Nhìn vào thế giới "Tây Du Ký", không khó nhận ra thực lực của Phật Như Lai rất cao, đối phó với một Tôn Ngộ Không đơn thuần không thành vấn đề. Tuy nhiên, điều khá kỳ lạ là khi lần đầu tiên gặp nhau trên thiên đình, tại sao Như Lai lại nhiều lần hỏi về nguồn gốc của Tôn Ngộ Không? Có một số bí mật chưa được biết đến trong việc này.
Như Lai lúc đó hành xử tựa hồ có chút không bình thường, bởi vì sau khi hiểu rõ vấn đề liền đổi ý, một chiêu trấn áp Tôn Ngộ Không dưới Ngũ Hành Sơn. Về vấn đề này, chúng ta cùng phân tích vài chi tiết trong nguyên tác. Chương thứ bảy của nguyên tác, Tôn Ngộ Không trốn thoát khỏi lò bát quái, hắn không chỉ phá lò luyện linh đơn của Thái Thượng Lão Quân, mà còn đại náo đập phá thiên cung.
Khi thấy Tôn Ngộ Không làm ầm ĩ ở thiên cung, Ngọc Hoàng lập tức ra lệnh, sai hai vị thần sang Tây Phương báo tin nhờ Như Lai đến tiêu diệt yêu hầu. Bởi vì trước đó Tôn Ngộ Không không thể bị giết trên diệt yêu đài, cho nên Lão Quân không còn cách nào khác đành phải ném hắn vào lò luyện kim, nhưng không những không diệt được được Tôn Ngộ Không, còn giúp hắn luyện được đôi mắt hỏa nhãn kim tinh.
Tôn Ngộ Không đại náo Thiên đình, Ngọc Hoàng không thể thả hắn đi đơn giản cho nên ý định ban đầu là để nhờ Như Lai giết yêu hầu. Nhưng sau khi Như Lai đến Thiên cung, biểu hiện của Như Lai có chút ngoài ý muốn. Như Lai kêu các thần ngừng chiến và kêu Tôn Ngộ Không ra hỏi thân thế.
Điều đầu tiên Như Lai nói lúc đó là: "Nghe đồn ngươi ngang dọc làm phản cung trời, nên ta đến hỏi thăm cho biết, chẳng hay ngươi sinh tại đâu, thành đạo năm nào, vì cớ chi mà sanh loạn như vậy?". Nói trắng ra, Như Lai đang thăm dò và hỏi về thân thế của Tôn Ngộ Không. Trong khi trước đó tác giả đã đề cập rằng Phật Như Lai có một đôi mắt trí huệ sáng suốt, có thể nhìn thấu quá khứ và tương lai. Tại sao, Như Lai không nhìn ra Tôn Ngộ không, lại phải hỏi về thân thế của hắn như vậy? Hơn nữa lúc đi đến thiên giới, hai vị thần nhận lệnh của Ngọc Hoàng đến Linh sơn cầu cứu Như Lai cũng đã kể lại chi tiết câu chuyện rồi. Khi gặp Tôn Ngộ Không, Như Lai vốn có thể trấn áp yêu hầu ngay, nhưng ngài lại không làm như vậy.
Nghe Tôn Ngộ Không khoe khoang, Như Lai cười lạnh nói: “Ngươi bất quá một con khỉ thành tinh, sao dám cướp ngôi Thượng Ðế? Vả lại Thượng Ðế tu tới 1550 kiếp, mỗi kiếp đều nhiều năm, ngươi công đức bao nhiêu, phòng muốn tranh ngôi báu? Sao ngươi không sợ chết, phải lo việc tu hành, nếu còn làm thói dọc ngang, gặp kẻ đạo cao thì uổng mạng?"
Kỳ thực lúc này Như Lai đã bại lộ lai lịch của Tôn Ngộ Không, còn đang nhắc nhở hắn không được nói nhảm, nên tu tâm học đạo nếu không hắn sẽ không biết mình chết như thế nào. Nói cách khác, trên thực tế Như Lai hỏi Tôn Ngộ Không về lai lịch của hắn vì có hai mục đích.
Một là Như Lai không biết ý đồ của Thái Thượng Lão Quân. Bởi Thái Thượng Lão Quân là một trong vị thần của Tam Thanh, là ngường đứng đầu Đạo giáo, có vị thế rất lớn ở Thiên đình. Vì vậy Như Lai tuyệt đối sẽ không dám đắc tội Đạo tổ bởi ngài biết Thái Thượng Lão Quân cũng chính là người "thao túng" cho Tôn Ngộ Không. Ngài cũng không dám giết yêu hầu, chỉ có thể dùng thủ đoạn trấn áp Tôn Ngộ Không dưới Ngũ Hành Sơn.
Thứ hai là Như Lai không hề biết sư phụ của Tôn Ngộ Không là ai, cho nên muốn hỏi rõ ràng. Ở chương thứ tám, Như Lai nói: “Người ở Tây Ngưu Hạ Châu, không tham không giết, nuôi khí dưỡng tinh, tuy không thành tiên, người người trường thọ”. Mọi người chú ý câu “Tây Ngưu Hạ Châu, Tuy không thành tiên”, cái này trong nguyên tác nói rõ, Bồ Đề Tổ Sư ở Tây Ngưu Hạ Châu. Dù Bồ Đề ở Tây Ngưu Hạ Châu truyền đạo nhưng có thể tránh pháp nhãn của Như Lai, rõ ràng Bồ Đề so với Như Lai không hề kém. Nên khi biết Tôn Ngộ Không gây rối ở Thiên cung, muốn đoạt long tọa của Ngọc Hoàng chỉ là hành động tự phát cá nhân, không phải có sự chỉ đạo cửa sư phụ hắn nên Như Lai mới yên tâm, áp chế Tôn Ngộ Không suốt năm trăm năm chỉ bằng một cú úp bàn tay to lớn của mình.
Hoàng Anh (Theo Thương Hiệu và Pháp Luật)