Tới thăm vùng đất Hà Tiên (Kiên Giang) chắc chắn bạn sẽ phải ấn tượng với một loại đặc sản với cái tên lạ là cà xỉu. Con vật này có hình dáng giống với chem chép nhưng lại có thêm một chiếc râu dài trông vô cùng ngộ nghĩnh.
Được biết, cà xỉu thuộc nhóm các loài động vật nhuyễn thể. Nó có lớp vỏ xanh, phần thịt bên trong mềm và cực kỳ ngọt thơm. Chúng sinh sống ở các khu vực nước lợ như cửa sông, cửa biển.
Cà xỉu có quanh năm nhưng vào mùa là khoảng tháng 8. Với vẻ ngoài trông khá lạ lùng, cà xỉu từng dọa sợ không ít thực khách.
Thế nhưng nếu đã một lần thưởng thức món ăn từ con vật này thì chắc chắn bạn sẽ chẳng thể nào quên hương vị thơm ngon số 1 của nó.
Người dân vùng Hà Tiên cho biết, cà xỉu có 1 bộ phận cực kỳ bổ dưỡng đó là chân.
Khi chế biến, phần này ăn giòn ngon, đặc biệt là có tác dụng bổ dương, tăng cường sinh lực, tựa như "thần dược" giúp cải thiện chuyện “giường chiếu” của cánh mày râu.
Cà xỉu được chế biến thành nhiều món ngon khác nhau như: Mắm cà xỉu, cà xỉu xào chua ngọt, gỏi…
Tham khảo công thức làm món ngon từ cà xỉu được sưu tầm dưới đây:
Cách làm cà xỉu xào dứa
- Cà xỉu tươi: 500g
- Dứa: ½ quả
- Hành lá, rau mùi, ớt tươi
- Tỏi băm
Các bước làm cà xỉu xào dứa
Bước 1: Sơ chế cà xỉu
- Thường sau khi đánh bắt, ngư dân đã rửa sạch lớp bùn đất bám bên ngoài cà xỉu. Vì thế, bạn không cần ngâm hay rửa quá lâu. Trước tiên, cho cà xỉu ra rổ rồi rửa sạch dưới vòi nước chảy.
- Khi cà xỉu đã sạch, bạn đổ ra rổ cho ráo nước rồi tiến hành cắt rời phần râu.
- Cho cà xỉu ra thau sạch rồi bỏ vào đây 1 ít cơm nguội. Dùng tay trộn thật đều để chất bẩn được đẩy ra hoàn toàn.
- Rửa lại cà xỉu một lần nữa với nước rồi đem đi chế biến.
- Phần râu cà xỉu rửa sạch để ráo nước.
Bước 2: Làm sạch rau củ
- Dứa rửa sạch, thái miếng vừa ăn.
- Tỏi bóc vỏ băm nhỏ.
- Hành, mùi rửa sạch, xắt khúc vừa ăn.
Bước 3: Xào cà xỉu
- Bắc chảo sạch lên bếp, thêm dầu đun nóng rồi phi thơm tỏi.
- Trút phần dứa vào xào chung.
- Khi dứa chín sơ, bạn cho phần cà xỉu đã rửa sạch vào rồi đảo đều.
- Nêm 1 thìa mì chính, 1 chút muối, 1 thìa đường rồi đảo đều để nguyên liệu ngấm gia vị.
- Khi thấy cà xỉu đã chín sơ, bạn cho thêm chân vào đảo chung.
- Thêm hành lá, rau mùi vào. Nêm 1 ít hạt tiêu xay, ớt thái lát là hoàn thành.
Bước 4: Hoàn thành
- Múc cà xỉu xào ra đĩa rồi ăn kèm với cơm trắng.
Ngoài cà xỉu xào dứa, người dân Hà Tiên, Kiên Giang còn có món cà xỉu muối cực kỳ ngon. Cách chế biến món ăn này cũng na ná như ba khía. Để có món ngon chuẩn vị, người làm phải nêm nếm cực chuẩn. Nếu quá ít muối thì cà xỉu khó chín và nhanh hỏng. Trường hợp cho quá nhiều muối thì cà xỉu bị mặn, màu đen trông kém sắc.
Ngoài ra, thời gian muối cũng cực kỳ quan trọng. Thường, người ta sẽ muối cà xỉu vào sáng sớm. Bởi đây là lúc người dân vừa đánh bắt về, cà xỉu còn tươi ngoài ra, vị mặn cũng chưa thấm hết vào thịt của loài này.
Sau khi đã sơ chế sạch sẽ, bạn cần phải làm nước sốt để muối. Nguyên liệu chính sẽ bao gồm tỏi và ớt xay nhuyễn sau đó nêm thêm nước mắm, đường và bột ngọt.
Hỗn hợp sốt này sẽ được đun trên bếp cho tới khi sền sệt lại thì tắt bếp, để nguội. Công đoạn cuối cùng là cho tỏi ớt đã xay vào trong hỗn hợp vừa đun, khuấy đều lên rồi trộn cùng cà xỉu.
Cho phần cà xỉu vừa trộn sốt vào bình sành hoặc thủy tinh và để ở nơi thoáng mát. Sau chừng 6 - 8 tiếng là có thể lấy cà xỉu ra ăn.
Càng để lâu thì cà xỉu càng ngon. Người ta thường đem mắm cà xỉu trộn cùng với đu đủ thành gỏi. Hoặc ăn cùng cơm trắng thì ngon hết sảy.
Cà xỉu muối giòn ngon, phần ớt tỏi cay cay, vị sốt đậm đà làm nâng tầm món ăn dân dã.
Hoàng Lê (Theo Thương Hiệu và Pháp Luật)