Việt Nam sở hữu nền ẩm thực phong phú, với những món ăn tưởng chừng như quá đỗi bình thường, giản dị, mộc mạc, gắn liền với tuổi thơ và đời sống hàng ngày. Tuy nhiên, khi đặt vào bối cảnh ẩm thực quốc tế, những món ăn này lại khiến cả thế giới phải ngạc nhiên. Chuối nếp nướng là một minh chứng điển hình, món ăn không xa xỉ, không đắt đỏ, không cầu kỳ, nhưng đã được tôn vinh là "một trong những món ăn ngon nhất thế giới".
Chuối nếp nướng
Thành tích vang dội của chuối nếp nướng không chỉ dừng lại ở trong nước. Vào cuối tháng 5/2013, tại Đại hội Ẩm thực Đường phố Thế giới (World Street Food Congress) được tổ chức tại Singapore với sự tham gia của nhiều quốc gia có nền ẩm thực phong phú như Thái Lan, Mexico, Mỹ, Indonesia, Trung Quốc, Ấn Độ..., chuối nếp nướng từ Việt Nam đã vinh dự được xướng tên như một đại diện tiêu biểu của ẩm thực đường phố châu Á. Chỉ mười năm sau, vào tháng 3/2023, món ăn này tiếp tục được CNN bình chọn là một trong 9 món tráng miệng ngon nhất thế giới, sánh vai cùng những món ăn nổi tiếng của Italy, Nhật Bản hay Pháp. Một lần nữa, món ăn của miền Tây sông nước lại gây ấn tượng mạnh mẽ với bạn bè quốc tế.
Món ăn của những buổi chợ quê, những bếp than xưa
Chuối nếp nướng là món ăn gắn liền với hình ảnh quen thuộc của những góc chợ miền Tây, nơi khói than bay nghi ngút vào mỗi buổi chiều. Từng trái chuối được bọc trong lớp nếp dẻo, xếp đều trên vỉ nướng, tiếng mỡ dừa lách tách và mùi thơm quyến rũ cứ thế mà vấn vít trên không trung, khiến bất kỳ ai đi ngang qua cũng không khỏi bị thu hút.
Để làm nên món chuối nếp nướng thơm ngon, người ta thường chọn chuối xiêm hoặc chuối sứ, những loại chuối có vị ngọt đậm đà, thịt chuối mềm dẻo và tỏa ra mùi thơm đặc trưng. Điều quan trọng là chuối phải chín tới, không còn vị chát xanh cũng không bị quá mềm nhũn. Sau khi lột vỏ chuối, người ta sẽ khéo léo bọc bên ngoài một lớp cơm nếp. Lớp nếp này cần được nấu vừa tới, không quá khô cũng không nhão, sau đó cán mỏng để bọc quanh quả chuối một cách tinh tế, tạo nên sự hòa quyện hài hòa giữa vị ngọt của chuối và vị béo của nếp.
Công đoạn nướng là bước quyết định tạo nên hương vị đặc trưng của món ăn. Chuối sau khi được bọc nếp sẽ được gói thêm một lớp lá chuối rồi đặt lên bếp than củi. Người nướng phải kiên nhẫn lật đều tay, canh lửa vừa phải. Khi lớp lá chuối bắt đầu cháy xém, tỏa ra mùi thơm đặc trưng, cũng là lúc lớp nếp bên trong ngả vàng, lớp vỏ ngoài giòn nhẹ nhưng vẫn giữ được độ dẻo mềm bên trong. Lúc này, mùi thơm của nếp, của chuối, của lá chuối quyện lại với nhau, tạo nên một hương vị vừa dân dã, vừa khó có thể cưỡng lại.
Điểm nhấn nằm ở nước cốt dừa béo ngậy
Một phần chuối nếp nướng hoàn hảo không thể thiếu nước cốt dừa béo ngậy. Nước cốt dừa thường được nấu với bột báng cho hơi sền sệt, nêm thêm chút muối và đường để cân bằng vị ngọt, béo, mặn hài hòa. Khi thưởng thức, chuối nếp nướng được cắt lát nhỏ, rưới lên lớp nước cốt dừa nóng hổi, sau đó rắc thêm đậu phộng giã dập để tăng thêm hương vị bùi bùi. Một số nơi còn thêm dừa nạo sợi hoặc mè rang để món ăn thêm phần hấp dẫn. Vị ngọt thanh của chuối, sự dẻo thơm của nếp, vị béo ngậy của nước cốt dừa và vị bùi bùi của đậu phộng hòa quyện với nhau, tạo nên một bản giao hưởng hương vị đầy mê hoặc trong miệng người thưởng thức.
Nhiều du khách nước ngoài lần đầu tiên thử món ăn này đã không khỏi ngỡ ngàng trước sự phong phú trong kết cấu và hương vị của nó. Họ trìu mến gọi đó là "sweet surprise", một sự bất ngờ ngọt ngào. Bởi lẽ, nhìn bề ngoài tuy giản dị, nhưng khi cắn vào, từng tầng vị cứ thế mở ra, làm say lòng ngay cả những thực khách khó tính nhất.
Từ món quà quê đến "niềm tự hào" ẩm thực Việt
Ngày nay, chuối nếp nướng đã vượt ra khỏi phạm vi những gánh hàng rong hay các góc chợ quê để xuất hiện rộng rãi hơn. Tại các thành phố lớn như TP.HCM, Hà Nội, Đà Nẵng, người ta dễ dàng bắt gặp những hàng quán bày bán món ăn này, phục vụ cả người bản xứ lẫn du khách. Đặc biệt, với sự công nhận từ truyền thông quốc tế, món ăn này dường như được khoác lên một tấm áo mới, vẫn giữ nguyên nét giản dị, mộc mạc nhưng lại đầy ắp niềm tự hào.
Không cần trang trí cầu kỳ, không đòi hỏi nguyên liệu đắt tiền, chuối nếp nướng vẫn đủ sức trở thành đại diện tiêu biểu cho ẩm thực Việt Nam, bởi sự chân thành, mộc mạc và giàu bản sắc văn hóa. Nó không chỉ là món ăn gợi nhớ ký ức về những buổi chiều tan học, những phiên chợ quê, mà còn là món ăn mà người Việt có thể tự tin, tự hào giới thiệu với bạn bè năm châu.
T.Hà (Theo Thương Hiệu và Pháp Luật)