò văn hóa văn nghệ trong lễ cấp sắc và lễ cấp sắc bắt đầu.

Lễ cấp sắc được tiến hành tuần tự theo 10 nghi lễ nhỏ, bao gồm lễ ban mũ, lễ trình diện, lễ lên đèn, lễ đặt tên, lễ qua cầu, lễ trình diện Ngọc Hoàng, lễ tơ hồng, lễ thăm thiên đình, lễ trả ơn Bàn Vương. Trong đó quan trọng nhất là lễ lên đèn, người được cấp sắc ngồi trên chiếc ghế nhỏ đặt trước bàn thờ tổ tiên và hai đàn cúng. Hai tay giữ cây đèn được làm bằng thân cây tre hoặc nứa gắn trên các giá đỡ, thầy cả và thầy hai bắt đầu làm phép rồi đặt một đèn lên đỉnh đầu, đèn hai, đèn ba đặt lên vai con hương. Trong phần này, con hương được thầy đọc cho: mười độ, mười điều kiêng cấm, mười lời nguyện, mười lời thề, có ý nghĩa giáo dục hướng người đó làm điều hay lẽ phải, ngay thẳng, dũng cảm, không mê sắc, không vụ lợi, sẵn sàng giúp đỡ người khác.

Sau đó là lễ đặt tên, nghi lễ này được xem như lễ khai sinh để con hương nhận lấy tên do thần thánh ban định, nó là điều kiện để người đó được nói chuyện với thần thánh, được đứng vào hàng ngũ những người quan trọng trong họ tộc, có trách nhiệm trong việc thờ cúng tổ tiên.

Kết thúc buổi lễ, hai con lợn tế thần được gia chủ chia lộc cho tất cả các thành viên đến dự. Người được cấp sắc được coi là người trưởng thành, có vị thế trong xã hội, đủ tư cách tham gia vào thực hiện các công việc như làm quan làng, đốt lửa vào nhà mới, khấn tổ tiên, được thánh thần công nhận, được cấp âm binh.

Ngày nay, lễ cấp sắc của người Dao Tiền ở Nguyên Bình có nhiều đổi mới tích cực, không còn nặng về lễ nghĩa hình thức như xưa rất tốn kém. Thời gian hành lễ được rút ngắn từ 5- 6 ngày xuống còn 2- 3 ngày, chi phí cho lễ chỉ ở mức vừa đủ, đáp ứng yêu cầu cần thiết của việc hành lễ mà không gây lãng phí, ảnh hưởng đến kinh tế gia đình.

Nay lễ cấp sắc còn được tổ chức để cầu an, cầu tài, cầu lộc cho gia đình, vừa nhận tên thánh để khi còn sống mới được làm thầy cúng..chứ bà con không còn nặng phân biệt đối xử giữa người được cấp sắc với người chưa được cấp sắc như trước kia. Bên cạnh đó, người Dao Tiền còn có lòng tin sâu sắc rằng khi được cấp sắc làm ăn mới may mắn phát đạt, sinh hoạt mọi mặt thuận lợi, dòng họ mới thịnh vượng./.

Theo Dulichvn.org.vn

Tin được quan tâm

Để nhận được tiền trợ cấp hàng tháng, người từ 60 tuổi không có lương hưu phải đáp ứng điều kiện gì?

Theo Luật Bảo hiểm xã hội 2024, ngoài những người đủ điều kiện hưởng lương hưu và đủ tuổi hưởng trợ cấp hưu trí xã...
Kiến thức 2 ngày, 18 giờ trước

4 tháng nữa, những người sinh năm này phải đổi Căn cước mới, ai cũng phải nhớ kẻo bị xử phạt hành chính

Theo Luật Căn cước 2023, nhiều công dân sẽ phải thực hiện thủ tục đổi thẻ Căn cước công dân (CCCD) trong năm 2025 theo...
Tin trong ngày 1 ngày, 6 giờ trước

Kể từ bây giờ, đất không giấy tờ khi làm Sổ đỏ bắt buộc phải đóng 4 khoản phí này

Trường hợp đất không giấy tờ muốn làm sổ đỏ, người dân cần phải đóng 4 khoản phí sau đây.
Kiến thức 2 ngày, 16 giờ trước

Gia đình duy nhất ở Việt Nam có tới 4 nghệ sĩ cùng được lấy tên để đặt cho tên đường: Trong đó có một nữ nhà thơ nổi tiếng

Gia đình nhà thơ Lưu Quang Thuận là trường hợp hiếm hoi trong làng văn nghệ Việt Nam khi cả bốn thành viên đều là...
Tin trong ngày 1 ngày, 6 giờ trước

Từ 15/4/2025: Đối tượng này được tăng lương khoảng 18%, có thể nhận lương 80.000.000 đồng mỗi tháng

Mức này tối đa bằng hai lần lương cơ bản. Như vậy, lương kế hoạch tối đa cho chức danh chủ tịch hội đồng là...
Kiến thức 1 ngày, 6 giờ trước

Đám tang diễn viên Ngọc Trinh: Gia đình xin mọi người đừng làm điều này, một nhân vật khóc nức nở

Những tấm bảng có nội dung đặc biệt được gia đình diễn viên Ngọc Trinh treo ở khu vực tang lễ.
Chuyện làng sao 19 giờ, 44 phút trước

Tin cùng mục

Sắp có bến du thuyền quốc tế quy mô 148ha, có thể đón 500.000 lượt khách/năm tại tỉnh sở hữu đường bờ biển dài nhất Việt Nam

Dự kiến, bến du thuyền này sẽ mang lại nguồn thu hàng trăm triệu USD cho ngành du lịch Khánh Hòa, đồng thời tạo ra...
Du lịch Việt 7 giờ, 36 phút trước

Thành cổ Quảng Trị là kiệt tác kiến trúc, biểu tượng cho lòng quả cảm 'Quyết tử cho Tổ quốc quyết sinh'

Không chỉ là một kiệt tác kiến trúc, Thành cổ Quảng Trị còn là biểu tượng của lòng yêu nước và sự hy sinh cao...
Du lịch Việt 12 giờ, 37 phút trước

Việt Nam có 1 làng chài ven biển đang được định hướng trở thành đô thị du lịch sinh thái đầy sức hút

Nơi đây được Tổ chức kỷ lục Việt Nam vinh danh trong top 10 vịnh đẹp nhất cả nước.
Du lịch Việt 17 giờ, 54 phút trước

5 quốc gia này tiêu tiền Việt Nam: Người dân thoải mái xuất ngoại đi du lịch mà không mất thời gian đổi tiền

Việc đổi tiền khi du lịch nước ngoài thường gây phiền toái và tiềm ẩn rủi ro. Tuy nhiên, người dân Việt Nam sắp tới...
Du lịch nước ngoài 3 ngày, 5 giờ trước

4 địa điểm tham quan mở cửa miễn phí tại Hà Nội dịp lễ 2/9

Chào mừng 80 năm Cách mạng tháng Tám và Quốc khánh 2/9, dịp này Hà Nội có nhiều điểm tham quan mở cửa miễn phí...
Du lịch Việt 5 ngày, 17 giờ trước

Loạt địa điểm 'đổi gió' gần Hà Nội cho kỳ nghỉ Quốc khánh 2/9, du khách nhất định đừng bỏ lỡ

Sau khi hòa mình vào không khí hùng tráng tại quảng trường Ba Đình, nhiều người lại đặt câu hỏi “Quốc khánh 2/9 đi đâu”....
Du lịch Việt 7 ngày, 16 giờ trước

Tin mới cập nhật

Tử vi ngày 5/9/2025 của 12 con giáp: Tuổi Thìn vận trình giảm sút, Dần công việc vượt xa mong đợi

Cùng xem tử vi dự đoán gì về vận mệnh, tình duyên, cuộc sống,... của 12 con giáp trong ngày 5/9/2025.
Đời sống số 4 giờ, 58 phút trước

Từ bây giờ, công chức nghỉ việc sẽ không được hưởng chính sách theo Nghị định 178

Sau ngày 1/9, chế độ nghỉ việc theo Nghị định 178 đã chấm dứt, công chức chưa hoàn tất thủ tục sẽ không còn được...
Dòng sự kiện 4 giờ, 24 phút trước

Tại sao người giàu kiêng kỵ đặt lọ hoa bên trái bàn thờ? Thắp hương ngày Rằm tháng cô hồn càng nên chú ý

Không phải ngẫu nhiên mà nhiều người giàu có lại rất chú ý đến vị trí đặt lọ hoa trên bàn thờ, nhất là ngày...
Phong thủy 4 giờ, 29 phút trước

Nữ NSND 'ngoại hạng': 77 tuổi ở biệt thự gần 500m2 ở TP.HCM, đi Mỹ liên tục

Ở tuổi gần 80, NSND Lệ Thủy vẫn là giọng ca đắt show cả trong và ngoài nước. Bà được mời đi Mỹ biểu diễn...
Chuyện làng sao 5 giờ, 34 phút trước

Tôi không ngờ: 'Quần trắng nhỏ' lại là bất ngờ lớn nhất mùa hè thu này! Kết hợp với áo phông và áo sơ mi, chúng rất thời trang và đẹp mắt

Nếu bạn có một chiếc quần trắng trong tủ quần áo vào mùa hè, hãy thử mặc chúng. Bởi vì chỉ khi mặc vào, bạn...
Thời trang + 5 giờ, 36 phút trước

Có 4 dấu hiệu ở chân có thể cảnh báo 'chi chít khối u' ở phổi? Nếu bạn có bốn dấu hiệu này, hãy đi tầm soát sớm

Các bác sĩ lưu ý rằng nhiều người nghĩ rằng chân không dễ mắc bệnh, nhưng họ lại bỏ qua một điểm rất quan trọng....
Chăm sóc sức khỏe 5 giờ, 36 phút trước

Hạn mức rút tiền qua thẻ ATM chính thức thay đổi: Từ nay, 1 ngày người dân được rút tối đa bao nhiêu tiền?

Người dùng cần lưu ý thay đổi về thẻ ATM để việc rút tiền được diễn ra suôn sẻ.
Kiến thức 5 giờ, 39 phút trước

Lãi suất tiết kiệm chạm đáy, có nên đổ tiền vào vàng?

Trong bối cảnh lãi suất tiền gửi ngân hàng liên tục giảm sâu, kênh đầu tư vàng lại nóng lên từng ngày với những kỷ...
Tin trong ngày 5 giờ, 54 phút trước

Sau 1/7/2025: Người dân ra đường không mang theo Căn cước/CCCD sẽ bị phạt 500.000 đồng và tạm giữ về đồn, có đúng không?

Kể từ nay, người dân đi ra đường không mang theo Căn cước/CCCD mà gặp cơ quan chức năng kiểm tra thì có thể bị...
Kiến thức 5 giờ, 24 phút trước

Từ nay, giao xe cho người chưa đủ điều kiện lái xe có thể bị phạt đến 60.000.000 đồng, đúng không?

Việc giao xe cho người chưa đủ điều kiện lái xe có thể bị xử phạt nặng, tùy thuộc vào loại phương tiện và đối...
Kiến thức 6 giờ, 38 phút trước