Rap Việt - Từ những kẻ đứng trong bóng tối chật vật tìm chỗ đứng đến ngày thống lĩnh Vpop, bí quyết gì?

Từ năm 2018 - 2019 cho đến thời điểm hiện tại được xem là thời kỳ đỉnh cao nhất của Underground. Với sự phát triển của âm nhạc và ngành công nghiệp thu âm, Underground Việt đã có những bước tiến thần kỳ, dấn thân vào địa hạt chuyên nghiệp hơn, “đường biên” của Rap Việt cũng mở rộng bởi chính công sức của những kẻ chọn đứng trong “bóng tối”.

Giờ đây, nhắc đến Rap Việt, đã không còn những bản rap đơn thuần với ca từ cộc cằn, có khi mang nặng tính cá nhân đến mức kén người nghe mà thay vào đó là những bản thu, những MV được đầu tư chỉn chu, kỹ lưỡng. Sự kết hợp với các ca sĩ nổi tiếng của dòng nhạc Mainstream ngày một nhiều cũng tạo đường cho Rap Việt đi sâu vào từng ngõ ngách cuộc sống khán giả theo cách nhẹ nhàng nhất.

Hay các gương mặt “gai góc” từng ẩn mình trong thế giới Underground nay đã thống lĩnh thị trường âm nhạc Mainstream chắc chắn không thể bỏ qua Sơn Tùng M-TP, Soobin Hoàng Sơn, JustaTee, Big Daddy. Những cái bắt tay với nghệ sĩ quốc tế đủ làm cả cộng đồng yêu nhạc nức nở ngưỡng mộ như Sơn Tùng và huyền thoại Holywood Snoop Dogg với “Hãy trao cho anh” - ca khúc "chinh phạt" Top Trending Youtube Thế giới; JustaTee và Soobin Hoàng Sơn cho ra những sản phẩm âm nhạc chung với những nghệ sĩ Kpop đình đám như Hyomin và Ji Yeon (T-ARA); Orange mang hẳn "Người Lạ Ơi" lên sân khấu lễ trao giải MAMA 2018 và ẵm luôn giải thưởng Nghệ sĩ mới châu Á xuất sắc nhất. Từng đó thôi đã đủ thấy, bức tranh của Underground vài năm gần đây tươi sáng đến nhường nào.

Và nửa cuối năm 2020 này, Rap Việt tiếp tục bước thêm một bậc cao mới khi có sân chơi riêng trên sóng truyền hình để tìm kiếm, đào tạo những tài năng Underground đang ẩn mình ở mọi miền tổ quốc. Tưởng như đây chỉ là những sân chơi truyền hình đơn thuần giống bao cuộc thi tìm kiếm tài năng âm nhạc khác. Nhưng sức hút, độ phủ sóng rộng rãi đến mức lọt cả vào Top tìm kiếm Google đã đủ thấy Rap Việt đang lớn mạnh ra sao.

Vậy nhưng, khi hết lời khen ngợi thời hoàng kim hiện tại của Rap Việt, tự hào về những gì dòng nhạc này đã làm nên đủ để “thống lĩnh” Vpop, chúng ta cũng phải nhìn lại hơn 2 thập kỷ hình thành và phát triển để hiểu rõ hơn họ đã có bước đi “thần kỳ” đến kiêu hãnh thế nào.

Từ thế giới chật vật tìm chỗ đứng, bị kỳ thị và ghẻ lạnh vì dám đi ngược số đông

Hiphop và Rap tại Việt Nam được tác động và phát triển trực tiếp từ Bắc Mỹ thông qua thế hệ thanh niên lớn lên hoặc du học tại Mỹ, Canada, Úc,… Ngay từ những ngày đầu tiên, nhiều người Việt đã rap bằng tiếng Việt và tiếng Anh. Tuy nhiên, do đa số thanh niên này sống ở nước ngoài nên các bài rap có nội dung khá gai góc, đôi khi còn giang hồ, thô tục. Đây cũng chính là lý do nhiều người Việt Nam có cái nhìn rất xấu về nhạc Rap. Nói một cách dễ hiểu, phần đa khán giả lúc đó coi Rap là thể loại nhạc khó ngấm, nghe “đinh tai nhức óc” và dùng để khắc hoạ sự nổi loạn của những đứa trẻ mới lớn.

Thế hệ F1 của Underground nằm trong khoảng thời gian từ năm 1997-2007 với các tên tuổi rapper nổi tiếng: Lil Knight ( LK ), One Large, Nam CT, D Cash, Young Uno, VTA ( nữ ), DSK, Thái Việt G… Họ chọn đi ngược với số đông và mặc mọi điều tiếng xung quanh. Sau này, khi Internet phát triển mạnh mẽ cùng dịch vụ thu âm giá rẻ, Rap Việt kết nạp thêm vô số rapper trẻ khác trên toàn quốc.

Tuy nhiên các rapper ngày một đông không hoàn toàn mang lại thành công ngay lập tức cho Rap Việt. Hơn một thập kỷ trước, Rap Việt còn chật vật để tìm kiếm chỗ đứng vì lúc này, dòng nhạc Teen-Pop đang vô cùng thịnh hành, chiếm được sự đón nhận từ số đông khán giả trẻ. Cho đến khi ca khúc “Tuyết yêu thương” của Young Uno được xem như "thánh ca" một thời của các game thủ Audition, AT117 với "Hạnh phúc ảo", rồi đến Dean D với "1 chọi 100", Lil’ Knight với “L.I.P”…. mới tạo tiền đề cho nhạc Rap thịnh hành.

Dần dần vài năm gần đây, sự xuất hiện của Suboi, Yanbi, JustaTee, Mr.T, BigDaddy, Karik, Kimmese, Andree, Binz, Rhymastic, Đen Vâu, Da LAB,… đã thực sự khẳng định được đẳng cấp riêng của Underground tại Vpop. Thời gian này cũng được xem là những năm tháng Underground "phồn thịnh" ngay tại chính địa hạt của riêng mình.

Vượt qua rào cản ranh giới giữa Underground và Mainstream để lột xác

Đó là những gì các rapper đình đám vài năm trở lại đây đang làm để khẳng định vị thế trên bản đồ nhạc Việt. Không chỉ “cựa mình” bước ra ánh sáng, bắt kịp những xu hướng thời thường, các rapper từng gắn chặt với những điệu flow trên nền beat đơn giản nay đã biến tấu ca từ để trở nên đại chúng hơn, đầu tư mạnh mẽ cho các sản phẩm.

Yếu tố tạo nên bước đột phá của Rap Việt không phải là biến Underground từ “tăm tối” trở thành dòng nhạc sáng sủa, thanh khiết như Mainstream, mà là sự gạn lọc tinh tế và văn minh. Hay như chia sẻ của Da LAB để đáp trả định kiến âm nhạc của mình bị mất chất và không còn nặng cái tôi như xưa: “Chúng mình không hát, không rap những thứ mà chúng mình thấy không phù hợp!”.

Giá trị không nằm ở chỗ bước qua ranh giới như thế nào mà thay đổi cái nhìn của đại chúng về Rap ra sao. Và các rapper đã làm được điều đó để bước ra ánh sáng, khẳng định chỗ đứng không thể thay thế trên thị trường âm nhạc. Họ vẫn cất bớt cái tôi lại để nhường chỗ cho tiếng nói đại chúng nhiều hơn, nhưng góc nhìn vẫn là thứ không bao giờ được phép mất đi.

Lam Khánh