Danh mục

Độc đáo lễ cấp sắc của người Dao Tiền ở Cao Bằng

Thứ ba, 26/11/2013 09:27

Đây là điểm khác biệt của người Dao Tiền ở Cao Bằng với các nhóm người Dao khác là làm lễ cấp sắc cho người con trai từ tuổi vị thành niên trở lên và coi đây là sự trưởng thành đủ điều kiện kết hôn

Theo phong tục tập quán của người Dao Tiền ở Cao Bằng, nam giới đã có vợ con phải làm lễ cấp sắc để chứng tỏ người đó đã trưởng thành, có vị thế trong xã hội và cũng nhằm đặt tên âm cho người con trai đó.

Theo các cụ cao niên, lễ cấp sắc được bà con làm rất chu đáo, thường được tổ chức vào dịp cuối năm, nhưng phải chuẩn bị cho buổi lễ trước đó vài tháng như xem ngày đẹp tháng tốt, mời thầy cúng. Lễ vật bắt buộc phải có là 2 con lợn tế thần nặng từ 80kg trở lên, gà từ 5-10 con, thịt sóc sấy khô, hương đốt, giấy bản, một đôi chiếu mới, tiền xu hay đồng bạc trắng, rượu, đồ ăn chay, tranh thờ các vị thần...để tiến hành các nghi lễ.

Cấp sắc của người Dao Tiền có nhiều cấp bậc: bậc đầu tiên là 3 đèn, bậc thứ hai được cấp 7 đèn, tham gia buổi lễ có rất nhiều thầy cúng, thầy cả và thầy hai giữ vai trò chính, thầy cả gọi là “Chềnh mềnh say”, thầy hai gọi là “Chì chiều say”, người được cấp sắc gọi là “con hương”.

Người Dao Tiền, trong thời gian 2 tháng trước và sau khi làm lễ cấp sắc, thì thầy tào, vợ chồng người thụ lễ phải giữ người trong sạch, không nói tục, không để người khác vào chạm người con hương. Trước khi hành lễ con hương phải tắm rửa sạch sẽ, mặc y phục mới, vợ của người thụ lễ phải ở trong buồng riêng, muốn ra vào cần có bà hát đi trước dọn đường để tránh va chạm vào đàn ông. Tất cả người dự lễ đều phải ăn cơm chay với rau xanh không cho dầu mỡ, không sát sinh…Những điều kiêng kỵ này rất nghiêm ngặt và khắt khe, nó làm tăng tính chất linh thiêng, mọi người đều phải thừa nhận tạo thành những quy tắc không thể thay đổi.

Việc đầu tiên của buổi lễ là sửa soạn đồ dâng lên bàn thờ tổ tiên bữa cơm chay gồm có bát cơm, bát rau xanh, rượu. Trên bàn thờ được treo hai bộ tranh lớn gọi là Tam thanh lớn và Tam thanh nhỏ vẽ hình ảnh các vị thần thánh. Tiếp đó là các thầy ngồi trước bàn thờ đại đường cúng mời tổ tiên, Bàn Vương, thần thánh, thổ công, táo quân về dự lễ để chứng giám, phù hộ và công nhận người trong họ tộc trưởng thành được phép nhận tên âm.

Sau lễ thỉnh cầu, gia đình mời anh em, họ hàng và những người biết múa để múa những bài về tổ tiên gọi là “laap miến”. Trong khi múa, tiếng chiêng tiếng trống vang lên tạo nên không khí tưng bừng như ngày hội xuân. Đây là phần hấp dẫn được mọi người ưa thích, bất kể ai cũng có thể tham gia, thể hiện được vai trò văn hóa văn nghệ trong lễ cấp sắc và lễ cấp sắc bắt đầu.

Lễ cấp sắc được tiến hành tuần tự theo 10 nghi lễ nhỏ, bao gồm lễ ban mũ, lễ trình diện, lễ lên đèn, lễ đặt tên, lễ qua cầu, lễ trình diện Ngọc Hoàng, lễ tơ hồng, lễ thăm thiên đình, lễ trả ơn Bàn Vương. Trong đó quan trọng nhất là lễ lên đèn, người được cấp sắc ngồi trên chiếc ghế nhỏ đặt trước bàn thờ tổ tiên và hai đàn cúng. Hai tay giữ cây đèn được làm bằng thân cây tre hoặc nứa gắn trên các giá đỡ, thầy cả và thầy hai bắt đầu làm phép rồi đặt một đèn lên đỉnh đầu, đèn hai, đèn ba đặt lên vai con hương. Trong phần này, con hương được thầy đọc cho: mười độ, mười điều kiêng cấm, mười lời nguyện, mười lời thề, có ý nghĩa giáo dục hướng người đó làm điều hay lẽ phải, ngay thẳng, dũng cảm, không mê sắc, không vụ lợi, sẵn sàng giúp đỡ người khác.

Sau đó là lễ đặt tên, nghi lễ này được xem như lễ khai sinh để con hương nhận lấy tên do thần thánh ban định, nó là điều kiện để người đó được nói chuyện với thần thánh, được đứng vào hàng ngũ những người quan trọng trong họ tộc, có trách nhiệm trong việc thờ cúng tổ tiên.

Kết thúc buổi lễ, hai con lợn tế thần được gia chủ chia lộc cho tất cả các thành viên đến dự. Người được cấp sắc được coi là người trưởng thành, có vị thế trong xã hội, đủ tư cách tham gia vào thực hiện các công việc như làm quan làng, đốt lửa vào nhà mới, khấn tổ tiên, được thánh thần công nhận, được cấp âm binh.

Ngày nay, lễ cấp sắc của người Dao Tiền ở Nguyên Bình có nhiều đổi mới tích cực, không còn nặng về lễ nghĩa hình thức như xưa rất tốn kém. Thời gian hành lễ được rút ngắn từ 5- 6 ngày xuống còn 2- 3 ngày, chi phí cho lễ chỉ ở mức vừa đủ, đáp ứng yêu cầu cần thiết của việc hành lễ mà không gây lãng phí, ảnh hưởng đến kinh tế gia đình.

Nay lễ cấp sắc còn được tổ chức để cầu an, cầu tài, cầu lộc cho gia đình, vừa nhận tên thánh để khi còn sống mới được làm thầy cúng..chứ bà con không còn nặng phân biệt đối xử giữa người được cấp sắc với người chưa được cấp sắc như trước kia. Bên cạnh đó, người Dao Tiền còn có lòng tin sâu sắc rằng khi được cấp sắc làm ăn mới may mắn phát đạt, sinh hoạt mọi mặt thuận lợi, dòng họ mới thịnh vượng./.

Theo Dulichvn.org.vn

Tin được quan tâm

Kể từ bây giờ, người dân không cần trực tiếp đến cơ quan Công an để đổi thẻ CCCD, đúng không?

Người dân cần đổi thẻ căn cước công dân có thể không cần đến trực tiếp cơ quan công an nếu không phải thu nhận...
Dòng sự kiện 1 ngày, 3 giờ trước

Tin vui với hàng triệu người dân sống ở Hà Nội, hưởng lợi chưa từng có

Hà Nội là địa phương đầu tiên của Việt Nam làm điều này. Sắp tới, hàng triệu người dân sẽ được hưởng loạt lợi ích....
Tin trong ngày 2 ngày, 22 giờ trước

Công viên sông Tô Lịch trải rộng đến hơn 700.000 m2, phải dùng bao nhiêu tỉ đền bù giải phóng mặt bằng?

Khi UBND TP Hà Nội cung cấp thông tin về chi phí dùng để giải phóng mặt bằng cho dự án công viên sông Tô...
Tin trong ngày 2 ngày, 23 giờ trước

Theo Quy định mới nhất: Khách sạn, nhà nghỉ có được giữ CCCD, thẻ Căn cước của khách lưu trú không?

Một số nhà nghỉ, khách sạn kiểm tra CCCD, thẻ Căn cước của khách hàng và giữ lại vì lý do an ninh hoặc đảm...
Kiến thức 1 ngày, 11 giờ trước

Tin vui: Từ năm 2026, Quốc hội đồng ý nghỉ hưu trước tuổi không bị giảm tiền hưởng lương hưu đối với giáo viên mầm non có nguyện vọng trong trường hợp đã đóng BHXH bao nhiêu năm trở lên?

Cụ thể từ ngày 1/1/2026, giáo viên mầm non nếu có nguyện vọng thì có thể nghỉ hưu ở tuổi thấp hơn tuổi nghỉ hưu...
Tin trong ngày 21 giờ, 42 phút trước

UBND cấp xã không được làm điều này, liên quan đến đất đai sau sáp nhập

Kể từ bây giờ, UBND cấp xã không được làm điều này, người dân cần nắm để đảm bảo quyền lợi của mình.
Tin trong ngày 2 ngày, 20 giờ trước

Tin cùng mục

'Thiên đường hạ giới' cách Hà Nội 200km có gì mà 'gây bão' mạng xã hội?

Chỉ cách Hà Nội hơn 200km, Tà Xùa (Sơn La) đang trở thành điểm đến "chữa lành" lý tưởng cho những chuyến đi chơi mùa...
Du lịch Việt 2 ngày, 18 giờ trước

Những địa điểm khách Việt nên đi du lịch dịp Trung thu năm nay để vừa 'ăn ngon' vừa 'chơi vui'

Trung Thu không chỉ là dịp đoàn viên mà còn là thời điểm để tận hưởng không khí lễ hội. Cùng khám phá những địa...
Du lịch Việt 2 ngày, 1 giờ trước

Cách Hà Nội khoảng 80km, có kiểu làm du lịch đang hot thu hút khách nườm nượp vào cuối tuần và dịp lễ

Chỉ sau quãng thời gian ngắn gây dựng, nông trại đã trở thành một điểm đến hấp dẫn, thu hút du khách đến tham quan...
Du lịch Việt 3 ngày, 24 giờ trước

Việt Nam có 1 thành phố lọt Top 5 danh sách Điểm ngắm lá mùa thu đẹp nhất châu Á

Hà Nội là đại diện duy nhất của Việt Nam lọt Top điểm đến ngắm lá mùa thu đẹp nhất châu Á do tạp chí...
Du lịch Việt 4 ngày, 23 giờ trước

Việt Nam có một ngôi làng nằm trong top 20 đẹp nhất thế giới, không đi quá tiếc

Trong danh sách những ngôi làng đẹp nhất thế giới năm 2025 vừa được công bố, có một địa điểm ở Việt Nam.
Du lịch Việt 5 ngày, 16 giờ trước

Công viên nước 'ma mị' ở Huế từng lên báo Mỹ: Bỏ hoang gần 20 năm, nay 'hồi sinh' thành điểm tham quan miễn phí

Sau gần 20 năm bị bỏ hoang và trở nên nổi tiếng thế giới với vẻ đẹp ma mị, công viên nước Hồ Thủy Tiên...
Du lịch Việt 5 ngày, 20 giờ trước

Tin mới cập nhật

Đi làm sau tuổi hưu, nhiều người không ngờ mất trắng 2 khoản tiền tưởng chắc chắn được nhận, ai cũng nên lưu ý kẻo mất quyền lợi

Trên thực tế có nhiều người lao động lại chọn tiếp tục đi làm để kiểm thêm thu nhập thay vì an dưỡng tuổi già...
Tin trong ngày 3 phút trước

Theo quy định, vượt đèn vàng có bị phạt nguội không? Câu trả lời từ CSGT khiến nhiều người ngỡ ngàng

Chưa đi đến vạch dừng mà gặp đèn vàng thì tài xế phải dừng lại trước vạch dừng, nếu không sẽ bị coi là vi...
Tin trong ngày 2 phút trước

Trứng vịt, trứng cút, trứng ngỗng cái nào bổ dưỡng hơn? Bác sĩ khuyên loại trứng này ăn càng ít càng tốt

Trứng gà, trứng vịt, trứng bồ câu, trứng ngỗng, trứng cút... Trong cuộc sống của chúng ta có rất nhiều loại trứng, chúng rất giàu...
Chăm sóc sức khỏe 3 phút trước

Chuyên gia cảnh báo: 4 loại bột giặt cực độc hại, ai đang dùng phải ngừng ngay

Không phải loại bột giặt nào cũng an toàn, có những sản phẩm tiềm ẩn nguy cơ gây hại cho sức khỏe và làm quần...
Kiến thức 11 phút trước

Hàng nghìn bệnh viện, trường học ở Hà Nội được sắp xếp như thế nào?

UBND TP. Hà Nội vừa ban hành công văn chỉ đạo một đợt sắp xếp lớn đối với các đơn vị sự nghiệp công lập,...
Tin trong ngày 13 phút trước

Từ năm 2026: Dự kiến sẽ áp dụng bảng giá đất mới, trường hợp nào sẽ bị ảnh hưởng trực tiếp?

Kể từ ngày 1/1/2026, sau khi chính thức áp dụng bảng giá đất mới tiệm cận với giá thị trường, chắc chắn sẽ có những...
Tin trong ngày 26 phút trước

Sao Việt 28/9: Thực hư hình ảnh của Hoa hậu Thùy Tiên đang lan truyền; Phan Như Thảo bị sụt cân đột ngột

Tin sao Việt 28/9/2025: Mới đây, mạng xã hội lại xôn xao trước loạt clip ghi lại cảnh Thùy Tiên xuất hiện trong một buổi...
Chuyện làng sao 28 phút trước

Hai cây gỗ quý hàng trăm năm tuổi ở Việt Nam, được coi như 'báu vật', thương lái trả 100 tỷ vẫn nhất quyết không bán

Hai cây dó trầm mọc tự nhiên đến nay đã hơn 200 năm tuổi. Dân làng xem 2 cây cổ thụ này như báu vật,...
Kiến thức 43 phút trước

Sinh viên Việt đầu tiên theo học đại học tại Harvard từ thập niên 1960 là ai?

Giáo sư Ngô Vĩnh Long, người được The New York Times xác nhận là sinh viên Việt Nam đầu tiên theo học Đại học Harvard...
Hồ sơ tư liệu 48 phút trước

20 bài học mà các chính trị gia và giới doanh nhân dạy con cái: Những sự thật nào về bản chất con người ẩn chứa trong đó

Trong gia đình quyền thế, con cái không chỉ được dạy học ở trường, mà còn học những “luật chơi” nơi bàn tiệc, thương trường...
Làm sao 51 phút trước