Khăn lụa trắng choàng cổ của các Phi tần nhà Thanh có công dụng và ý nghĩa gì?

Trong hầu hết các phim cổ trang bối cảnh Thanh triều, phụ nữ cung đình luôn đeo chiếc khăn lụa trắng quanh cổ. Đây là phụ kiện mặc kèm trang phục của phụ nữ Mãn Thanh từ trước khi Nhập quan, được gọi là Long Hoa. Lý do thứ nhất là tạo tính thẩm mỹ, lý do thứ 2 là vì trang phục của phụ nữ người Mãn là dạng cổ tròn không có cổ áo, nên họ cần choàng khăn quanh cổ để giữ ấm.

Dải khăn lụa trắng bắt mắt của Tiểu Yến Tử và Hạ Tử Vy trong phim "Hoàn Châu cách cách".

Sau khi Nhập quan, phụ nữ Mãn Thanh cũng không cần thiết cưỡi ngựa quá nhiều mà bắt đầu sống theo quy củ cung đình nên họ cũng đeo khăn choàng cổ cho thời trang. Vào thời Thanh Sơ kì, đáng tiếc tranh ảnh về phụ nữ cung đình không có nhiều, có tranh ảnh thì cũng là ảnh họ mặc Triều phục hoặc Cát phục nên khó khẳng định họ có đeo khăn hay không. Đến thời Thanh Trung kì và Vãn kì, chẳng hạn vào thời Hàm Phong cho đến thời Mạt Thanh thì có khá nhiều tranh ảnh các hậu phị mặc Thường phục đeo khăn choàng cổ. Chiếc khăn choàng cổ không nhất thiết cứ phải màu trắng mà có thể dùng khăn có màu sắc nhạt.

Không chỉ vậy, Long Hoa cũng phân theo cấp bậc, địa vị xã hội của người đeo. Phi tần có địa vị trong cung cao thấp khác nhau thì độ rộng, dài và hoa văn trên Long Hoa cũng khác nhau. Người có thân phận thấp nhất thì chỉ được đeo một dải khăn màu trắng đơn giản, không có thêm bất cứ hoa văn nào. Cho nên trong Tử Cấm Thành, người ta thậm chí có thể xác định được cấp bậc của một nữ nhân thông qua chiếc Long Hoa mà họ đeo trên cổ.

Cả Phi tần và cung nữ đều đeo chiếc khăn lụa trắng nhưng thiết kế của nó phụ thuộc vào cấp bậc của người sử dụng.

So với Phi tần bình thường, đương nhiên Long Hoa của Hoàng hậu và Thái hậu cũng được thiết kế đặc biệt hơn. Hoàng hậu là "mẫu nghi thiên hạ", đứng đầu hậu cung, vì vậy hình thêu trên Long Hoa không phải chỉ là những bông hoa, chiếc lá bình thường mà được tự ý chọn cho mình một hoa văn độc nhất vô nhị, không ai có được. Nhờ đó, khi Hoàng hậu bước trong Tử Cấm Thành, chiếc Long Hoa trở thành phụ kiện vô cùng bắt mắt và thể hiện được địa vị mà ai cũng phải nể trọng của chủ nhân. Về phần Thái hậu, hình thêu trên Long Hoa thường là các chữ "Thọ" lớn, đại diện cho uy quyền tối cao của Thái hậu và mang ý nghĩa cầu chúc sống lâu trăm tuổi.

Những chiếc Long Hoa cao quý và độc đáo của Hoàng hậu (phải) và Thái hậu trong hậu cung nhà Thanh.

Tuy nhiên, cùng với sự phát triển của thời đại, vào cuối triều đại nhà Thanh và Trung Hoa Dân Quốc, chiếc Long Hoa trên quần áo thường ngày của phái nữ dần dần được thay thế bằng việc may thêm một chiếc cổ áo cố định. Do đó, trong các bộ phim truyền hình nói về hậu cung nhà Thanh thời kỳ cuối, như Diên Hi công lược, các Phi tần, Cách cách hay cung nữ bắt đầu mặc trang phục có cổ áo kiểu người Hán thay vì sử dụng Long Hoa. Nhưng đây vẫn luôn là một trong những món phục sức đẹp mắt và thu hút nhất trên y phục của nữ nhân ngày xưa.

Trang phục của Hoàng hậu trong "Diên Hi công lược" không có Long Hoa như những bộ phim cung đấu thời nhà Thanh khác.

Ngọc Anh (Theo nld.com.vn)