Danh mục

Hành trình kỳ diệu của hạt nếp

Thứ ba, 25/11/2014 17:00

Từ bao đời nay, hạt gạo đã trở thành một phần không thể thiếu trong đời sống thường thức của người Việt.

Nếu bữa cơm thông thường có bát cơm trắng dễ ăn thì trong nhiều dịp lễ đặc biệt, người Việt lại chuộng thứ gạo dẻo dính, thơm tho, dễ dàng tùy biến mà người ta gọi là gạo nếp.

Gạo nếp thường để nấu xôi, vì đó, xôi nếp trở thành một phần quan trọng trong văn hóa ẩm thực Việt. Xôi dùng cúng tiến tổ tiên trong những ngày giỗ, Tết cũng là món quà quen thường ngày của nhiều người.

Chẳng biết hạt nếp nấu xôi có từ khi nào, nhưng từ thuyết xưa kể lại, hạt gạo nếp đầu tiên là hạt gạo tạo nên chiếc bánh chưng, bánh dày trong câu chuyện Lang Liêu. Sự khám phá tuyệt vời về hạt gạo trắng đục, tròn trịa, mẩy căng đã sinh bao bao món ngon cho văn hóa. Người Việt dần học cách đơm xôi, dùng xôi làm lễ cúng tế, biểu trưng cho sự may mắn, dồi dào.

Chỉ tính riêng xôi đã có cả trăm biến tấu khắp ba miền đất nước.Người vùng cao phía Bắc có xôi ngũ sắc thất sắc màu sắc bắt mắt.Xôi ngũ sắc từ lâu đã được biết đến là đặc sản ẩm thực của vùng cao. Điều thú vị là năm màu sắc tạo thành một tổng thể, tượng trưng cho âm dương ngũ hành, cho tình đoàn kết của các dân tộc anh em. Nhưng, mỗi màu sắc cũng có thể đứng độc lập, mang ý nghĩa riêng gắn với từng dân tộc. Màu xôi được nhuộm từ cây và lá rừng, luôn sạch sẽ thơm tho.

Người Hà Nội có gu thưởng thức giản dị, tinh tế nên thứ xôi trắng, xôi đậu đồ nhạt và ăn cùng các món mặn được ưa chuộng hơn cả. Sáng sớm ăn nhẹ bát xôi, kèm chút thịt kho hay miếng lạp xưởng hoặc xôi đậu xanh rắc chút ruốc, chấm chút muối vừng bùi bùi là chắc dạ, đủ đầy. Cùng là xôi mặn, nhiều người lại chỉ chuộng chứ xôi xéo, xôi ngô tươm mỡ hành vàng ruộm, lựng thơm, ăn cùng đậu xanh và hành phi.

Rồi trong kí ức, bất cứ ai cũng đã từng thân thuộc thứ xôi vò chè đường, hay xôi nén, chè con ong. . Bát bột sắn quấy để nguội xếp trong thúng, bà bán hàng nhè nhẹ lấy ra, nhè nhẹ xúc mấy thìa xôi tơi từng hạt đổ lên trên. Những hạt xôi vàng cái màu nắng nỏ chất phác hiền lành của đất.

Xôi gấc mang màu đỏ may mắn, hay chè con ong cay thơm vị gừng, ngọt ngào hương mật, là món xuất hiện thường xuyên trong mâm cỗ cúng truyền thống mỗi gia đình.

Tiết heo may, người Hà Nội nôn nao đón về mùa thu cốm. Cốm làm từ hạt nếp non, hạt lúa bấm ra sữa, rang sảy cho hết vỏ trấu. Từ hạt thóc nếp, người làng Vòng đã làm ra hạt cốm mộc có mùi thơm đặc trưng của hương lúa.Từ hạt cốm, người ta chế biến thành chè cốm, xôi cốm và bánh cốm, cũng là những món ăn không kém phần thi vị. Chè cốm đựng trong các bát sức trắng nhỏ nhắn, thanh tao chẳng kém chứ chè sen mùa hè. Chè nấu loãng bằng đường trắng và bột lọc trong suốt, thấp thoáng những hạt cốm xanh, thoảng mùi nếp và tinh dầu hoa bưởi, quyến rũ đến lạ lùng. Còn chiếc bánh cốm ngọt ngào, dẻo thơm hương cốm từ lâu đã trở thành sản phẩm không thể thiếu trong mâm đồ lễ ăn hỏi của người Hà Nội.

Gạo nếp đồ xôi cũng không xa lạ trong văn hóa người miền Nam. Xôi sáng là món điểm tâm dung dị, xôi chiều là món ăn xế bình dân. Tới tối, người ta lại chọn xôi như một món ăn chơi chắc bụng. Xôi miền Nam đa dạng, nhiều tùy biến nhưng vẫn chia làm hai loại xôi mặn và xôi ngọt. Các món xôi ngọt phải kể đến xôi đậu đen, đậu phộng, lá cẩm, lá nếp, bắp khô, bắp nhão...Mỗi loại lại có cách thêm thắt đậu xanh, hành phi, dừa nạo, mỡ mè, đường cát để tạo hương vị riêng nhưng vẫn mang đậm vị ngọt béo đặc trưng của xôi phương Nam.Xôi mặn là tên gọi chung của các món xôi trắng ăn cùng mỡ hành, pa tê, chả lụa, trứng cút, lạp xưởng, xá xíu, chà bông....

Chuối bọc nếp nướng là món ăn giản dị nhưng rất đỗi tự hào của người miền Nam. Nét đặc sắc của món tráng miệng hấp dẫn này là chuối bọc nếp nướng thơm lừng hòa quyện với vị béo ngậy của nước cốt dừa, lạc rang. Chừng ấy thôi đã đủ mang tên tuổi.

Gạo nếp xay nhuyễn tạo thành bột nếp, là nguyên liệu không thể thiếu trong nhiều món bánh cổ truyền như bánh nếp, bánh giầy, bánh rán, bánh trôi, bánh gai...Dù vị bánh mỗi loại khác nhau nhưng đều không làm mất đi sự dẻo dính, mềm mại đặc trưng của hương nếp.

Cứ như thế, hạt gạo trắng đục gắn liền với văn hóa ẩm thực Việt, trở thành nét đẹp đáng tự hào của mỗi người Việt.

Depplus.vn/MASK

Tin được quan tâm

Song Hye Kyo công khai xuất hiện với người đàn ông mà cô từng yêu đơn phương

Nữ diễn viên Song Hye Kyo một lần nữa làm dấy lên nghi vấn cô đang có mối quan hệ yêu đương với người đàn...
Chuyện làng sao 3 ngày, 2 giờ trước

Việt Nam có một vùng đất đẹp như 'hành tinh khác': Hồ nước treo lơ lửng, hoang sơ ít người biết đến

Điểm nhấn ấn tượng nhất của nơi này chính là hồ Lơ Lửng. Đây là một hồ canxi nằm cao hơn dòng sông ngầm khoảng...
Du lịch Việt 3 ngày, 8 giờ trước

Sao Việt 17/10: Lương Bằng Quang khóc nấc đọc lời cuối của Ngân 98; Chia sẻ đầu tiên của Hoa hậu Đỗ Thị Hà sau lễ nạp tài

Tin sao Việt 17/10/2025: Lương Bằng Quang bất ngờ đăng tải video giữa đêm, anh lộ nhiều dấu hiệu bất ổn. Bài đăng của Hoa...
Chuyện làng sao 3 ngày, 6 giờ trước

Mối quan hệ của Ngân 98 và mẹ ruột có thật sự tốt?

Bố mẹ Ngân 98 buôn bán hoa quả, không phải đại gia giàu có.
Chuyện làng sao 3 ngày, 5 giờ trước

Đám cưới Hoa hậu Đỗ Thị Hà ở nhà chồng: Cơ ngơi thiếu gia đồ sộ đến choáng

Lộ cơ ngơi gây tranh cãi của chồng Đỗ Thị Hà là thiếu gia tập đoàn Sơn Hải tại Quảng Trị khiến ai cũng bất...
Chuyện làng sao 3 ngày, 16 giờ trước

Chồng Hoa hậu Đỗ Thị Hà lộ thái độ thật với bố vợ, nàng Hậu lần đầu lên tiếng về lễ ăn hỏi

Hoa hậu Đỗ Thị Hà và bạn trai đã tổ chức lễ ăn hỏi khá kín tiếng.
Chuyện làng sao 3 ngày, 23 giờ trước

Tin cùng mục

Đặc sản miền Tây nghe tên sợ khiếp vía, có tiền cũng chưa chắc ăn được vì lý do đặc biệt

Ẩm thực Việt Nam một lần nữa khẳng định sự đa dạng và sáng tạo vô biên qua một món ăn đặc sản của miền...
Địa chỉ ăn ngon 23 giờ, 55 phút trước

Loại cua sông đắt hơn cua biển, chỉ có vào mùa Thu, hiện đang được giới sành ăn săn lùng ráo riết

Có một loài cua lạ được mệnh danh là đặc sản Bắc Giang (nay thuộc Bắc Ninh) có giá vô cùng đắt đỏ. Vậy loại...

Mùa thu, nhất định phải ăn 3 loại 'rau trường thọ' này. Hàm lượng axit folic gấp 46 lần dưa chuột, tươi ngon bổ dưỡng

Mùa thu là mùa của thiên nhiên trù phú và mùa màng bội thu. Trong mùa gió mát lành và bầu trời trong xanh này,...

7 loại thức uống 'top peak' cho mùa thu Hà Nội: Vừa ngon vừa rẻ, hương vị 'đỉnh' nhất Thủ đô

Mùa thu Hà Nội không chỉ có lá vàng rơi hay hương hoa sữa nồng nàn, mà còn níu chân người ta bằng những trải...

Đặc sản biển miền Trung giá tiền triệu, chỉ người giàu mới dám ăn, đến cả xương cũng chẳng còn

Trong thế giới ẩm thực biển đa dạng của Việt Nam, cá chèo bẻo nổi lên như một đặc sản cao cấp, được giới sành...

Loại quả giàu canxi gấp 5 lần trứng gà, làm đẹp da, ngừa rụng tóc, đem kho thịt thành món ăn 'tốn cơm'

Trứng cút có giá trị dinh dưỡng hơn trứng gà mà còn là nguyên liệu cho nhiều món ăn ngon, đặc biệt là món thịt...

Tin mới cập nhật

Phần lớn phụ nữ có cuộc sống khốn khổ, không có phúc khí đều sở hữu 3 thói xấu này, rất chính xác

Trong cuộc sống, có 3 thói quen xấu khiến nhiều chị em "khổ cả đời". Cùng tìm hiểu nhé!
Tâm sự 39 phút trước

Phát hiện 'kho báu sống' trên dãy Pù Luông: Loài động vật sống ngầm, hiếm gặp mang tên của một nhà tự nhiên học vĩ đại

Một loài chuột chũi mới, với những đặc điểm hình thái độc đáo chưa từng ghi nhận, vừa được các nhà khoa học Việt Nam...
Kiến thức 39 phút trước

Loài vật quý hiếm bậc nhất thế giới: Hiện chỉ còn chưa đến 50 cá thể, từng sinh sống tại Việt Nam

Hiện chỉ còn dưới 50 cá thể ngoài tự nhiên trên toàn cầu, con số khiến loài vật này trở thành một trong những động...
Kiến thức 40 phút trước

Nhiều người không được BHYT chi trả chi phí khám chữa bệnh dù đi đúng tuyến, là những ai?

Người dân cần đặc biệt chú ý tới các trường hợp không được chi trả BHYT khi khám chữa bệnh dù đi đúng tuyến.
Dòng sự kiện 40 phút trước

Hòa Hiệp chia sẻ điều xúc động trong 49 ngày của cố NSƯT Ngọc Trinh

Hòa Hiệp đã có chia sẻ sau 49 ngày NSƯT Ngọc Trinh qua đời khiến nhiều người xúc động.
Chuyện làng sao 41 phút trước

Chú ý: Chậm đóng BHXH không chỉ bị phạt tiền rất nặng mà còn bị coi là trốn đóng, có thể bị xử lý hình sự

Người trốn đóng BHXH, BHYT, BHTN từ 6 tháng trở lên, sau khi đã bị xử phạt hành chính mà còn tái phạm, sẽ bị...
Kiến thức 2 giờ, 15 phút trước

Tết Nguyên đán 2026: Mỗi người dân sẽ được nhận 1 triệu đồng, có đúng không?

Thực hư thông tin người dân được nhận 1 triệu đồng/người dịp Tết Nguyên đán 2026 là như thế nào?
Kiến thức 2 giờ, 15 phút trước

Sau 60 tuổi, không cần tích góp gì thêm, chỉ cần tiết kiệm số tiền này là đủ

Sau tuổi 60, nhiều người vẫn không ngừng trăn trở với câu hỏi: “Tôi đã tiết kiệm bao nhiêu là đủ để sống an nhàn...
Kiến thức 2 giờ, 16 phút trước

Xe tự lái hoàn toàn đầu tiên trên thế giới do VinFast sản xuất lần đầu xuất hiện ngoài đời

Tensor Robocar, mẫu xe tự lái cấp độ 4 đầu tiên trên thế giới dành cho người dùng phổ thông đã đánh dấu một bước...
Đi gì 2 giờ, 16 phút trước

Công an phát cảnh báo quan trọng: Người dân, cán bộ, giảng viên và sinh viên đặc biệt lưu ý!

Cơ quan Công an cảnh báo, mọi hành vi lợi dụng mạng xã hội để tung tin thất thiệt, xuyên tạc hoặc gây rối an...
Dòng sự kiện 2 giờ, 16 phút trước