Danh mục

Hành trình kỳ diệu của hạt nếp

Thứ ba, 25/11/2014 17:00

Từ bao đời nay, hạt gạo đã trở thành một phần không thể thiếu trong đời sống thường thức của người Việt.

Nếu bữa cơm thông thường có bát cơm trắng dễ ăn thì trong nhiều dịp lễ đặc biệt, người Việt lại chuộng thứ gạo dẻo dính, thơm tho, dễ dàng tùy biến mà người ta gọi là gạo nếp.

Gạo nếp thường để nấu xôi, vì đó, xôi nếp trở thành một phần quan trọng trong văn hóa ẩm thực Việt. Xôi dùng cúng tiến tổ tiên trong những ngày giỗ, Tết cũng là món quà quen thường ngày của nhiều người.

Chẳng biết hạt nếp nấu xôi có từ khi nào, nhưng từ thuyết xưa kể lại, hạt gạo nếp đầu tiên là hạt gạo tạo nên chiếc bánh chưng, bánh dày trong câu chuyện Lang Liêu. Sự khám phá tuyệt vời về hạt gạo trắng đục, tròn trịa, mẩy căng đã sinh bao bao món ngon cho văn hóa. Người Việt dần học cách đơm xôi, dùng xôi làm lễ cúng tế, biểu trưng cho sự may mắn, dồi dào.

Chỉ tính riêng xôi đã có cả trăm biến tấu khắp ba miền đất nước.Người vùng cao phía Bắc có xôi ngũ sắc thất sắc màu sắc bắt mắt.Xôi ngũ sắc từ lâu đã được biết đến là đặc sản ẩm thực của vùng cao. Điều thú vị là năm màu sắc tạo thành một tổng thể, tượng trưng cho âm dương ngũ hành, cho tình đoàn kết của các dân tộc anh em. Nhưng, mỗi màu sắc cũng có thể đứng độc lập, mang ý nghĩa riêng gắn với từng dân tộc. Màu xôi được nhuộm từ cây và lá rừng, luôn sạch sẽ thơm tho.

Người Hà Nội có gu thưởng thức giản dị, tinh tế nên thứ xôi trắng, xôi đậu đồ nhạt và ăn cùng các món mặn được ưa chuộng hơn cả. Sáng sớm ăn nhẹ bát xôi, kèm chút thịt kho hay miếng lạp xưởng hoặc xôi đậu xanh rắc chút ruốc, chấm chút muối vừng bùi bùi là chắc dạ, đủ đầy. Cùng là xôi mặn, nhiều người lại chỉ chuộng chứ xôi xéo, xôi ngô tươm mỡ hành vàng ruộm, lựng thơm, ăn cùng đậu xanh và hành phi.

Rồi trong kí ức, bất cứ ai cũng đã từng thân thuộc thứ xôi vò chè đường, hay xôi nén, chè con ong. . Bát bột sắn quấy để nguội xếp trong thúng, bà bán hàng nhè nhẹ lấy ra, nhè nhẹ xúc mấy thìa xôi tơi từng hạt đổ lên trên. Những hạt xôi vàng cái màu nắng nỏ chất phác hiền lành của đất.

Xôi gấc mang màu đỏ may mắn, hay chè con ong cay thơm vị gừng, ngọt ngào hương mật, là món xuất hiện thường xuyên trong mâm cỗ cúng truyền thống mỗi gia đình.

Tiết heo may, người Hà Nội nôn nao đón về mùa thu cốm. Cốm làm từ hạt nếp non, hạt lúa bấm ra sữa, rang sảy cho hết vỏ trấu. Từ hạt thóc nếp, người làng Vòng đã làm ra hạt cốm mộc có mùi thơm đặc trưng của hương lúa.Từ hạt cốm, người ta chế biến thành chè cốm, xôi cốm và bánh cốm, cũng là những món ăn không kém phần thi vị. Chè cốm đựng trong các bát sức trắng nhỏ nhắn, thanh tao chẳng kém chứ chè sen mùa hè. Chè nấu loãng bằng đường trắng và bột lọc trong suốt, thấp thoáng những hạt cốm xanh, thoảng mùi nếp và tinh dầu hoa bưởi, quyến rũ đến lạ lùng. Còn chiếc bánh cốm ngọt ngào, dẻo thơm hương cốm từ lâu đã trở thành sản phẩm không thể thiếu trong mâm đồ lễ ăn hỏi của người Hà Nội.

Gạo nếp đồ xôi cũng không xa lạ trong văn hóa người miền Nam. Xôi sáng là món điểm tâm dung dị, xôi chiều là món ăn xế bình dân. Tới tối, người ta lại chọn xôi như một món ăn chơi chắc bụng. Xôi miền Nam đa dạng, nhiều tùy biến nhưng vẫn chia làm hai loại xôi mặn và xôi ngọt. Các món xôi ngọt phải kể đến xôi đậu đen, đậu phộng, lá cẩm, lá nếp, bắp khô, bắp nhão...Mỗi loại lại có cách thêm thắt đậu xanh, hành phi, dừa nạo, mỡ mè, đường cát để tạo hương vị riêng nhưng vẫn mang đậm vị ngọt béo đặc trưng của xôi phương Nam.Xôi mặn là tên gọi chung của các món xôi trắng ăn cùng mỡ hành, pa tê, chả lụa, trứng cút, lạp xưởng, xá xíu, chà bông....

Chuối bọc nếp nướng là món ăn giản dị nhưng rất đỗi tự hào của người miền Nam. Nét đặc sắc của món tráng miệng hấp dẫn này là chuối bọc nếp nướng thơm lừng hòa quyện với vị béo ngậy của nước cốt dừa, lạc rang. Chừng ấy thôi đã đủ mang tên tuổi.

Gạo nếp xay nhuyễn tạo thành bột nếp, là nguyên liệu không thể thiếu trong nhiều món bánh cổ truyền như bánh nếp, bánh giầy, bánh rán, bánh trôi, bánh gai...Dù vị bánh mỗi loại khác nhau nhưng đều không làm mất đi sự dẻo dính, mềm mại đặc trưng của hương nếp.

Cứ như thế, hạt gạo trắng đục gắn liền với văn hóa ẩm thực Việt, trở thành nét đẹp đáng tự hào của mỗi người Việt.

Depplus.vn/MASK

Tin được quan tâm

Song Hye Kyo công khai xuất hiện với người đàn ông mà cô từng yêu đơn phương

Nữ diễn viên Song Hye Kyo một lần nữa làm dấy lên nghi vấn cô đang có mối quan hệ yêu đương với người đàn...
Chuyện làng sao 3 ngày, 16 giờ trước

Việt Nam có một vùng đất đẹp như 'hành tinh khác': Hồ nước treo lơ lửng, hoang sơ ít người biết đến

Điểm nhấn ấn tượng nhất của nơi này chính là hồ Lơ Lửng. Đây là một hồ canxi nằm cao hơn dòng sông ngầm khoảng...
Du lịch Việt 3 ngày, 22 giờ trước

Sao Việt 17/10: Lương Bằng Quang khóc nấc đọc lời cuối của Ngân 98; Chia sẻ đầu tiên của Hoa hậu Đỗ Thị Hà sau lễ nạp tài

Tin sao Việt 17/10/2025: Lương Bằng Quang bất ngờ đăng tải video giữa đêm, anh lộ nhiều dấu hiệu bất ổn. Bài đăng của Hoa...
Chuyện làng sao 3 ngày, 21 giờ trước

Mối quan hệ của Ngân 98 và mẹ ruột có thật sự tốt?

Bố mẹ Ngân 98 buôn bán hoa quả, không phải đại gia giàu có.
Chuyện làng sao 3 ngày, 19 giờ trước

Đám cưới Hoa hậu Đỗ Thị Hà ở nhà chồng: Cơ ngơi thiếu gia đồ sộ đến choáng

Lộ cơ ngơi gây tranh cãi của chồng Đỗ Thị Hà là thiếu gia tập đoàn Sơn Hải tại Quảng Trị khiến ai cũng bất...
Chuyện làng sao 2 ngày, 7 giờ trước

Chồng Hoa hậu Đỗ Thị Hà lộ thái độ thật với bố vợ, nàng Hậu lần đầu lên tiếng về lễ ăn hỏi

Hoa hậu Đỗ Thị Hà và bạn trai đã tổ chức lễ ăn hỏi khá kín tiếng.
Chuyện làng sao 3 ngày, 14 giờ trước

Tin cùng mục

Đặc sản miền Tây nghe tên sợ khiếp vía, có tiền cũng chưa chắc ăn được vì lý do đặc biệt

Ẩm thực Việt Nam một lần nữa khẳng định sự đa dạng và sáng tạo vô biên qua một món ăn đặc sản của miền...
Địa chỉ ăn ngon 14 giờ, 34 phút trước

Loại cua sông đắt hơn cua biển, chỉ có vào mùa Thu, hiện đang được giới sành ăn săn lùng ráo riết

Có một loài cua lạ được mệnh danh là đặc sản Bắc Giang (nay thuộc Bắc Ninh) có giá vô cùng đắt đỏ. Vậy loại...

Mùa thu, nhất định phải ăn 3 loại 'rau trường thọ' này. Hàm lượng axit folic gấp 46 lần dưa chuột, tươi ngon bổ dưỡng

Mùa thu là mùa của thiên nhiên trù phú và mùa màng bội thu. Trong mùa gió mát lành và bầu trời trong xanh này,...

7 loại thức uống 'top peak' cho mùa thu Hà Nội: Vừa ngon vừa rẻ, hương vị 'đỉnh' nhất Thủ đô

Mùa thu Hà Nội không chỉ có lá vàng rơi hay hương hoa sữa nồng nàn, mà còn níu chân người ta bằng những trải...

Đặc sản biển miền Trung giá tiền triệu, chỉ người giàu mới dám ăn, đến cả xương cũng chẳng còn

Trong thế giới ẩm thực biển đa dạng của Việt Nam, cá chèo bẻo nổi lên như một đặc sản cao cấp, được giới sành...

Loại quả giàu canxi gấp 5 lần trứng gà, làm đẹp da, ngừa rụng tóc, đem kho thịt thành món ăn 'tốn cơm'

Trứng cút có giá trị dinh dưỡng hơn trứng gà mà còn là nguyên liệu cho nhiều món ăn ngon, đặc biệt là món thịt...

Tin mới cập nhật

Trưởng thôn, Tổ trưởng Tổ dân phố dự kiến sẽ có thêm trách nhiệm mới

Tại dự thảo Nghị định, Bộ Nội vụ dành Điều 9 quy định trách nhiệm, phạm vi giải quyết công việc của công chức và...
Tin trong ngày 6 giờ, 13 phút trước

Tử vi ngày 20/10/2025 của 12 con giáp: Tuổi Thân tiền bạc rủng rỉnh, Tý cần đề phòng tiểu nhân

Cùng xem tử vi dự đoán gì về vận mệnh, tình duyên, cuộc sống,... của 12 con giáp trong ngày 20/10/2025.
Đời sống số 7 giờ, 30 phút trước

Dân tình sốc trước diện mạo của Ngân 98 cách đây 9 năm

Nhiều người phải cảm thán nhan sắc ở thì quá khứ của Ngân 98.
Chuyện làng sao 7 giờ, 33 phút trước

Khi hôn, nếu một người phụ nữ có phản ứng sau đây, điều đó có nghĩa là cô ấy thực sự yêu bạn

Trong thế giới kỳ diệu và mộng mơ của tình yêu, nụ hôn chắc chắn là một hành động độc đáo, thể hiện sự thân...
Đàn ông yêu 7 giờ, 44 phút trước

4 ngành nghề dễ xin việc, 'hái ra tiền' trong 10 năm tới: Lương trung bình chạm mốc 70.000.000 đồng/tháng

Trong thời đại AI, không phải nghề nào cũng bị thay thế. Điều quan trọng là chọn đúng hướng đi - nơi con người vẫn...
Kiến thức 7 giờ, 51 phút trước

Chính thức: Người mẹ nào thu nhập 28 triệu/tháng và đang nuôi 2 con thì không phải đóng thuế thu nhập cá nhân

Từ năm 2026, hàng triệu người lao động sẽ được giảm hoặc miễn thuế thu nhập cá nhân (TNCN) sau khi Ủy ban Thường vụ...
Tin trong ngày 7 giờ, 55 phút trước

Á hậu Vũ Thúy Quỳnh giữa nghi vấn hẹn hò doanh nhân Đức Phạm: “Tuy anh có tài, nhưng không tài nào có được em”

Chia sẻ của Á hậu Vũ Thuý Quỳnh đang được cộng đồng mạng quan tâm hơn cả.
Chuyện làng sao 7 giờ, 15 phút trước

H'Hen Niê mừng con gái đầy tháng, tiết lộ tên thật của bé dân tình trầm trồ vì quá ý nghĩa

Hoa hậu H'Hen Niê cùng gia đình hạnh phúc mừng đầy tháng con gái. Con gái nàng Hậu trộm vía bụ bẫm, sở hữu làn...
Chuyện làng sao 7 giờ, 16 phút trước

Tin vui: Hàng triệu lao động sắp nhận 1,3 triệu đồng - 2 triệu đồng quà Tết Bính Ngọ, điều kiện được hưởng là gì?

Với các địa phương bị ảnh hưởng bão lũ, ngoài nguồn hỗ trợ của Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, Công đoàn sẽ chủ động...
Tin trong ngày 7 giờ, 23 phút trước

Mua ổi nên chọn quả sần sùi hay nhẵn mịn? 5 mẹo của trùm buôn hoa quả mách bạn chọn ổi ngon giòn ngọt lịm

Khi đứng trước một sạp ổi, nhiều người không khỏi băn khoăn nên chọn quả có vỏ sần sùi hay nhẵn bóng, quả to hay...
Làm sao 7 giờ, 30 phút trước