Danh mục

Hành trình kỳ diệu của hạt nếp

Thứ ba, 25/11/2014 17:00

Từ bao đời nay, hạt gạo đã trở thành một phần không thể thiếu trong đời sống thường thức của người Việt.

Nếu bữa cơm thông thường có bát cơm trắng dễ ăn thì trong nhiều dịp lễ đặc biệt, người Việt lại chuộng thứ gạo dẻo dính, thơm tho, dễ dàng tùy biến mà người ta gọi là gạo nếp.

Gạo nếp thường để nấu xôi, vì đó, xôi nếp trở thành một phần quan trọng trong văn hóa ẩm thực Việt. Xôi dùng cúng tiến tổ tiên trong những ngày giỗ, Tết cũng là món quà quen thường ngày của nhiều người.

Chẳng biết hạt nếp nấu xôi có từ khi nào, nhưng từ thuyết xưa kể lại, hạt gạo nếp đầu tiên là hạt gạo tạo nên chiếc bánh chưng, bánh dày trong câu chuyện Lang Liêu. Sự khám phá tuyệt vời về hạt gạo trắng đục, tròn trịa, mẩy căng đã sinh bao bao món ngon cho văn hóa. Người Việt dần học cách đơm xôi, dùng xôi làm lễ cúng tế, biểu trưng cho sự may mắn, dồi dào.

Chỉ tính riêng xôi đã có cả trăm biến tấu khắp ba miền đất nước.Người vùng cao phía Bắc có xôi ngũ sắc thất sắc màu sắc bắt mắt.Xôi ngũ sắc từ lâu đã được biết đến là đặc sản ẩm thực của vùng cao. Điều thú vị là năm màu sắc tạo thành một tổng thể, tượng trưng cho âm dương ngũ hành, cho tình đoàn kết của các dân tộc anh em. Nhưng, mỗi màu sắc cũng có thể đứng độc lập, mang ý nghĩa riêng gắn với từng dân tộc. Màu xôi được nhuộm từ cây và lá rừng, luôn sạch sẽ thơm tho.

Người Hà Nội có gu thưởng thức giản dị, tinh tế nên thứ xôi trắng, xôi đậu đồ nhạt và ăn cùng các món mặn được ưa chuộng hơn cả. Sáng sớm ăn nhẹ bát xôi, kèm chút thịt kho hay miếng lạp xưởng hoặc xôi đậu xanh rắc chút ruốc, chấm chút muối vừng bùi bùi là chắc dạ, đủ đầy. Cùng là xôi mặn, nhiều người lại chỉ chuộng chứ xôi xéo, xôi ngô tươm mỡ hành vàng ruộm, lựng thơm, ăn cùng đậu xanh và hành phi.

Rồi trong kí ức, bất cứ ai cũng đã từng thân thuộc thứ xôi vò chè đường, hay xôi nén, chè con ong. . Bát bột sắn quấy để nguội xếp trong thúng, bà bán hàng nhè nhẹ lấy ra, nhè nhẹ xúc mấy thìa xôi tơi từng hạt đổ lên trên. Những hạt xôi vàng cái màu nắng nỏ chất phác hiền lành của đất.

Xôi gấc mang màu đỏ may mắn, hay chè con ong cay thơm vị gừng, ngọt ngào hương mật, là món xuất hiện thường xuyên trong mâm cỗ cúng truyền thống mỗi gia đình.

Tiết heo may, người Hà Nội nôn nao đón về mùa thu cốm. Cốm làm từ hạt nếp non, hạt lúa bấm ra sữa, rang sảy cho hết vỏ trấu. Từ hạt thóc nếp, người làng Vòng đã làm ra hạt cốm mộc có mùi thơm đặc trưng của hương lúa.Từ hạt cốm, người ta chế biến thành chè cốm, xôi cốm và bánh cốm, cũng là những món ăn không kém phần thi vị. Chè cốm đựng trong các bát sức trắng nhỏ nhắn, thanh tao chẳng kém chứ chè sen mùa hè. Chè nấu loãng bằng đường trắng và bột lọc trong suốt, thấp thoáng những hạt cốm xanh, thoảng mùi nếp và tinh dầu hoa bưởi, quyến rũ đến lạ lùng. Còn chiếc bánh cốm ngọt ngào, dẻo thơm hương cốm từ lâu đã trở thành sản phẩm không thể thiếu trong mâm đồ lễ ăn hỏi của người Hà Nội.

Gạo nếp đồ xôi cũng không xa lạ trong văn hóa người miền Nam. Xôi sáng là món điểm tâm dung dị, xôi chiều là món ăn xế bình dân. Tới tối, người ta lại chọn xôi như một món ăn chơi chắc bụng. Xôi miền Nam đa dạng, nhiều tùy biến nhưng vẫn chia làm hai loại xôi mặn và xôi ngọt. Các món xôi ngọt phải kể đến xôi đậu đen, đậu phộng, lá cẩm, lá nếp, bắp khô, bắp nhão...Mỗi loại lại có cách thêm thắt đậu xanh, hành phi, dừa nạo, mỡ mè, đường cát để tạo hương vị riêng nhưng vẫn mang đậm vị ngọt béo đặc trưng của xôi phương Nam.Xôi mặn là tên gọi chung của các món xôi trắng ăn cùng mỡ hành, pa tê, chả lụa, trứng cút, lạp xưởng, xá xíu, chà bông....

Chuối bọc nếp nướng là món ăn giản dị nhưng rất đỗi tự hào của người miền Nam. Nét đặc sắc của món tráng miệng hấp dẫn này là chuối bọc nếp nướng thơm lừng hòa quyện với vị béo ngậy của nước cốt dừa, lạc rang. Chừng ấy thôi đã đủ mang tên tuổi.

Gạo nếp xay nhuyễn tạo thành bột nếp, là nguyên liệu không thể thiếu trong nhiều món bánh cổ truyền như bánh nếp, bánh giầy, bánh rán, bánh trôi, bánh gai...Dù vị bánh mỗi loại khác nhau nhưng đều không làm mất đi sự dẻo dính, mềm mại đặc trưng của hương nếp.

Cứ như thế, hạt gạo trắng đục gắn liền với văn hóa ẩm thực Việt, trở thành nét đẹp đáng tự hào của mỗi người Việt.

Depplus.vn/MASK

Tin được quan tâm

Trường hợp duy nhất được cấp thẻ Căn cước mới vô thời hạn, đó là ai?

Theo quy định mới, sang năm 2026 có một đối tượng sẽ được cấp căn cước công dân gắn chip vô thời hạn và chỉ...
Kiến thức 2 ngày, 11 giờ trước

Chính thức áp dụng bảng giá đất mới từ tháng 1/2026, người nào thuộc 3 nhóm này sẽ bị mất nhiều tiền hơn

Từ ngày 1/1/2026, bảng giá đất mới sẽ bắt đầu có hiệu lực với mức giá tiệm cận giá thị trường. Đây là thay đổi...
Kiến thức 2 ngày, 19 giờ trước

Từ nay, đi xe đạp thiếu bộ phận này chủ xe sẽ bị phạt lên đến 400.000 đồng

Ngày 26/12/2024, Chính phủ đã ban hành Nghị định 168/2024/NĐ-CP quy định xử phạt vi phạm hành chính về trật tự, an toàn giao thông...
Kiến thức 2 ngày, 11 giờ trước

Quy định mới nhất: Người trên 60 tuổi không có lương hưu sẽ hưởng thêm 1 chính sách đặc biệt từ Nhà nước

Hiện nay, còn nhiều người lao động 60 tuổi chưa đáp ứng điều kiện được hưởng trợ cấp hưu trí xã hội và chưa đủ...
Kiến thức 23 giờ, 25 phút trước

Sao Việt 30/8: Hoa hậu Đỗ Thị Hà sắp cưới chồng thiếu gia?; Minh Tú hé lộ tình trạng hiện tại sau chấn thương đứt dây chằng gối

Tin sao Việt 30/8/2025: Hoa hậu Đỗ Thị Hà tung loạt bằng chứng báo hiệu ngày lên xe hoa cùng chồng thiếu gia sắp cận...
Chuyện làng sao 2 ngày, 9 giờ trước

5 loài hoa muỗi ghét nhất, trồng 1 chậu trong nhà, muỗi sẽ không dám bén mảng đến

Mùa hè không chỉ nóng nực mà còn đầy rẫy muỗi và ruồi nhặng phiền phức. Chỉ cần một vài con muỗi cũng có thể...
Đời sống số 2 ngày, 11 giờ trước

Tin cùng mục

Mực khô không thể mềm chỉ bằng cách ngâm trong nước. Đầu bếp sẽ hướng dẫn bạn cách làm mềm mực, biến hải sản khô thành hải sản tươi

Chỉ ngâm mực khô vào nước thôi sao? Bảo sao mực không mềm. Một ông lão đánh cá đã dạy tôi một mẹo để mực...
Địa chỉ ăn ngon 11 giờ, 48 phút trước

Luộc vịt hết hôi chỉ cần cắt nhỏ quả này rồi thả vào nồi, thịt mềm ngọt gấp 5 lần

Mặc dù luộc vịt tưởng chừng đơn giản, nhưng nhiều chị em đau đầu vì mùi hôi đặc trưng của thịt vịt, đôi khi dai...
Địa chỉ ăn ngon 1 ngày, 2 giờ trước

7 món ăn làm từ thức quà tinh tế nhất mùa Thu Hà Nội: Món nào cũng gây thương nhớ, nhiều người đóng thùng mua về làm quà

Khi đất trời chuyển mình sang thu, Hà Nội lại khiến người ta xao xuyến bởi một thức quà giản dị mà thanh tao đó...
Địa chỉ ăn ngon 1 ngày, 4 giờ trước

Calisa- Quà tặng đẳng cấp mùa Trung thu.

Được nhập khẩu chính ngạch từ Malaysia, quốc gia nổi tiếng với ngành công nghiệp thực phẩm hiện đại, hệ thống kiểm soát chất lượng...
Sao ăn gì? 3 ngày, 1 giờ trước

Ngoài phở, 6 món ở Hà Nội được công nhận di sản quốc gia, nhất định bạn phải thử khi đến xem diễu binh dịp Quốc Khánh 2/9

Lễ diễu binh, diễu hành kỷ niệm 80 năm Cách mạng Tháng Tám và Quốc khánh 2/9 là dịp người dân khắp nơi đổ về...
Địa chỉ ăn ngon 3 ngày, 8 giờ trước

Không chỉ trứng vịt lộn, Việt Nam còn có 2 món trứng khác khiến du khách nước ngoài 'sợ xanh mặt'

Không chỉ trứng vịt lộn, ẩm thực Việt còn sở hữu vài món trứng "có 1-0-2" khiến người nước ngoài không dám thử dù chỉ...

Tin mới cập nhật

Trường hợp duy nhất được cộng gộp 2 tháng lương hưu, trợ cấp BHXH, là ai?

Nghị định 233/2025 của Chính phủ về cơ chế tài chính BHXH, BHYT, BHTN quy định một số trường hợp đặc biệt, người thụ hưởng...
Tin trong ngày 2 phút trước

Cách cúng Rằm tháng 7/2025: Ngày giờ tốt, mâm lễ, văn khấn đầy đủ, đúng nghi lễ

Vào ngày Rằm tháng 7 Âm lịch, các gia đình thường làm lễ tại nhà để tưởng nhớ tổ tiên, đồng thời bố thí cho...
Kiến thức 10 phút trước

Từ bây giờ: Cấm dùng Căn cước, CCCD vào việc này, ai vi phạm bị phạt nặng lên tới 6.000.000 đồng

Có 9 hành vi bị nghiêm cấm trong Luật căn cước 2023. Ai cũng nên nắm rõ để tránh bị phạt tiền lên tới 6.000.000...
Kiến thức 24 phút trước

Kể từ bây giờ, người dân đi xe khách có thể bị phạt đến 3.000.000 đồng nếu có hành vi này

Nếu vi phạm lỗi này khi đi xe khách người dân có thể bị phạt tới 3 triệu đồng, ai cũng nên nắm được.
Kiến thức 40 phút trước

Trên điện thoại có 1 nút quan trọng: Nhấn vào là bắt Wifi miễn phí, không tốn tiền 4G

Chỉ với một mẹo đơn giản, bạn có thể dễ dàng truy cập Wifi miễn phí mà không cần nhập mật khẩu hay tốn tiền...
Tin trong ngày 54 phút trước

Từ năm 2026: Ngừng sử dụng Căn cước công dân, buộc phải đổi sang Căn cước, có đúng không?

Hiện nay nhiều người còn dùng căn cước công dân, nhiều người đã đổi sang căn cước, vậy có phải từ 2026 sẽ không còn...
Kiến thức 1 giờ, 2 phút trước

Khởi My vướng nghi vấn mang thai con đầu lòng sau 8 năm kết hôn với Kelvin Khánh

Nhiều người nghi vấn Khởi My đang mang thai con đầu lòng sau 8 năm kết hôn với Kelvin Khánh.
Chuyện làng sao 1 giờ, 7 phút trước

Từ chiều nay (1/9), một số tuyến đường gần sân vận động Mỹ Đình bị tạm cấm, người dân cần chú ý

Công an TP. Hà Nội thông báo, trong ngày 1/9/2025, Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch phối hợp với các cơ quan, đơn...
Tin trong ngày 1 giờ, 8 phút trước

Từ bây giờ đến 31/12/2025: Không đổi Đăng ký xe đúng hạn có thể bị phạt đến 6 triệu đồng, tịch thu phương tiện?

Theo quy định mới của Bộ Công an, nhiều trường hợp phải đổi giấy đăng ký xe trong năm 2025. Nếu cố tình không thực...
Kiến thức 1 giờ, 9 phút trước

Thẻ tín dụng là gì? Làm thế nào để dùng thẻ có lợi nhất?

Bỏ ra 1 phút hiểu đúng về thẻ tín dụng sẽ giúp bạn sử dụng tiện ích như chi tiêu trước, trả tiền sau, kèm...
Tin trong ngày 1 giờ, 24 phút trước